SA400009
POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO
od tego, jaki chcą mieć kształt grodu i obszar jego powierzchni; kopią dokoła rów i piętrzą wykopaną ziemię umocniwszy ją deskami i drzewem na podobieństwo szańców, aż taki wał osiągnie wymiar, jakiego pragną. I odmierzają w nim bramę, z której strony pragną ją mieć, a chodzi się do niej po pomoście z drzewa”1.
Odkrycia archeologiczne potwierdzają wiadomości podane przez Ibrahima. Grody wznoszono w punktach z natury obronnych, w południowych rejonach kraju najczęściej na wzgórzach o stromych zboczach, w Polsce środkowej i północnej często na terenach otoczonych wodą lub bagnami. Pierwotnie ogradzano przestrzeń przeznaczoną do obrony palisadą, czyli wbitymi jeden obok drugiego, zaostrzonymi u góry palami. Tego rodzaju umocnienie nie było jednak odporne na ogień, zaczęto więc stosować wały drew-niano-ziemne. Trzon wału stanowiła konstrukcja drewniana wypełniona ziemią lub kamieniami i pokryta, zwłaszcza od strony zewnętrznej, nasypem ziemnym i darnią. Na szczycie wału ustawiano drewniane osłony dla załogi. Na zewnątrz ciągnęła się fosa, czyli rów, najczęściej napełniony wodą. Powstawał on przez wybranie ziemi przeznaczonej do usypania wału i stanowił dodatkowe utrudnienie dla nieprzyjaciela. Niektóre grody miały dwa lub nawet trzy okalające je pasy wałów i fos. Najsłabszym punktem w umocnieniach grodu była brama. Dla jej zabezpieczenia budowano nad nią drewnianą basztę, silnie obsadzoną przez załogę i tak skonstruowaną, że można z niej było razić z góry
nieprzyjaciela zbliżającego się do bramy, ażeby przez nią wtargnąć do grodu.
Gród zajmował niewielką przestrzeń, w której znajdowały się pomieszczenia dla załogi i dowództwa, magazyny żywności itp. Natomiast tuż pod wałami grodu często powstawała osada, w której mieszkali rzemieślnicy pracujący na potrzeby załogi i okolicznej ludności. Było to podgrodzie, zajmujące z biegiem czasu większy teren niż sam gród. Zazwyczaj obwarowywano je później również wałem drewniano-ziemnym, często niższym niż wał grodu.
Drugim rodzajem fortyfikacji były umocnienia połowę, budowane doraźnie, w czasie walk, w celu stworzenia chwilowego oparcia dla własnych wojsk. W omawianym tu okresie umocnienia takie wznoszono głównie ze ściętych drzew dla zawalenia nieprzyjacielowi drogi w miejscach trudnych do obejścia. Umożliwiały one stosowanie zasadzek, toteż budowano je często podczas walk podjazdowych lub partyzanckich.
3. DZIAŁANIA WOJENNE W LATACH 963-1124
Walki z najazdami niemieckimi w X w.
Jak już wspomniano, największe niebezpieczeństwo zagrażało w X w. młodemu państwu polskiemu ze strony Niemiec, które dokonawszy podboju plemion słowiańskich, zamieszkujących teren pomiędzy Łabą i Odrą, dotarły w sześćdziesiątych latach X w. do granic Polski. Niemcy były w tym czasie silnym państwem, a ich królowie dążyli do uzyskania tytułu „cesarzy rzymskich narodu niemieckiego”, co łączyło się w ich pojęciu z prawem do zwierzchnictwa nad wszystkimi chrześcijańskimi państwami Europy. Świeżo zdobyte tereny między Łabą a Odrą traktowali oni jako bazę wypadową do dalszych podbojów na wschodzie i w tym celu zakładali na nich tzw. marchie, czyli zorganizowane na sposób wojskowy państewka, których władcy, margrabiowie, podlegali królom niemieckim.
Walki z Wichmanem
Niemcy, których było początkowo niewielu na nowo zdobytych terenach słowiańskich, chętnie posługiwali się przy przeprowadzaniu dal-
9
Relacja Ibrahima ibn Jakuba, s. 48-49.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
SA400006 POCZĄTKI WOJSKĄ POLSKIEGO Wojsko polskie w X-XII w. tego okresu.przyjrzyjmy się teraz nieco
79071 SA400013 POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO Uderzenie przeprowadzone od południa przez zależnych od Hen
SA400011 POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO Grot włóczni św. Maurycego ofiarowanej
54238 SA400019 POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO Figurka z brązu przedstawiająca w
SA400004 I.POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO 1. POLSKA w X-XII w. Ziemie polskie, leżące w dorzeczach Odry i
SA400017 POCZĄTKI WOJSKA POLSKIEGO i w samym tylko orężu pokładając ufność, wznoszą wały, zniszczone
więcej podobnych podstron