86967 Kwas zas1245

CZĘSC VI

FIZJOLOGIA GOSPODARKI KWASOWO-ZASADOWEJ

John Bullock

tłum. Ewa Koźniewska-Kołodziejska

Rozdział 32 __

Wytwarzanie i usuwanie kwasów

§■ WSTĘP. Płyny ustrojowe mają odczyn zasadowy (pH = 7,4), pomimo że organizm sta-le wytwarza duże ilości kwasów zarówno lotnych (kwas węglowy), jak i nielotnych (kwasy niewęglowe lub stałe). Jony wodorowe (H⁺) stanowią końcowe produkty metabolizmu. Kwasy są usuwane z organizmu przez nerki, płuca oraz przewód pokarmowy (GI).

JT] Źródła jonów H⁺. Najważniejszym źródłem jonów H^ł jest dwutlenek węgla (C0₂), wytwarzany jako jeden z końcowych produktów utleniania glukozy oraz triglicerydów podczas metabolizmu tlenowego. Według terminologii Bronsteda dotyczącej oddawania i przyjmowania protonów, dwutlenku węgla nie można zaliczyć do kwasów, chociaż działa on w płynach ustrojowych jako najważniejszy ze słabych kwasów. Tak więc C0₂ jest źródłem kwasu (H⁺).

1. Beztlenowy metabolizm węglowodanów jest źródłem kwasów nielotnych.

2. W wyniku tlenowego metabolizmu tłuszczów i białek powstają też kwasy nielotne, takie jak kwas P-hydroksymasłowy (ketokwas), kwas siarkowy i kwas fosforowy.

3. W wyniku tlenowego metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek powstaje C0₂będący bezwodnikiem kwasu węglowego, czyli kwasem lotnym.

fi] Trzy procesy umożliwiają utrzymanie stężenia jonów H⁺ w stałych granicach. Są to:

1. Łączenie jonów H* z buforami krwi (np. z HC0₃" lub z hemoglobiną) lub buforami wewnątrzkomórkowymi (np. fosforanami organicznymi lub nieorganicznymi),

2. Zmniejszenie ilości kwasu węglowego (H₂C0₃) dzięki usuwaniu C0₂ przez płuca (zob. III),

3. Zmniejszenie ilości pozostałych kwasów przez usuwanie jonów H^ł przez nerki.

|p0b3rKWASÓW I KWAS MOCZOWY. Poza reabsorpcją prawie całej ilości przesączonego jonu HC0₃~ nerki muszą usunąć kwasy w ilości równej ich wytwarzaniu