p = —gradr//(p,r), r = gradp//(p,r)
(14.4)
(14.5)
i wykorzystując funkcję Hamiltona
H = +eA)2 + V. (14.6)
2m0
Energia potencjalna elektronu V jest związana z potencjałem elektrycznym V wzorem V= -eV.
W tym miejscu warto przypomnieć, że w teorii kwantowej zawsze zaczynamy od hamiltonianu. W punkcie 9.3.4 widzieliśmy, jak w mechanice kwantowej funkcja Hamiltona jest przekształcana w odpowiedni operator (hamiltonian) z wykorzystaniem reguły Jordana, zgodnie z którą pęd jest zastępowany przez
p-»—grad. (14.7)
Stosując tę metodę, otrzymujemy operator Hamiltona w postaci
X = grad+e a1 + V. (14.8)
L 2ot0 i J
Wykonując mnożenia w członie kwadratowym, pamiętamy o konieczności zachowania odpowiedniej kolejności czynników i otrzymujemy
ti łte A ■-—V2 + -—rAgrad+
2m0 2m0i 2m0i
fie e2A2
rgradA + —— 2mii
+ V.
(14.9)
Stosując różne operatory, musimy być ostrożni, ponieważ pamiętamy, że operator 3P ma działać na funkcję falową ty. Zatem
musimy interpretować jako
grad A grad (A ty).
(14.10)
(14.11)
Różniczkując iloczyn w wyrażeniu (14.11) i ponownie stosując (14.7), otrzymujemy hamiltonian w postaci
V2 + —A*p+ „
2 m0 m0 2m0i
.. . e2A2 divA + -^-+ V.
2 m0
(14.12)
(Stosowane tu operatory: gradient, dywergencja i rotacja są wektorowymi operatorami różniczkowymi, które często zapisuje się w skrócie, stosując symbol V(nabla): V/= grad f V-F = divF, V x F = rotF oraz V ■ V/= V2/ = laplasjan /. Symbol / oznacza tu funkcję skalarną, a F — wektorową.)
Tak jak zwykle w tej książce, przyjmujemy, że stałe pole magnetyczne B działa w kierunku osi z:
B = (0,0,B2). (14.13)
257