skanuj0013 (340)

9.2. Planowanie zagospodarowania turystycznego 245

Zgodnie z założeniami planu, jako odrębne zagadnienia wydzielono:

• turystykę wypoczynkową,

• turystykę krajoznawczą,

• turystykę wędrowną,

• wypoczynek świąteczny.

Biorąc pod uwagę zasoby środowiska przyrodniczego oraz poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, wydzielono w Polsce z punktu widzenia turystyki wypoczynkowej trzy kategorie rejonów turystycznych: kategoria I (turystyka jest funkcją dominującą), kategoria II (turystyka jest funkcją gospodarczą równorzędną innym działom gospodarki) i kategoria III (turystyka stanowi jedynie funkcję uzupełniającą). Określając liczbę osób mogących jednocześnie wypoczywać na danym terenie, przyjęto że rejony kategorii I mogą średnio pomieścić 127 osób na 1 km², tereny kategorii II są w stanie przyjąć jednorazowo 58 osób na 1 km², a obszary zakwalifikowane do kategorii III mogą przyjąć 18 osób na 1 km .

W ślad za „Planem kierunkowym zagospodarowania turystycznego Polski” w następnych latach opracowano plany regionalne i miejscowe. Powstały również liczne opracowania metodyczne, które były poświęcone m.in. planom zagospodarowania turystycznego obszarów podmiejskich [np. Rutkowski 1978], terenów chronionych [np. Baranowska-Janota, Ptaszycka-Jackowska 1987], obszarów pojeziernych [np. Zwoliński 1985, 1992], nadmorskich [np. Gurianowa 1972], jak również miejskich [Przybyszewska-Gudelis, Iwicki 1973].

Jednym z ważniejszych problemów planowania zagospodarowania turystycznego jest określenie chłonności turystycznej, która zależy nie tylko od charakteru środowiska przyrodniczego w danym miejscu, ale również od stopnia zainwestowania turystyczno-rekreacyjnego, przewidywanej formy pobytu, jego czasu trwania, sezonowości itp. [Baranowska-Janota, Ptaszycka-Jackowska 1987; Rutkowski 1978, Stalski 1970]. W Polsce przyjmuje się, że na terenach atrakcyjnych z punktu widzenia turystycznego średnio na 1 ha powinno przebywać jednocześnie 75 turystów. Przy czym zależy to m.in. od charakteru pobytu. M. Stalski [1970], zajmując się terenami nad Zalewem Zegrzyńskim, stwierdził, że chłonność turystyczna obszarów zabudowanych obiektami wczasowymi powinna wynieść od 75 do 115 osób na 1 ha, a dla terenów o dominacji biernej rekreacji tylko 30 osób na 1 ha. Ten sam badacz uznał, że w przypadku wypoczynku urlopowego chłonność powinna mieścić się w granicach 55-70 osób na 1 ha, a przy wypoczynku świątecznym może wzrosnąć do 200 osób.

W zależności od charakteru środowiska przyrodniczego, potrzeb społecznych, tzw. świadomości ekologicznej itp., niektóre normy określające chłonności turystyczną terenu są w poszczególnych krajach różne. W Stanach Zjednoczonych np. norma określająca powierzchnię wód śródlądowych, jaka powinna przypadać na 1 kajak, wynosi od 0,4 do 2 ha, a w Polsce od 0,1 do 0,8 ha [Zwoliński 1992, 86],