32822 skanuj0016 (200)
W Polsce właśnie Adam Ważyk najwięcej zawdzięczał poetom-kubistom. Przez całe życie dawał też wyraz przekonaniu, że ich lekcja poetyckiej nowoczesności ma dla poezji dwudziestowiecznej największe znaczenie. Widział w tej lekcji zasadnicze, do dziś aktualne, odnowienie nie tylko języka poetyckiego, ale samych możliwości uprawiania poezji. Odnowienie statusu poezji: nie trzeba bronić poezji, przypisując jej jakieś nadzwyczajne uprawnienia moralne i zdolności poznawcze — wyraża się w niej po prostu wrażliwość jej własnej epoki, wyraża się szerzej, swobodniej, w sposób bardziej intuicyjny, więc mniej skrępowany niż gdzie indziej. Nic zatem dziwnego, że w utworach poetyckich odnajdujemy te same potrzeby umysłowe i idee, które krystalizowały się w ówczesnym stylu życia codziennego i w naukowych obrazach świata, a mamy ponadto prawo sądzić, że znaczenie niektórych z tych potrzeb wykracza poza ich własną epokę. Odnowienie wzorca osobowości poetyckiej, która uwolniła się od obowiązków reprezentowania ducha i tajemnic kondycji ludzkiej, a powróciła do człowieczeństwa bardziej zwykłego, w jakim ciekawość świata i poczucie podlegania 'różnym ograniczeniom, zdrowy rozsądek, humor, obsesje i uległość przypadkowi występują obok siebie, ale w proporcjach zastanawiająco rozmaitych. Odnowa wyobraźni, która zwróciła się wreszcie ku rzeczywistości konkretnej.
Odnowicielska rola kubizmu poetyckiego, przedstawiona przez Ważyka parokrotnie w esejach, które napisał pod koniec życia, widoczna jest dobrze również w wierszach z pierwszych jego tomików.
AORTA
Sklepy malowane są zieloną farbą
wynosi to najtaniej Zieleń miejska jest we mnie
Si)
Jeśli kiedy ukradkiem rozchylisz ulic album znajdziesz tam twarze przyjaciół mych witryn
oazy
i co ważniejsza kapelusz mój głęboko nasunięty
na ciemię
l jak biplan płócienny zwycięża obłoki i zamieć
Ł gdy przechodzę tędy bardzo wiele razy
s nie znając żadnego okna balkonu żadnego szyldu
na pamięć
Za szybą wystaw wieją geometryczne pejzaże Mieszkaniec ustronnej uliczki dążę do serca
miasta
•i/.. Laska moja wydzwania kwadranse po trotuarze gruba laska niezgrabna jak chłopak który pod-
rasta
1 To prawie tak jak w twojej maszynie do pisania
kiedy
na skraju walca pismo wyparuje w dźwięki To byłoby cudem w dzieciństwie kiedy zbieraliśmy marki
dziś klawisz kaleczy ci palce i głos ten to głos twojej ręki Dziś
kiedy karty dni
karty mojej książki
okładka nocy zamyka
cień mojej laski łamany na murze
(dawno już nie pisałem wierszy)
;1 wygląda jak oskard górnika
Przejrzystość obrazu poetyckiego jest cechą wyróżniającą wszystkie wiersze Ważyka. Została ona z pewnością wyniesiona z lekcji ku-bizmu, ale Ważyk rozwinął ją znacznie bardziej niż którykolwiek z poetów polskich, jacy przeszli przez tę lekcję. Aorta ma kontur wypowiedzi skierowanej do kogoś i uporządkowanej retorycznie przez liczne nawiązania między zdaniami. Jeżeli jednak przyjrzeć się bliżej, cały jej porządek retoryczny się rozprasza.
61
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0136 (9) sza się do końca okresu wzrostu (okresu dojrzewania). Objętość ich rośnie przez całe
Standardy działania uniwersytetów trzeciego wieku w PolsceIV. Uczenie się przez całe życie - perspek
skanuj0009 (200) 17 Jean B. Say (1767-1832) zajął trwałe miejsce w ekonomii, dzięki twierdzeniu, że
skanuj0019 (200) fc/tófa/fruaufe Mntmauu ^ dfoL&d CL Ą>ą 2 CćftfCi (l/k/dt>dy
skanuj0023 (200) 109 50 ZŁOTYCH 138 mm x 63 mm iWBiNKPC*5K3
więcej podobnych podstron