P3280014

użyciach przymiotnik „historyczny” („historyczna wizyta”, „historyczne plenum” itp.).

^/Niekiedy w nowomowie pojawiają się chwyty poetyckie.Jakby z tzw. poezji lingwistycznej rodem, choć z poezją oczywiście nie mają wiele wspólnego. Myślę tutaj o igraniu dwuznacznością słów, jak można się domyślać — założonym z góry. W okresie marcowym używano tak właśnie słowa „rewizjonizm”. W zasadzie była mowa o tych, co chcieli zrewidować program partii, ale manipulowano słowem w ten sposób, by sugerować maluczkim, że naprawdę chodzi o zachodnioniemieckich rewizjonistów, którzy kwestionują nasze granice. Ostatecznym celem igrania sensami jest sprowadzenie dwóch nie mających ze sobą nic wspólnego znaczeń do znaczenia jednego. Niekiedy takie igranie słowami przebiega nieco subtelniej i polega na tym, że używa się słowa w jednym znaczeniu, tak jednak, by użycie to stanowiło aluzję do znaczenia innego. Na przykład w artykułach polemizujących z opozycją pisze się, że w naszym społeczeństwie KOR stanowi margines. Z pozoru chodzi tu o liczebność, nie tylko jednak — sformułowania tego rodzaju mają przypominać o „marginesie społecznym”, a więc ewokować formułę, która ma konotacje zdecydowanie negatywne.

Występowanie w nowomowie peryfraz, eufemizmów, hiperbol, a nawet dyskontowanie wieloznaczności słów nie budzi zdziwienia. Budzi je natomiast inne zjawisko: nowomowa ma także swój język ezopowy. Pojawia się on przede wszystkim wtedy, gdy władza pragnie zakomunikować społeczeństwu to, czego expressis verbis sformułować nie chce lub nie może. Nie tylko dlatego, że w pewnych sytuacjach nowomowa okazuje się nieprzydatna, przede wszystkim ze względu na doraźne sytuacje czy doraźne korzyści. Język ezopowy przywoływany jest zazwyczaj w położeniach dramatycznych; mówi się wówczas, że „zajścia pociągnąć mogą nieprzewidywalne w konsekwencji skutki”. I niczego się nie precyzuje bliżej; odbiorca w takich przypadkach powinien być domyślny, powinien umieć czytać między wierszami. Być może tego typu język ezopowy jest właściwością tylko polskiej wersji nowomowy, służy technice perswazyjnej, którą określiłbym jako straszenie przyjaciółmi; nie wiem, czy występuje on w wersji rosyjskiej, wydaje się jednak, że w tej postaci byłby w niej bezprzedmiotowy. W momentach dramatycznych język ezopowy pojawia się w jeszcze innych uwikłaniach, wtedy mianowicie, gdy chce się powiedzieć, że stało się coś groźnego, wrogiego, niedobrego, nie informując, co się stało naprawdę. Językiem ezopowym pisano np. wiosną 1977 o manifestacjach studentów krakowskich po śmierci Stanisława Pyjasa. Posługiwano się jedynie formułą „to, co się stało w Krakowie” (lub „to, co się zdarzyło w Krakowie”). I na

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC04178 (2) użyciach przymiotnik „historyczny” („historyczna wizyta”, „historyczne plenum”
kronikiga027 I LIV LITERACKA FORMA I STYLISTYCZNA SZATA „KRONIKI” „historią”) znac
Redaktor dziatu „historia bibliotek” Nowej Encyklopedii Wiedzy o Książce i autorka haset
prof. dr hab. Edward Potkowski Polska pisząca w średniowieczu, grant KBN. Kult Trzech Króli a „Histo
P1010303 (4) unaocznienie jednoznacznie wyłożonej tezy” (por. Krwawy amfiteatr..., s. 189-191). O „
IMG84 (7) 88 tują one jego percepcję i reakcje na Świat, choć dawno * powinny były stać się „histor
IMG126 (2) I. Przyczynek do historii problemu „Historia nauki zawsze nabiera doniosłego znaczenia w
IMGe01 tom: „Historia jest to rejestr głupstw i wysteo-ków, tak rządzących jako i rządzonych, mały 1
Karski i władcy ludzkości „HISTORIA KARSKIEGO PRZYPOMINA PRZYGODY JAMESA BONDA" E THOMAS WOOD ^
Jan Wladyslaw?wid6 W części „historycznej” Nauki o rzeczach uderza czytelnika iście benedyktyńska pr
kronikiga027 I LIV LITERACKA FORMA I STYLISTYCZNA SZATA „KRONIKI” „historią”) znac
Mediolańska Szkoła Terapii Rodzin14 26 Gianfranco Cecchin „opowiadań” opisujących jedną interakcję.
Pn 15:52 =ddOD mu Pn 15:52 =ddOD mu < Historia Polityczna Polski Tom I „Historia Polityczna Polsk

więcej podobnych podstron