skanuj0008 (309)

270

Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki

o — j . o~^k'^dMi 2\ °

(34.3)

stąd po zlogarytmowaniu obu stron równości:

, In 2 , _f , ln 2 0,693

^d\j₂=— lub k = — = ——

* ^d\/2 “l/2

(34.4)

Wyrażenie (34.2) po wstawieniu w miejsce k wyrażenia (34.4) przyjmuje postać:

In 2 x

/(*) = /„ e

ml -2

(34.5)

Pomiar współczynnika pochłaniania k promieniowania y odbywa się w następujący sposób: na drodze wiązki promieniowania pochodzącego ze źródła promieniotwórczego ustawia się płytki z materiału, który osłabia intensywność przenikającej przez niego wiązki. Intensywność przechodzącej wiązki mierzona jest za pomocą specjalnego licznika kwantów umieszczonego w stałej odległości od źródła. W miarę zwiększania liczby płytek absorbenta, a tym samym grubości absorbenta intensywność przechodzącego strumienia maleje zgodnie ze wzorem (34.5). Wielkości I₀,1 we wzorze (34.5) można zastąpić ilością kwantów zarejestrowanych przez licznik w ciągu jednostki czasu bez użycia absorbenta n₀ i z ab-sorbentem n, czyli wzór (34.5) można wyrazić w postaci

n(x) = n₀- 2 ® (34.6)

Po zlogarytmowaniu wzoru (34.6) otrzymuje się zależność:

log n = log n₀ - (34.7)

“1/2

Zgodnie z zależnością (34.7) logarytm zmierzonej intensywności promieniowania y powinien zależeć liniowo od grubości warstwy pochłaniającej x. Wystarczy zatem mierzyć za pomocą licznika ilość kwantów przechodzących przez warstwę pochłaniającą w jednostce czasu, stopniowo zwiększając jej grubość, a następnie otrzymane wyniki przedstawić w postaci wykresu log« = f (*). Jeżeli spełnione jest prawo pochłaniania (34.2), to zgodnie z równaniem (34.7) wykres powinien przedstawić

linię prostą. Z otrzymanego wykresu łatwo jest wyznaczyć

log 2

jako współczynnik

nachylenia prostej do osi x, a następnie obliczyć wartość d_l!2, która po podstawieniu do wzoru (34.4) pozwoli wyznaczyć wartość współczynnika pochłaniania k.

Każdy licznik promieniowania daje pewną liczbę zliczeń nawet w nieobecności źródła promieniotwórczego. Zliczenia te stanowią tzw. tło licznika, pochodzą