Czarne koło wydaje się z pewnej odległości o ok. 1/3 mniejsze niż białe koło

WZROK

>---<

Czarne powierzchnie i bryły wydają się mniejsze niż białe o tej samej wielkości. Ludzie czarno ubrani wydają się szczuplejsi, a biało ubrani tężsi niż są w rzeczywistości. Odnosi się to również do wszelkich części budowli

©

Jeżeli chce sie uzyskać jednakowo silny efekt czarnych i białych powierzchni, to należy te ostatnie odpowiednio zmniejszyć. Jasna barwa obok ciemnej sprawia, że ta ostatnia wydaje się jeszcze ciemniejsza

©Równoległe w rzeczywistości linie pionowe „figury Zóllnera” wydają się zbieżne przez ich ukośne zakreskowanie

® Odcinki a i b poprzez drobne dodatki, a odcinki AF i FD poprzez różne usytuowanie wydają się różnej długości, chociaż są sobie równe

Podstawy

wymiarów.

Proporcje

o

©Koła A pośrodku dwu grup kół wydają się różnej wielkości, chociaż mają jednakowe średnice (wielkość względna)

Dwie postacie jednakowej wielkości narysowane w perspektywie wydają się różnej wielkości, jeżeli nie są podporządkowane prawom perspektywy

©Również barwa i deseń ubioru zmieniają wygląd ludzi. Czerń wyszczupla (a), ponieważ pochłania światło. Biel pogrubia (b), ponieważ odbija światło. Pionowe paski podwyższają (c), poziome paski poszerzają (d), deseń kratkowany uwydatnia szerokość i wysokość (e)

Jednakowe pomieszczenia i części pomieszczeń, przez zastosowanie różnego podziału nie tylko wydają się różnej wielkości, ale mają też całkowicie odmienny wyraz

(fi) Wymiary pionowe wydają się dla oka znacznie bardziej wyraziste niż takie same poziome

Niezależnie od ukształtowania architektonicznego (pionowe, poziome lub mieszane) -> © już sam stosunek powierzchni otworów okiennych do pozostałej powierzchni ściany zmienia skalę, pomimo jednakowej wielkości budynków i wysokości kondygnacji. Podział okien szczeblinami może się do tego znacznie przyczynić ->© - ©

©-©

Liczby wyrażają jednostki modularne

TTnuirrriHljl lipi ■ iiff i

100

80

81

12*U12¹"⁶

150

*10

no

^T 5

161

Pomieszczenia o jednakowych wymiarach mogą się wydawać zupełnie odmienne przez inne układy okien, drzwi i mebli. Pokój © wydaje się „kiszką”, pokój © zaś wydaje się krótszy przez poprzeczne ustawienie łóżka lub biurka pod oknem. Odpowiednie umieszczenie okien @ wraz z odpowiednim umeblowaniem sprawia, że wydaje się szerszy niż głębszy

.15) -(1

Samo położenie punktu obserwacji sprawia, że budynek widziany z góry wydaje się wyższy niż widziany z dołu. Przy spojrzeniu w dół dochodzi jeszcze uczucie niepewności, sprawiające, że wszystko wydaje się wyższe

Odpowiednio zbiegające się ku górze ściany wydają się pionowe, a odpowiednio wygięte ku górze linie stopni, gzymsów i opasek wydają się poziome (poziome krzywizny)