I atrakcjach i wypowiedziach wymagała syntezy oraz wzajemnego i życzliwego -eresowania pomiędzy pragmatyką, socjolingwistyką, socjologią i etno-
Niektórzy uczeni nigdy nie zaakceptowali głębokiego podziału między pccnaniem z jednej strony, a interakcją, społeczeństwem i kulturą z drugiej, orając badania z zakresu kognitywnej antropologii albo psychologii pomrzegania społecznego jako podstawę studiów nad dyskursem, uwzględniając- ch zarówno wymiar poznawczy, jak i społeczno-kulturowy.
Możemy zatem powiedzieć, że analiza dyskursu w pewnym stopniu ećmarza dobrze znane ograniczenia poszczególnych dyscyplin, wynikające ze Specjalizacji oraz arbitralnego podziału pracy (na przykład pomiędzy psychologami poznawczymi i społecznymi albo socjologami i etnografami). Ale jednocześnie wyznacza ona pole badań, które stymuluje oddziaływania mierdyscyplinarne i przyczynia się do postępującej integracji. Mimo ustalonej specjalizacji możemy więc w przyszłości oczekiwać dalszego zbliżenia różnych kierunków badań nad komunikacją. Będzie to możliwe zwłaszcza wtedy, gdy młodzi badacze nie będą kształceni jedynie w ramach wyznaczonych przez ^•tnienione dyscypliny macierzyste, ale będą przygotowani do traktowania analizy dyskursu jako autonomicznej dyscypliny. Pisanie gramatyk, analizowanie mechanizmów poznawczych lub studiowanie interakcji i struktur społecznych nie będą dla nich zupełnie odrębnymi sprawami, ale po prostu innymi aspektami jednego kompleksowego przedsięwzięcia naukowego, mającego na celu opisanie i objaśnienie dyskursu.
Po omówieniu różnych właściwości dyskursu i odpowiadających im dziedzin badawczych, musimy w końcu wypunktować niektóre z podstawowych zasad przeprowadzania analizy dyskursu. Pomimo wielkiej różnorodności ujęć i metod, każda dyscyplina, nawet tak pograniczna jak analiza dyskursu, zwykle jest wyposażona w pewną liczbę norm, które są przestrzegane przez większość uczonych, starających się sprostać wymogom danej dziedziny. Niektóre z tych dyrektyw wypracowano w reakcji na paradygmaty wcześniej dominujące w macierzystych dyscyplinach poszczególnych kierunków. Zakłada to, że owe normy są historycznie zmienne. Choć każdy z tych normatywnych postulatów wymagałby obszernego wyjaśnienia, przedstawię tu jedynie ich zwięzłe streszczenie, odsyłając czytelników zainteresowanych szczegółami do rozdziałów składających się na tę książkę. W niektórych miejscach jednak pokrótce referuję własne (krytyczne) stanowisko w kwestii przyjmowanych obecnie zasad.
Teksty i wypowiedzi występujące w naturalnych sytuacjach. Chyba najszerzej przyjmowanym założeniem w analizie dyskursu jest skierowanie
39