Załączniki do rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 23 grudnia 2008 r.
(poz& & .)
Załącznik nr 1
PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAAÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOAACH
PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego opisuje proces wspomagania rozwoju
i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Przedszkola, oddziały przedszkolne
w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze
pełnią funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Zapewniają dzieciom mo\liwość
wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich
potrzeb rozwojowych.
Celem wychowania przedszkolnego jest:
1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności
intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
2) budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, \eby lepiej
orientowały się w tym, co dobre i co złe;
3) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia
sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym tak\e do łagodnego znoszenia stresów
i pora\ek;
4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych
relacjach z dziećmi i dorosłymi;
5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci
o zró\nicowanych mo\liwościach fizycznych i intelektualnych;
6) troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa
w zabawach i grach sportowych;
7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym
oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały
dla innych;
8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności
wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
9) kształtowanie u dzieci poczucia przynale\ności społecznej (do rodziny, grupy
rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich
ciekawości, aktywności i samodzielności, a tak\e kształtowanie tych wiadomości
i umiejętności, które są wa\ne w edukacji szkolnej.
Cele te są realizowane we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola.
W ka\dym z obszarów podane są umiejętności i wiadomości, którymi powinny wykazywać
się dzieci pod koniec wychowania przedszkolnego.
Aby osiągnąć cele wychowania przedszkolnego nale\y wspomagać rozwój, wychowywać
i kształcić dzieci w następujących obszarach:
1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i
dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują;
grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;
2) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać
w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;
3) w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach \yciowych i próbuje przewidywać
skutki swoich zachowań;
4) wie, \e nie nale\y chwalić się bogactwem i dokuczać dzieciom, które wychowują się
w trudniejszych warunkach, a tak\e, \e nie nale\y wyszydzać i szykanować innych;
5) umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie komu
mo\na podawać takie informacje.
2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.
Wdra\anie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) umie poprawnie umyć i wytrzeć się oraz umyć zęby;
2) właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po
sobie;
3) samodzielnie korzysta z toalety;
4) samodzielnie ubiera i rozbiera się, dba o osobiste rzeczy i nie nara\a ich na zgubienie
lub kradzie\;
5) utrzymuje porządek w swoim otoczeniu.
3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem
artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;
2) mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;
3) uwa\nie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłu\sze wypowiedzi
o wa\nych sprawach;
4) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach.
4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu
i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) przewiduje, w miarę swoich mo\liwości, jakie będą skutki czynności
manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i
obserwowanych zmianach);
2) grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu: to do
tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;
3) stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się mo\e zdarzyć.
2
5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego \ywienia;
2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, \e
przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne;
3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne na swoje mo\liwości, je\eli jest dzieckiem
mniej sprawnym ruchowo;
4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym,
w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.
6. Wdra\anie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagro\enia i gdzie mo\na otrzymać pomoc,
umie o nią poprosić;
2) orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków
transportu;
3) zna zagro\enia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;
4) wie, \e nie mo\e samodzielnie za\ywać lekarstw i stosować środków chemicznych
(np. środków czystości);
5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu
i w domu; ma rozeznanie, gdzie mo\na się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.
7. Wychowanie przez sztukę dziecko widzem i aktorem.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wie, jak nale\y się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie,
przedstawieniu, w teatrze, w kinie;
2) odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem
i ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską).
8. Wychowanie przez sztukę muzyka i śpiew, pląsy i taniec.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie
uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu;
2) dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dzwięku utworu muzycznego, wyra\a
je pląsając lub tańcząc;
3) tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów),
a tak\e improwizuje ją ruchem;
4) w skupieniu słucha muzyki, w tym tak\e muzyki powa\nej.
9. Wychowanie przez sztukę: ró\ne formy plastyczne.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) przejawia, w miarę swoich mo\liwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami i
dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu;
2) umie wypowiadać się w ró\nych technikach plastycznych i przy u\yciu
elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych
kompozycji i form konstrukcyjnych;
3
3) wykazuje zainteresowanie malarstwem, rzezbą i architekturą (tak\e architekturą
zieleni i architekturą wnętrz).
10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie
zainteresowań technicznych.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z ró\norodnych materiałów
(np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa ( potrafię to zrobić ) i odczuwa radość
z wykonanej pracy;
2) u\ywa właściwie prostych narzędzi podczas majsterkowania;
3) interesuje się urządzeniami technicznymi (np. u\ywanymi w gospodarstwie
domowym), próbuje rozumieć, jak one działają i zachowuje ostro\ność przy
korzystaniu z nich.
11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagro\eń.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych
pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie nara\a się na niebezpieczeństwo
wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki
w mrozną pogodę;
2) wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu i w telewizji, np. \e będzie
padał deszcz, śnieg, wiał wiatr; stosuje się do podawanych informacji w miarę swoich
mo\liwości.
