48244 S5006339

48244 S5006339



Sta nowliko

Y.l.l

V.U

VJ

VJ

V,4

V.S

V.4

A

b

•

b

C

1

b

c

A

b

c

Cto

5

3

3

2

Kizcsławicc

.

•

.

6

3

|

4

30

2

Plc*/»W 17

17

1

. 14

14

2

8

3

8

3

4

3

35

50

Pieuó* 18

4

i

i

Plant* 20

16

9

10

1

i

2

3

i

i

2

5

12

1

PIcszów 49

.

1

.

.

Wyciąłc 5

27

14

19

15

3

18

10

3

6

2

25

23

3

Łącznic

60

24

44

56

12

32

19

15

10

8

4

98

89

8

Tabela II. Frekwencja mis poszczególnych odmian i wariantów na badanych stanowiskach Table 11. Occuncnec of bowls of poriicular typek and varialioas on the cxamincd sitcs

V.l. Misy o zaokrąglonych, pólkulistych brzuścach i wyodrębnionych brzegach

Płytkie misy o łagodnie zaokrąglonym proniu i silnie wysuniętych na zewnątrz profilowanych brzegach (ryc. 14:1-2). Zazwyczaj niewielkie lub średniej wielkości (średn. wylewów 13-27 cm), wyjątek stanowi zachowany fragmentarycznie okaz z obiektu 113 z Krakowa Pleszewa 20, o średnicy ok. 35 cm (tabl. 170:11). Na podstawie lepiej zachowanych egzemplarzy można sądzić, że ich wysokość i średnica dna nie przekraczały 1/3 wartości średnicy wylewu. Do omawianej tu grupy mis zakwalifikowano łącznie 84 naczynia, pochodzące z Krakowa Pleszowa 17(18 egz.). Pleszowa 20 (25 egz.) i Krakowa Wyciąża 5 (41 egz.). Uwzględniając formę brzegu wydzielić można wśród nich dwa warianty.

V.l.la. Okazy o wielokrotnie facetowanych brzegach. Pochodzą z Krakowa Pleszowa 17 (17 okazów zobiektówSl. 197,291,542.555 i 1079/1168 oraz arów 116 i 136 - tabl. 25:13,16,37:6,7.41:7, 56:6,62:1-7, 71:4.102:13.118:3.5). Krakowa Pleszowa 20 (16 egz. zobiektów 15/23.96,109,113iarów8,17 — tabl. 153:1, 2.4.5.8.10-12.162:4.5.168:4.170:9,11.179:13,14, 182:16), a także Krakowa Wyciąża 5 (27 egz. z obiektów 64. 108, 145, 235 i 284 oraz arów 14, 15. 18. 27, 70,135,144,153,154.155.177.180.183-tabl. 213:1, 214:9,219:16,232:13, 14.239:10,268:1, 3. 269:9.10. 273:10. 276:2, 280:5. 292:8, 9. 300:9, 10. 12, 304:6, 305:3,310:8, 318:11. 14. 336:3.343:8, 349:13; ponadto zalezione luźno - tabl. 356:12, 15).

Y.l.lb. Okazy z brzegami ostro facetowanymi. Zdecydowanie mniej liczne, pochodzą z Pleszowa 17 (ob. 197 - tabl. 37:8), Pleszowa 20 (9 egz. z obiektów 15/23,98 i 113 oraz arów 8 i 31 - tabl. 153:6,7,165:1, 6. 170:10, 171:4, 179:9. 187:4) i Wyciąża 5 (14 egz. z obiektów 145 i 235 oraz arów 10, 18.28.70.144, 154, 156.178.184 i 188 - tabl. 220:1,232:15,266:3,273:4, 277:6.280:6.301:1.310:7,321:4.337:11,350:2,351:7, a także znalezione luźno - tabl. 356:17, 358:3).

Wszystkie wymienione wyżej misy charakteryzują się bardzo dobrze wygładzonymi, najczęściej wypolerowanymi powierzchniami, w zdecydowanej większości barwy brunatnej lub .szarobrunatnej (grupa 1IA2). Jedynie 2 okazy wariantu a z Wyciąża 5 (tabl 273:10 i 292:9) oraz 4 misy wariantu b(Pleszów 20-tabl. 179:9.187:4; Wyciąże-tabl. 310:7,350:2) miały powierzchnie .czernione” (HAl).

