Grobler6

I. Indukcja i wyjaśnianie

sobów analizowania tego typu przyćzynowości opiera się na intuicji, : ! że przyczyny podnoszą prawdopodobieństwo zajścia zdarzeń będących i -i - ieh-skutkamib-JakkoIwiek intuicja ta jest dosyć silna, to jednak wystę- _: pują poważne trudności w jej doprecyzowaniu. Przypuśćmy bowiem, i i że okazało się, iż prawdopodobieństwo zapadnięcia na chorobę serca ^: | wśród nowojorskich palaczy jest mniejsze niż dla ogółu Amerykanów.

■    Czy należy wnioskować stąd, że palenie zapobiega chorobie wieńcowej? i i Być może nowojorscy palacze świadomi zagrożenia, w jakim się znaj- |

| dują, zdrowo się odżywiają i podejmują szereg aktywności fizycznych :

■    wpływających korzystnie na ich zdrowie. Należałoby ich więc porów- j j nywać nie z ogółem Amerykanów, lecz z tymi, którzy odpowiednio się ¹ j odżywiają i ćwiczą, lecz nie palą papierosów. Posunięcie takie polega j ; na identyfikacji czynników, które mogą wpłynąć na skutek, i porówny- j | waniu prawdopodobieństw w grupach, które poza paleniem papierosów !

J są jednorodne ze względu na pozostałe przyczynowo istotne czyn- ■

: niki. Jak widać, takie rozwiązanie zakłada pojęcia przyczynowe, przez J i co nie uda się nam zredukować relacji przyczynowych wyłącznie do !

| prawdopodobieństw. Nie czyni to oczywiście omawianego podejścia \

' bezużytecznym - wciąż może służyć ono do zbadania, czy postulowany j j zestaw relacji przyczynowych jest zgodny z określonym zestawem da- :

: nych statystycznych - jednak wyraźnie zmienia jego cel.

Jacek Cachro

⁴ E. Eells, Probabilistic Causality. Cambridge 1991.

+ +

Rozdział If

STRUKTURA NAUKI

1. Pojęcie teorii naukowej

W poprzednim rozdziale dość swobodnie posługiwałem się pojęciami teorii naukowej, prawa nauki czy hipotezy. Najwyższa pora, by te pojęcia nieco objaśnić. Pojęcie teorii pochodzi od greckiego łheorein („przyglądać się, kontemplować, rozważać”). Teoria jest zatem rezultatem rozważań na temat oglądanego przedmiotu. Rygorystyczne - można powiedzieć: teoretyczne - pojęcie teorii pochodzi od Davida Hilberta, z rozwijanej przez niego wiatach 1917-1931 metamatematyki. Jak Kartezjusz uważał matematykę za wzorzec wszelkiego poznania naukowego, tak empiryzm logiczny przyjął metamatematykę (teorię poznania matematycznego) za wzorzec metanauki (teorii poznania naukowego).

W metamatematyce teorią T nazywa się domknięty dedukcyjnie zbiór zdań, to znaczy taki, że każda konsekwencja logiczna zbioru T należy do T. Pojęcie konsekwencji logicznej na ogól definiuje się za pomocą pojęcia reguł wnioskowania (inferencji). Prostym przykładem takiej reguły jest reguła odrywania: jeżeli p i p -» q, to q, czyli że z przesłanek p, p -> q można wyprowadzić wniosek q. Zdanie z nazywa się konsekwencją logiczną zbioru zdań X wtedy i tylko wtedy, gdy z przesłanek ze zbioru X za pomocą reguł wnioskowania można wyprowadzić z¹. Teorią aksjomatycz-

1

Reguły wnioskowania muszą być niezawodne, to znaczy wnioski wyprowadzone za pomocą reguł z prawdziwych przesłanek muszą być prawdziwe. Badaniem niezawodności reguł zajmuje się semantyka, czyli teoria interpretacji wyrażeńjęzyka formalnego.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CCF20090514017 138I. Indukcja i wyjaśnianie sobów analizowania lego typu przyczynowości opiera się
Analiza scenariusza optymistycznego będzie opierała się na założeniu, że w roku X przychody analizow
Wyszczególnienie zastosowanych scenariuszy. Analiza scenariusza bazowego będzie opierała się na
Analizy wyników najlepiej dokonywać opierając się na zestawieniach generowanych przez odpowiednie
CCF20090831049 74 Przedmowa zapewnienie. Prawda tego .zapewnienia nie opiera się na tym1 cośmy tu,
Wszystkie te dowody są typu kosmologicznego. Wszystkie opierają się na założeniu, że szereg przyczyn
Strukturalne metody analizy Rozwijane od dawna Opierają się na wyróżnianiu w analizowanym syste
Obraz013 Realizacja tego postulatu opiera się na założeniu, że pracownik socjalny pracując w danym ś
DSC01494 WISmmentalne w analizie chemiczne ilość towej opierają się na zastosowaniu przyrządów&
MBA 2/2009 sycznej socjologii ekonomicznej. Analiza funkcjonowania rynków i firm opiera się na 
MBA 2/2009 sycznej socjologii ekonomicznej. Analiza funkcjonowania rynków i firm opiera się na 
Grobler 54 I. Indukcja i wyjaśnianie gdzieH — prawo powszechnego ciążenia, E = „upuszczona łyżeczka
Grobler1 56 t. Indukcja i wyjaśnianie Zdaniem Hempla, paradoks jest pozorny, ponieważ w gruncie rze
Grobler2 58 I, indukcja i wyjaśnianie „ponurym żartem”. Proponuję jednak, wzorem Zagłoby, potraktow

więcej podobnych podstron