12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wymienia rośliny i zwierzęta \yjące w ró\nych środowiskach przyrodniczych, np. na
polu, na łące, w lesie;
2) wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń \yciowa,
bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność);
3) potrafi wymienić zmiany zachodzące w \yciu roślin i zwierząt w kolejnych porach
roku; wie, w jaki sposób człowiek mo\e je chronić i pomóc im, np. przetrwać zimę.
13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) liczy obiekty i rozró\nia błędne liczenie od poprawnego;
2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania pomagając sobie liczeniem na palcach lub
na innych zbiorach zastępczych;
3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a tak\e posługuje się liczebnikami
porządkowymi;
4) rozró\nia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala poło\enie obiektów
w stosunku do własnej osoby, a tak\e w odniesieniu do innych obiektów;
5) wie, na czym polega pomiar długości i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa
za stopą;
6) zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.
14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
4
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu:
narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej
strony kartki;
2) potrafi uwa\nie patrzeć (organizuje pole spostrze\eniowe), aby rozpoznać i
zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;
3) dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do
rysowania, wycinania i nauki pisania;
4) interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania;
5) słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się ksią\kami;
6) układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodrębnia
głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;
7) rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często
stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu.
15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie gdzie pracują, czym się zajmują;
2) zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna wa\niejsze instytucje i orientuje się
w rolach społecznych pełnionych przez wa\ne osoby, np. policjanta, stra\aka;
3) wie, jakiej jest narodowości, \e mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa;
4) nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, \e Polska nale\y do Unii
Europejskiej;
5) wie, \e wszyscy ludzie mają równe prawa.
Zalecane warunki i sposób realizacji.
W trosce o prawidłowy rozwój psychoruchowy oraz przebieg wychowania i kształcenia dzieci
w wieku przedszkolnym zaleca się następujące proporcje zagospodarowania czasu
przebywania w przedszkolu, w rozliczeniu tygodniowym:
1) co najmniej jedną piątą czasu nale\y przeznaczyć na zabawę (w tym czasie dzieci
bawią się swobodnie, przy niewielkim udziale nauczyciela);
2) co najmniej jedną piątą czasu (w przypadku młodszych dzieci jedną czwartą czasu),
dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku itp. (organizowane są
tam gry i zabawy ruchowe, zajęcia sportowe, obserwacje przyrodnicze, prace
gospodarcze, porządkowe i ogrodnicze itd.);
3) najwy\ej jedną piątą czasu zajmują ró\nego typu zajęcia dydaktyczne, realizowane
według wybranego programu wychowania przedszkolnego;
4) pozostały czas dwie piąte czasu nauczyciel mo\e dowolnie zagospodarować (w tej
puli czasu mieszczą się jednak czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne
i inne).
Zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu
poznanie mo\liwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji.
Z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły
podstawowej nale\y przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole
5
(diagnoza przedszkolna). Celem takiej analizy jest zgromadzenie informacji, które mogą
pomóc:
1) rodzicom w poznaniu stanu gotowości swojego dziecka do podjęcia nauki w szkole
podstawowej, aby mogli je w osiąganiu tej gotowości, odpowiednio do potrzeb,
wspomagać;
2) nauczycielowi przedszkola przy opracowaniu indywidualnego programu
wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku
poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej;
3) pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej, do której zostanie skierowane
dziecko w razie potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi.
W wielu obszarach wychowania przedszkolnego występują treści edukacji zdrowotnej. Ze
względu na dobro dzieci, nale\y zadbać o kształtowanie ich świadomości zdrowotnej oraz
nawyków dbania o własne zdrowie w codziennych sytuacjach w przedszkolu i w domu,
współpracując w tym zakresie z rodzicami.
W trosce o jednolite oddziaływanie wychowawcze, nauczyciele:
1) systematycznie informują rodziców o zadaniach wychowawczych i kształcących
realizowanych w przedszkolu; zapoznają rodziców z podstawą programową
wychowania przedszkolnego i włączają ich do kształtowania u dziecka określonych
tam wiadomości i umiejętności;
2) informują rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci, a tak\e włączają ich do
wspierania osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzenia trudności, na jakie natrafiają;
3) zachęcają rodziców do współdecydowania w sprawach przedszkola, np. wspólnie
organizują wydarzenia, w których biorą udział dzieci.
W celu właściwego przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole podstawowej,
nauczyciele powinni znać podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół
podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego, a zwłaszcza klasy I szkoły podstawowej.
6
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
podstawa programowa wych przedszZmiany w podstawie programowej wychowania przedszkolnegopedagogika przedszkolna nowa podstawa programowazestawy cwiczen przygotowane na podstawie programu Mistrz Klawia 6Podstawy Programowania Wersja RozszerzonaVisual C 6 0 Podstawy programowaniamatlab podstawy programowaniaJP SS 2 algorytmy i podstawy programowaniaPodstawy programowania II 2podstawy programowania 5Podstawy programowania 11 2013podstawa programowapodstawa programowaPodstawy ProgramowaniaDelphi podstawy programowania rejestr systemowywychowanie fizyczne w nowej podstawie programowejćw 05 podstawy programowaniazestawy cwiczen przygotowane na podstawie programu Mistrz Klawia 8więcej podobnych podstron