Analogiczne do opisywunych tutaj, płytkie miski pólkulisle o szerokich, wysuniętych na zewnątrz brzegach stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych elementów wyposażenia grobów odnoszonych do obu najstarszych faz kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego (por. odm. II.4 w Karczewcu -Dąbrowska 1973, 502. 51 ln., tabl. XX 3, XXXVIII 24 i dalsze: 1988,28n., tabl. 15,9; por. też Marciniak 1957, 121 n., tabl. XVII 6, 7, XXIV 7. LXXXI 6-8 i dalsze; Godlowski 1981,60. tabl. 111).

Na omawianych tu osadach miski tej odmiany występują w obiektach U-ej fazy, brak ich zupełnie na osadzie krzeslawickiej, jak też np. w Podłężu. Warto być może także w tym miejscu zwrócić uwagę na podobieństwo w zakresie ogólnych proporcji do niektórych misek toczonych, zwłaszcza ich relatywnie starszych odmian (por. np. okaz z ob. 542 - tabl. 38:5), od których, oczywiście poza technologią, różnią się w zasadzie tylko sposobem opracowania krawędzi.

V.1.2. Głębsze misy o łagodnie zaokrąglonym profilu brzuśca. którego górna część jest nieco wyższa, ustawiona pionowo lub lekko zachylona do wnętrza, a dolna miękko podcięta (ryc. 14:3). Brzegi, podobnie jak u opisanych wcześniej mis, wyraźnie wyodrębnione, wysunięte na zewnątrz. Średnice wylewów (15-30 cm) przekraczają nieznacznie średnice największych wydętości brzuśców. Dna stosunkowo wąskie - prawdopodobnie 1/3-1/2 wylewu. Podobny stosunek wysokości do średnicy wylewu.

W zbiorze zidentyfikowano około 90 misek tej odmiany, w tym I okaz zachowany w całości (ryc. 14:3). Pochodzą one z Krakowa Pleszowa 17 (30 egz.), Pleszowa 20 (12 egz.), Pleszowa 49 (1 egz.), Krakowa Wyciąża 5 (37 egz.), Krakowa Cla (3 egz.) i Krakowa Krzesławic (9 egz.). Wyróżnić wśród nich można trzy warianty o odmiennie ukształtowanych brzegach.

V.1.2a. Okazy z szerokimi, wielokrotnie facetowanymi brzegami. Pochodzą z Pleszowa 17 (14 okazów z obiektów 51,99, 197 i 542 oraz z arów 100, 116, 117, 136,144 i 203 - tabl. 25:15.31:4,37:5,55:13-17.89:32, 102:9, 108:8, 118:4, 118:18, 122:12), Pleszowa 20 (10 egz. z obiektów 96, 98, 109 i 113 oraz arów 17, 23, 38 i 48-tabl. 162:6,165:3,168:7,170:6,7,182:14,185:7, 189:9, 197:6, 7), Pleszowa 49 (ob. I6A - tabl. 200:9), a także z Wyciąża 5(19 egz. z obiektów 39, 108, 283, 330. 370 i lirów 16. 27. 28. 144. 153,154, 174 - tabl. 207:2,214:8,238:2,3.247:8,251:2.271:1.276:1.277:7, 300:11. 304:8, 11, 12. 310:10. 327:7,9). Z osady wy-ciążskjęj pochodzi także, wspomniana wcześniej, zachowana całkowicie miska o wymiarach: wys. 8 cm, średn. wylewu - 17 cm. dna - 7 cm (tabl. 346:4). Jedna z zachowanych fragmentarycznie misek tego wariantu, odkryta w ob. 197 w Plcszowic 17, ozdobiona jest delikatnie rytym pasemkiem omamentacyjnym. umieszczonym na załomie brzuśca (tabl. 37:5).

