~LWF0102

Gisur swym wrogom w Pieśni o Hunach, dodając: „Niech was każdą [oszczepu] tuleją Odyn popędza | i niech kieruje strzałą tak, jak sobie ja życzę^{44 97}. Mamy tu wezwanie bóstwa do działania przeciwko nieprzyjaciołom.

W tej płaszczyźnie zrozumiałe staną się niektóre fragmenty wierszy skaldów, w których bogowie przedstawiani są już jako rzeczywiści wrogowie militarnych nieprzyjaciół danego króla. Sugeruje to tym samym, że sprzyjają oni jego wojennym poczynaniom. W ten sposób napotykamy nowy element sakralnej ideologii władcy, wzbogacający istniejące już dawniej. Nie wydaje się też byśmy mogli liczyć się z jakąś bezpośrednią kontynuacją istniejących przypuszczalnie dawniej wyobrażeń religijnych, wysuwających jedno bóstwo jako głównego opiekuna plemienia, co sugerowałby choćby przytoczony wyżej tekst Tacyta (patrz s. 172): pomiędzy ludem i bóstwem stanął — podobnie jak w omawianych poprzednio sprawach — król. Wprawdzie spotykamy sporadycznie u skalda Thorarina Svarti: „Niech bogowie dadzą nam siły do zwycięstwa^{44 98} — a więc sformułowanie ogólnikowe. Niemniej we wspomnianym już kilkakrotnie utworze Vellehla na cześć jarla Hak ona Einar Skalaglam przypisuje przewagi wojenne tego władcy bezpośredniej interwencji bogów. Stawia on najpierw retoryczne pytanie: „Czyż każdy nie widzi, że bogowie kierują niszczycielem potomków rodu królewskiego?⁴⁴ ". W ten sposób czyni on aluzję do walk pomiędzy jarlem i Hakonem Grafell, a po klęsce tego ostatniego, pomiędzy nim i następnym pretendentem ^{1 2} do tronu norweskiego, Rangrodem Erikssonem. Zaraz też daje odpowiedź na postawione przez siebie pytanie: „Oświadczam, że bogowie powiększają moc państwa [albo władzy, panowania] Hakona^{44 10}°. Orzeczenie zdania pobocznego wyrażone jest tutaj przy pomocy wspomnianego już (patrz s. 72) czasownika magna

0    rozległych magicznych asocjacjach. Być może, że przez jego użycie chciał podkreślić Einar szczególny stosunek bogów do jarla.

Podobny motyw występuje w innym utworze, poświęconym jarlowi Erykowi w wierszu przypisywanym Eyjolfowi Dadaskaldowi, Bandardrdpa. Jarl ów zdobył więc panowanie w Trondheimie „dzięki woli bogów⁴⁴¹⁰¹

1    rządzi nim dzięki „opiece bogów^{44 102}.

Być może, że cytowane poprzednio zdanie z wiersza Glurnra Geirasona na cześć Haralda Grafell (patrz s. 189): „W królu był sam Odyn⁴⁴ wiąże się z takim samym kręgiem wyobrażeniowym; utwór bowiem zajmuje się głównie militarną działalnością tego, jak się zdaje, przeciętnego władcy. Odyn zaś występuje pod określeniem Sig-Tyr, którego pierwszy człon łączy się z kompleksem wyobrażeniowym walki, jnzcwagi, zwycięstwa.

Nowe elementy ideologii władcy postulowały również wprowadzenie odpowiedniej motywacji ewentualnej klęski władcy oraz jego śmierci.

Motywację taką znajdziemy już w przytaczanym poprzednio wierszu Eyyindra Skaldaspillir na cześć Hakona Dobrego. Nie bez powodu wysłał bowiem Odyn swe Walkyrie, by dokonały wyboru, który z wodzów

207

1

⁹⁷ Ibidem, zwrotka VII, 11.

2

E. A. Kock, op. cit. t. I, s. 62, Mcihl-dingaviswr, zwrotka 17: „...os magni goct gagni“.

⁹⁹ E. A. Kock, oj), cit. t. I, s. 69, Yellekla, zwrotka 32: „Hver se if nema ięfra settryri god styra?¹¹.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wspomnienia o Sokratesie3 70 Wspomnienia o Sokratesie II 1 swym wrogom w zasadzkę niż wszystkie inn
~LWF0082 Nie może nas przeto dziwie, że we wspomnianej wyżej Pieśni o Hunach spór o podział spadku p
12870 Top 26 BMP L ŚLADAMI KOCHANOWSKIEGO Już was, proste pieśni, Bóg żegnaj! Bóg was żegnaj, satyro
CCF20090704124 252 Część II „niejasne upodobanie w swym złu, przez co staje się swym własnym katem”
HISTORIA DOBREGO ŁOTRA 2 bmp DOBRY ŁOTR: Powiedział mi o swym ogrodzie, o Raju, gdzie panuje szczęśc
skanuj0018 (31) 174 4. DYNAMIKA MASZYN I MECHANIZMÓW Z CZŁONAMI SZTYWNYMI Dodając (a) + (c) oraz (b)

więcej podobnych podstron