S5006333

wlotu* nw terenach huropy, Jwk udowodniono, w okrasie lateńskim fksploiilowiino wychodnie grafitu w poludnio wych Niemczech (głównie okolice Passa wy), u także nu najbliższych terytorium Polski terenach północnych i południowych C /.ech (północno-wschodnie piistno I asu C'zośko-Bawarskiego, okolice Kruutlown i Budzie-jowic) om/ Moraw i Dolnej Austrii. W oparciu o te właśnie złożu pracowały wyróżnione pr/e/ I. Kappel (1969, I8n„ tnnt te* dalsza lit.; por. te* Medunn 1980,71) tr/.y główne ośriHlki produkcji ceramiki grantowej zachodnie. czeskie i wschodnie. Anali/.a porównawcza surowców stosowanych do produkowanych na terenach Polski naczyń grafitowych i próbek skał grafitowych z różnych rejonów Huropy. przeprowadzona przez. M. Wirską-Pumchoniuk (1980, 71.80). wykluczyła z tej listy Źródła zachodnie, a także północno-czeskic. Pojedyncze próbki ze stanowisk grupy tynieckiej wskazuji| na prawdopodobny import grafitu ze złóż morawskich, chód Autorka nie wyklucza także stosowania surowców z południowych Czech, a przede wszystkim postuluje możliwość eksploatacji złóż polskich, z terenów Śląsku (Wzgórza Strzelińskie, pasmo Niemczy). Z tą hipotczt) polemizuje Z. Wo/.niak (1970, 225; 1981, 254). choć wg tego Autora (opinia ustna prof. Z. Wożniaka), ostatnie odkrycia większej serii ceramiki grafitowej z okolic Góry Ślęży uprawdopodobniają nieco hipotezę M. Wir-skiej-Parachoniak.

Nie jest wykluczone, iż użytkowany na terenach Małopolski grafit mógł pochodzić z różnych źródeł (po-ludniowo-czcskich, morawskich, ewentualnie też śląskich), a okresowe trudności z zaopatrzeniem w ten surowiec, które nasiliły się w okresie odpowiudąjącym II-ej, a zwłaszcza w ciągu III-oj fazy osadniczej grupy tynieckiej, manifestowały się spadkiem frekwencji naczyń grafitowych, wśród których spora część to okazy o znacznie obniżonej lub wręcz minimalnej ilości domieszki grafitu, dodawanej zwycząjowo lub z innych, nieznanych bliżej powodów. Naczynia te bowiem nie posiadały tych walorów użytkowych, jakimi odznuczu się ceramika z wysoką zawartością grafitu.

ponad 4.MM) naczyń luh ich fragmentów, co stanowi oko lo 9,4% całego inwentarza ceramicznego / omawianych tu osad. Znajduje się w nłm 31 zachowanych lub zrekonstruowanych w całości okazów, ok. 1400 fragmentów wylewów I 177 ułamków den. Ceramikę tej kategorii odkryto na 7 osadach, z których pochodą bardzo zróżnicowane pod względem liczebności serie (por. tab. 8). Blisko połowa ogólnej liczby ceramiki lego typu po,•hod/i ze stanowiska w Krakowie IMcszowic 17. prawie 1/4 z Krakowa Wyciąża 5. a stosunkowo liczne serie z Krakowa Krzcslawic I Krakowa Pleszowo 20. Pozostałe stanowiska, (j. Kraków ('lo i Kraków Plcszów 18A i 49, dostarczyły znacznie mniej licznych zbiorów. Poszczególne osady różnią się również między sobą w zakresie udziału naczyń tej kategorii w całości odkrytych na nich inwentarzy ceramicznych. Przy porównaniu czterech najliczniejszych serii ceramiki tego rodzaju. okazuje się. iż odgrywała ona największą rolę. w inwentarzu naczyń mi stanowisku w Pleszowie 17 (około 14% zbioru wszystkich naczyń), nieco mniejszą w Pleszowie 20 (11,1%) i Wyciążu (10,5%), a stosunkowo niewielką w Krzcslawicach (3,8%), na której to osudzie podobną funkcję (ceramiki „stołowej") spełniały zapewne liczne tam naczynia toczone, głównie malowane.

W zbiorze ceramiki omuwiunej grupy wydzielają się dwie serie: podgrupa I1A1 - naczynia o intensywnie czarnych, najczęściej lśniących powierzchniach (określana dalej jako „czerniona"), oraz podgrupa UA2 - naczynia

0    wyraźnie jaśniejszych powierzchniach, przeważnie brunatnych w różnych odcieniach lub szarych (tab. 8).

3.1.2.1.1. Charakterystyka cech technicznych

1    technologicznych

Większość omawianej tu ceramiki odpowiada w pełni stundardom technicznym, stosowanym w produkcji ceramiki „stołowej" na terenach kultury przeworskiej, a zauważalne różnice w zakresie niektórych cech (głównie w zawartości sztucznych domieszek, czy sposobie opracowania powierzchni), dotyczą niewielkiej jej

Stanowisko	l.lczba naczyń 1 fragmentów	tldzlal w Inw. cerom. (%)	Udział (%) ceramiki II Al	Udział % ceramiki II A2	Brzegi	Dna	Okazy zdobione
Cło	SI	II	96	4	12	2	3 (5.9%)
Krzesła wice 41	5%	3,8	94	6	173	50	25 (4.2%)
Plcszów 17	207*	14	Ó4,Ó	35.4	533	52	79 (3.8%)
Plcazów ISA	33	21.2	35,3	64,7	17	t
Plcszów 20	404	II.1	53.6	46.4	194	26	28 (5.7%)
Płozów 49	21	8.7	47.6	S2.4	5		2 (9.5%)
Wyciąłr 5	1071	I0.S	37,3	62,7	517	50	48 (4,5%)
Ogółem	4341	9.4	65.3	34.7	1451	181	185(4.3%)

Ttebcln 8. Prckwcncju lepionej ręcznie ceramiki „stołowej", typu kultury przeworskiej na poszczególnych stanowiskach Tkhle 8. Occurrence of haiul-nuule tahleware of the Przeworsk culture type on particular słtes

3.1.2. Ceramiku lepionu ręcznie

3.1.2.1. Ceramika „stołowa" typu kultury przeworskiej (grupu technologiczna IIA)

Zbiór lepionej ręcznie, cienkościennej ceramiki typu kultury przeworskiej (grupu ceramiczna HA) liczy

części. Zasadniczo jest to ceramika cienkościcnnu. Grubość jej ściunek wynosi najczęściej 4-6 mm. ule spotykane są także skorupy o grubości 3 mm lub wyraźnie grubsze - 7-8 mm. Wykonana jest z gliny dobrze wyrobionej i zuzwycząj schudzoncj domieszką o jednolitej gradacji, najczęściej drobnoziarnistym (0.5-1 mm) tłucz-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10686 S5008512 to typ wchodzący w użycie na terenach celtyckich dopiero w środkowym okresie lateński
47635 S5006377 Piec garncarski z osady wyciążskiej, jeden z dwóch obiektów tego rodzaju, odkrytych j
Ekologia 111 Dloksyny i (urany i luhstmojęto, co go ste udowodniono w wlotu    
skanuj0035 (91) y&rrp-rj—&Mf J&pnM i rj — O^KJ PSI
Fizyka notatki z zajec?datkowych [nieposortowane?] *r^*<s fi SHs. G«4julaXvośct nw < * W(X^ /
Funkcja Kwadratowa Grupa B fanWfj* kw*dmla»* Hu O wiy ZMMM w^kmai iq    nw Zaittk 1

więcej podobnych podstron