~LWF0106

w okresach oporu bonder przeciwko chrześcijaństwu. Fakt ten upoważnia nas przynajmniej do odrzucenia poglądu o istnieniu wiary w skuteczność składanych przez króla ofiar, a w konsekwencji rzutuje on i na zagadnienie społecznej akceptacji ideologii sakralnego króla w Skandynawii.

Obok wspomnianych już wyżej czynników społeczno-politycznych oraz niemożliwości dotarcia wysublimowanych elementów ideologii władcy, rozwijanych w okresie walki z chrześcijaństwem przez grupę skaldów, do szerszych kręgów, o niepowodzeniach królów zadecydował przypuszczalnie i sam charakter bóstw, wprzęgniętych w służbę tej ideologii. W świadomości religijnej były one zbyt związane z życiem codziennym, z produkcją rolniczą i hodowlaną, by łatwo mogły zostać przekształcone w bóstwa polityczne, opiekujące się monarchami w ich dalekosiężnych i dokonujących się przecież kosztem zwiększających się ciężarów, planach unifikacyjnych. Dóg chrześcijański, jak to przedstawimy, z wielu powodów nadawał się znacznie lepiej na opiekuna monarchów.

W perspektywie tego, co powiedzieliśmy w bieżącym rozdziale, jest jasne, że nie można zaakceptować poglądów, jakoby w przedchrześcijańskiej Skandynawii istniała, suponowana przez licznych badaczy, wiara w charyzmatyczne właściwości królów. Niemniej pozytywnie można stwierdzić występowanie usilnych dążeń monarchów do wykorzystania kultów i wierzeń dla wzmocnienia swego autorytetu. Dążenia te splatają się ściśle z innymi, w pełni laickimi sposobami tworzenia ideologii władcy.

WPRO WADZE NIE CH RZEŚĆIJ AŃ STWA DO SKANDYNAWII

Rozważania poprzednich rozdziałów miały na celu

*

wykazanie, jaki był poziom kulturowy przedchrześcijańskich wierzeń i kultów religijnych w Skandynawii. Staraliśmy się też stwierdzić, jak w związku z rozwojem stosunków społecznych i politycznych zmieniała się sfera i treść oddziaływania religii: zaczynała ona ingerować w różne instytucje życia publicznego, reprezentując w zasadzie interesy tych warstw, które stały się organizatorami kultu nabierającego charakteru obligatoryjnego. Zmierzaliśmy wreszcie do wskazania na religijne formy ideologii władcy, oparte na istniejących wierzeniach i kultach.

W wyniku naszych badań — jak się zdaje — widać dość wyraźnie, że tradycje religijne jedynie z trudem ulegały przemianom: nacisk dawnych wyobrażeń był zbyt silny, by mogły one łatwo, zwłaszcza w swych masowych formach, poddać się próbom przeobrażeń, podejmowanym przez warstwy organizujące kult. Celem takich prób było dostosowanie dawnej religii, zwłaszcza jej strony doktrynalnej, do potrzeb zrodzonych przez nową sytuację społeczno-polityczną. Liczne dane skłoniły nas do postawienia tezy, że próby te nie wpłynęły w większym stopniu na religijną świadomość społeczeństw Skandynawii. Ich podejmowanie powinno jednak stanowić dowńd aktywności na polu kultowym górnych warstw społecznych, a równocześnie ma świad-

215

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ciała. Fakt ten wykorzystywany jest w medycynie do ogrzewania organizmu. Stosowane w fizykoterapii u
PESYMIZM M75 go ruchu; nieraz w swym wątpliwym położeniu zlewa się z przeciwną zasadą.” 38 Ten stan
Re exposure of DSC03394 i nienawiścią wobec przeciwników chrześcijaństwa. Stanowią one tendencyjne,
str152 153 (3) Zimą do wyrąbanej przerębli podpływają ryby, ponieważ woda w tym miejscu jest lepiej
IMGF61 (3) 69 takich ludzi, jak Ojciec Pio, Matka Teresa z Kalkuty, Faustyna i wielu innych, zdaje s
fakt Ten człowiek został kopnię lltt limoit ( i* hrł kary! Uh Td.nn llemlrlii) <21 L pmjcJ 
Finanse p stwa Wypych6 027 Ogólne problemy finansów przedsiębiorstwa fakt ten musi być brany pod uw
GK (18) przeżyć. Na fakt ten wskazuje M. Tyszków a (1977) i wedle niej polega to na: a) werbalnej st
Image84 ALARM *PRZECIWWLAMANIOWY Wasz CITROEN może być wyposażony w ALARM PRZECIWWLAMA NIOWY Alarm t
Akademia Górniczo-Hutnicza jest jedną z najbardziej renomowanych polskich szkól wyższych. Fakt ten z

więcej podobnych podstron