V.1.2b. Okazy z brzegami ostro facetowanymi. Znalezione w Plcszowic 17 (14 egz. z obiektów 542, 779.1283 i arów 82,100.144.239,253 - tabl. 56:1-4, 64:6.73:2.81:7.89:26.31,33,118:17.131:23.138:16). Pleszowa 20 (I egz. z ara 40 - tabl. 193:7) i Wyciąźu 5 (15 egz. z obiektów 54.55.81.142,145,239.283.284 i arów 10. 15. 154, 183 - tabl. 209:9. 212:2, 213:13, 216:12, 220:8, 10. 235:2, 5. 238:4. 5. 239:11, 266:4. 269:12.311:2,349:14). Ponadto zaliczyć tu należy także fragmenty 6 misek z osady w Krzcslawicach (Poleska, Tobola 1987, tabl. XVII 4. XXXI 2. 3, 17. 21. XXXIII6; 1988.106).

V.l.2c. Okazy z pionowymi, lekko pogrubionymi, facetowanymi brzegami. Są nieliczne, pochodzą z Pleszowa 17 (2 egz. z ob. 2 i ara 102 - tabl. 18:7.92:20), Pleszowa 20 (okaz z ob. 109 - tabl. 168:8). Wyciąża 5 (3 egz. z ob. 295 oraz arów 27 i 179 - tabL 245:1.276:7. 339:4), Cla (ob. 22 - tabl. 5:5-7), a ponadto 3 miski z Krzeslawic (Poleska, Tobola 1987. tabl. XXV 12. XXVI 16, XXXVII 16). Miski krzeslawickie mają minimalnie pogrubione brzegi ze słabo widocznymi śladami face-towania lub w ogóle nie facetowane (zwłaszcza okaz z ob. 85 - op. cii. tabl. XXVI16).

Większość wymienionych wyżej mis ma powierzchnie barwy szarej lub brunatnej, ale około 1/4 okazów charakteryzuje się powierzchniami „czernionymi". Wśród tych ostatnich są także, nierzadko, misy o szerokich. wielokrotnie facetowanycb brzegach (wariantu a). Powierzchnia jednego z naczyń z Pleszowa 17 (tabl. 138:16) wykazuje ślady grafitowania.

Opisywane tu misy to jedna z najbardziej typowych form ceramiki wczesnej kultury przeworskiej (por. odmianę U. 1 na cmentarzyskach w Karczewcu i Kamieńczyku - Dąbrowska 1973,501; 1997,102; por. też misy odmiany PXXTV z Błonia (Mycielska. Wożniak 1988. 24), występująca głównie w inwentarzach obu najstarszych faz tej kultury z młodszego okresu przedrzym-skiego. Okazy z szerokimi, wielokrotnie facetowanymi brzegami (wariant a) spotykane są już w najstarszych grobach tej kultury (Marciniak 1957. 12In., tabl. LXXVII8. LXXIX - grób 87:12.13; Dąbrowska 1973. 501, tabl. VIII 13). Na cmentarzysku w Kamieńczyku, założonym dopiero w fazie A2 młodszego okresu przejrzy niskiego. miski odm. II. 1. analogiczne do opisywanych tu form, to okazy zaopatrzone wyłącznie w brzegi ostro facetowane - wariantu b (por. Dąbrowska 1997. 102, tabl. IV 4, XLV 1 i dalsze). Miski o podobnych proporcjach sporadycznie spotykane są jeszcze w zespołach odnoszonych do fazy A3 młodszego okresu przedrzymskiego. Mają one jednak zawyczaj pionow e.

nie lak silnie zgrubiałe, słabiej facetowane brzegi (wariant c) i przypominają nieliczne okazy wyróżnionej tu odmiany V.l.2c (por. Dąbrowska 1973, 501, tabl. II 5; por. też Dąbrowscy 1967, ryc. 64:3).

V.2. Misy o brzuścu łagodnie zaokrąglonym w górnej partii i prostym lub podciętym w części dolnej, z wyodrębnionym, wysuniętym na zewnątrz brzegiem (ryc. 14:4-6); łącznie około 65 okazów, w tym 8 zachowanych lub zrekonstruowanych w całości. Średnice ich wylewów wahają się w granicach 15-38 cm. najczęściej 20-25 cm. Wysokość i średnice den stanowią mniej więcej 1/3 średnicy wylewu. Odkryto je w Plcszowic 17 (21 egz.), Plcszowic 18 (2-4? egz.), Plcszowic 20 (6 egz.). Wyciążu 5 (31 egz.) i Krzesławi-cach (5 egz.). Reprezentują trzy warianty o rożnie uformowanych brzegach.

