obraz0

ty znicz gabro wie skrzętnie ukrywali przed niepowołanymi oczyma.

Za kalifa Ai-Mamuna (813—833) Persja przeżyła nawet pewien rodzaj mazdaistycz-nego odrodzenia. Wiązało się to z perskim po kądzieli pochodzeniem matki samego władcy. Jako książę namiestnik prowincji Chora-*an zetknął się on jeszcze przed objęciem tronu z zachowanymi obyczajami perskimi w tej wschodniej ostoi dawnej kultury ²⁸.

Jak widać, wiele okoliczności sprzyjało zachowaniu ciągłości kultu staroperskiego pod rządami islamu. Trwał on niezmiennie, chociaż kurczył się demograficznie i geograficznie. Ogólnoirański zasięg reliktów mazdaisty-cznych daje się zauważyć jeszcze do XVII wieku. Dopiero Kadżarowie (1794—1925) zepchnęli gabrów do rzędu maleńkich prześladowanych gmin wyznaniowych w okolicy Ja-zclu i Karmanu. Byli to bowiem fanatyczni wielbiciele szyickich świętych Hasana i Hus-seina i nie cierpieli innych form kultowych w kraju²⁹. Solą w oku tym turkmeńskim dynastom było to, że gabrowie nie brali '•ddału w uznanych przez nich za oficjalne mu Lii*łach pasyjnych na cześć męczeńskich synów Ale-go, odgrywanych w specjalnie wystawionych budynkach zwanych hussainijja.

Ogólnie należy zauważyć, że ani przepisanie gabrom specjalnych szafranowych strojową ani ich izolacja od społeczeństwa muzułmańskiego z wyjątkiem zawodu haremowych

²⁸ F. Taeschner, cyt. wyd., s. 1032.

²⁵ W. Eilers, cyt wyd., s. 886.

ogrodników (dę>wód wielkiego zaufania, upartego zresztą na znajomości tych skromnych ludzi, którym religia zalecała małżeństwa w rodzinie), ani internowanie ich w pustynnym interiorze kraju, ani gniecenie podatkami, ani zmuszanie do udziału w misteriach szyickich — wszystko to nie zdołało złamać nieugiętej postawy religijnej wysepki zaratustrian, zagubionej w morzu muzułmańskiego otoczenia.

Ale nawet abstrahując od gabrów, jako widomego, chociaż znikomego przykładu wiecznie żywego parsizmu krajowego, nie można zawyrokować, że mazdaizm został zlikwidowany przez islam wraz z błyskawicznym podbojem tego kraju przez wojska kalifa Omara. Nie został zlikwidowany, lecz zepchnięty do podziemia. W konspiracji zaś trwał wieki, dając historykowi religii przykład tego, jak stara rodzima wiara potrafi trwać długo pod przykrywką narzuconej przemocą nowej, obcej pochodzeniowe religii.

Podziemie mazdaizmu staroperskiego znalazło w okresie posasanidzkim trzy główne kanały, którymi w sposób mniej lub bardziej widoczny torowało sobie niełatwą drogę poprzez stulecia. Był to, po pierwsze, do-I raźny opór wobec odgórnych zarządzeń islamu, jak np. niepoddawanie się obrzezaniu, I bojkot domów" misteriów pasyjnych, ściśle I przestrzegane jednożeństwo; był to sposób ! doraźny: widoczny i niebezpieczny. Dużo bar-

i

! dziej skuteczny okazał się, po drugie, przemyt j wartości religijnych mazdaizmu pod pokryw-j ką świeckiej tradycji narodowej, jak np.

11 — Jak umierały religie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
39391 obraz0 (6) ty znicz gabrowie skrzętnie ukrywali przed niepowołanymi oczyma. Za kalifa Al-Mamu
page0135 TEOLOGIA EGIPSKA. 133 drugą, jeżeli była, starannie ukrywano przed cudzoziemcami. Zresztą z
obraz2 (22) twa Niebieskiego” to „tajemnice”, które Król przekazuje tylko swym bliskim (por. Jdt II
obraz9 z bliska, o ile na tę> skąpe źródła historyczne pozwalają. Gabro wie vel gwebrowie (zwani
obraz9 (10) z bliska, o ile na to skąpe źródła historyczne pozwalają. Gabro wie vel gwebrowie (zwan
Obraz3 (17) 6. Ihr Bewerbungsschreiben Wie stellen Sie sich ein gutes Bewerbungsschreiben vor? Denk
Obraz4 (29) 26 Tablice pomiarowe sporządza się przed przystąpieniem do pomiarów. Wielkości mierzone
IMGI57 (2) rodzie ja; chodzi zatem o wiele tajemnic, które -nni 4 czyżni ukrywają przed kobietami Ma

więcej podobnych podstron