V.2a. Okazy z szerokimi, wielokrotnie facetowanymi brzegami; najliczniejsze - łącznie 28 naczyń, w tym 5 w pełni zachowanych lub zrekonstruowanych form ze stanowisk w Plcszowic 17 (ob. 99 i ar 253 -tabL31:4,139:1.5), Pleszewie 20 (ob. 113-tabl. 170:5) i Wyciążu 5 (ob. 237 - tabl. 236:1). Z tych samych stanowisk pochodzą pozostałe, zachowane fragmentarycznie misy tego wariantu - Pleszów 17 (obiekty 51 i 542 oraz ary 77 i 117 - tabL 25:1.56:5.79:4.108:13). Pleszów 20 (ob. 98-tabl. 164: U),Wyciąże 5 (obiekty 145, 235 i ary 18. 27. 28. 143. 154. 176, 180. 190 - tabl. 219:11. 15. 232:16. 17. 273:5, 275:10. 276:5, 277:5. 298:2.310:5,6.333:12.343:10.12.14.15,352:4). Ponadto ułamki 4 podobnych misek pochodzą ze stanowiska w Pleszewie 18A (ary 1 i 8 - tabl. 146:3,4,7,148:7).

V2b. Okazy z ostro facetowanymi brzegami. Zakwalifikowano tu łącznie około 20 egz,. w tym 3 w pełni zrekonstruowane, odkryte w Pleszewie 17 (niewielka miseczka z ara 253 - tabl. 139:7). Pleszewie 20 (ob. 113 - tabL 170:8) i Wyciążu 5 (ar 144 - tabL 300:13). Na tych samych stanowiskach zarejestrowano także prawie wszystkie pozostałe, zachowane fragmentarycznie okazy (Pleszów 17: ob. 156 i ary 62. 110, 116 - tabl. 33:16, 75:2.98:24. 102:14; Pleszów 20: ob. 98 - tabl 164:14, 165:8; Wyciąże 5: obiekty 54. 142, 145, 284, 293 i ar 142 - tabl. 209:13.216:14.220:5 7.239:12, 13. 244:2,295:4. oraz okaz luźny - tabl. 357:3). Ponadto 1 większy fragment analogicznej miski, o nieco mniej starannie opracowanych powierzchniach, pochodzi z osady w Krzcslawicach (Poleska. Tobola 1987, tabl. XVII11).

V2c. Okazy z nieznacznie pogrubionymi i lekko facetowanymi brzegami. Zaliczono tu 18 naczyń, w tym 1 zachowaną w całości, niewielką miseczkę z ob. 79 z Krakowa Pleszowa 17 (tabl. 30:4). Ponadto z tego samego stanowiska pochodzą ułamki 7 dalszych, niezbyt dużych misek (średn. 10-22 cm) podobnej formy, odkryte w obiektach 51, 128, 134 i 865 (tabl. 25:12. 17, 32:8.14.67:8) oraz w warstwie kulturowej (ar 237. blok 41 - tabl. 128:7, 133:13). Niektóre z nich mają brzegi niepogrubione (tabl 128:7.133:13). inne charakteryzują się dość wyraźnie zaostrzonym załomem brzuśca (tabl. 25:12, 17.67:8).

Fragment niewielkiej miseczki tego wariantu, ozdobionej na załomie delikatnie rytym pasmem, zna-

91


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
etyka msroda5 Henryk ELZENBERG rzeczy. Ale jest faktem, że w pewnych można. Przekonanie przeciwne z
ex4 2 mdy Ai C iGET LARGEST YALLłE/ STA LARGE / J JMP 0 IREBDDT/ ,r TEST
foto (16) Sta) niskostopowa o podwyższonej odporności na korozje nazywa sie trudnordzewieiaca - są t
IMAG0421 a •« ł^D I - - 3.0 * *<> fcć? DMA * Mi -2 b /. ♦ta©*V 1.0 M* i . i2^ *r “ a>7F*
Image 04 o^d j *rft •- U. <    ^    ’ •STA - Z ^


Zdj?cie0461 METODYPRÓB iBiUSTYCZNE / STA TYSTYKA - INF S Ohskiga działa uty)er>j$inego ma 3 pocis
zestaw zada? nr 2 A` ZESTAW ZADAŃ NR 2GRUPA A 1- Państwo Kowalscy planują remont mieszkania i wymia

więcej podobnych podstron