skanuj0018 (181)
tego dążenia, dokonywane przez wczesną awangardę, zasługują na względy nie tylko dlatego, żessfcyły pierwsze, ale dlatego również, że torowały drogę wszystkim następnym..
Dadaizm. W przyjętym porządku wykładu, jMiryr | stara; się zobrazować: nawarstwianie się poetyckich doświadczeń i; .poszerzanie możliwości poetyckiej wypowiedzi ’ -r- dadaizm źle się mieści. Jest ewenementem, niezwykłym '/Wydarzeniem. .Albo niespodzianym dotarciem do kresu drogi, którą zaledwie została rozpoczęta. Znacznie lepiej .tłumaczyłby się w perspektywie ■ historycznej, w kontekście własnego i czasu. , .» . . • ''
i Dadaizm powstał w trzecim roku i wojny światowej w- sytym, spokojnym Zurichu- Był ipojnysłem środowiska międzynarodowej cyganerii; przynajmniej niektórzy z jego twórców schronili Się w Szwajcarii przed powołaniem na front. Był początkowo ruchem niewielkim. Dopiero z, kojcem wojny hasło DADA prze-- niosło się do Berlina, Paryża,, Kolonii, Hano-; w.eru, a także do innych skupisk artystycznych, -Stając się Określeniem pewnego „stanu umysłu” (taką definicję dadaizmu spopularyzował Andró Breton), który nie v chcąc- przybrać- żadnego kształtu programowego, był na? tyle skoncentrowany, aby staó się źródłem bezustannej wynalazczej inspiracji^ Już szybkość i zasięg; rozprzestrzeniania się dadaizmu wskazywały, że odpowiadał on intelektualnym potrzebom czasu. W * deklaracjach, wystawach i innych przedsięwzięciach dadaizmu dostrzec można pełną Wżgardy niechęć do ustabilizowanego ładu współczesnej rzeczywistości:? <do kultury mieszczańskiej f z jej nadzwyczajnie szlachetnymi Ideałami i trywialną codziennością, do logiki, rozumu i piękna, które są w końcu tylko przedmiotem handlu, do mitologii politycznych, których treść prawdziwą pokazała powszechna
rzeź wojny. Oraz jednocześnie cierpką świado-mość, że, sztuka miała niestety udział w tym Bszystkim. Tristan Tzara pisał w jednej z, pier-Hpszych deklaracji, że „dada pracuje ze wszystkich sił nad wprowadzeniem wszędzie idiotycz-paości”. A w parę lat później Fr anciS/tPięabia Kwracał się do puhliczności: „Qo wy tu robicie, Htepakowani i poważni jak ostrygi. [...] Umiera Łsię jak bohater lub jak idiota; i to wychodzi na Sedno. A wy lubicie śmierć za drugich”,,^ ■Łl/tożna jednak również dostrzec wgdadaistycz-Sych manifestacjach rozwinięcie wcześniejszych Bdobyczy awangardowych. Awangarda wystą-Epiła przeciw wzorom sztuki w imię realności Kycia. Futuryzm unieważnił tradycję i rozbił język na słowa i dźwięki. Malarze kubiści wpro-Szadzili do swoich kompozycji odpadki rzeczy ■©dziennego użytku. Poeci kubiści posłużyli się-Bfteateriałem mowy codziennej i rozluźnili struk-■purę wiersza tak bardzo, że stała się ona niepo-lehwytna. Dadaiści kontynuowali te działania, ■oprowadzając je do rezultatów, którę dziś ■jeszcze budzą zdumienie. Cechy pierwszych Bpwangard: nastawienie analityczne i próba no-wego określenia statusu inicjatywy ąjrtystypa--nej wobec życia, były przy tym w ich działał-■ości wyraźnie obecne.
■ Zasługi dadaizmu jw , sztukaćły plastycznych fesą bez wątpienia większe niż w poezji. Dądaizm-. ■osunął naprzód awangardowe teęhnologie plą-Btyki, znacznie skutecziiif^. niż poprzedni nowatorzy wyrwał twórczość z muzeum i ż ko-ł|ękcji, dążył do przekształcenia dojęła, artystycz-pnego w zdarzenie artystyczne, ktpry to cel do* ■ziś części awangardzistów ^przyówieca.. Jego* pnnowacje poetyckie* ehpćbyły równie śmiałe, pozostały głównie ciekawostkami. Zresztą w przeciwieństwie do futurystów i potem surrea-pistów, dla ktprych własne eksperymęnfet^stwo* ustanowiło punkt wyjścia refleksji teoretycznejS,
65
5 Postacie poezji
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
wspomniane wcześniej obszary wskazujące na szersze, nie tylko stanowiskowe (kariera jako sekwencja s
skanuj0014 przez przepisy bezwzględnie obowiązujące są one nie tylko upoważnione do działania, ale j
0000032(1) GENETYKA Dla szybkiego osiągnięcia tego celu: u roślin przez kilka pokoleń stosuje się sa
skanuj0008 (350) w 13.Problem swobody i przymusu w szkole PRZYMUS Zagadnienie przymusu jest nie tylk
skanuj0059 (24) 62 MIKOŁAJ MADUROWICZWprowadzenie □ Wyobraźmy sobie, że na świecie nie ma turystów..
skanuj0004 Zadanie 12. Okna w oborach i chlewniach powinny być umieszczone na wysokości nie mniejsz
DSC00070 (44) 10 widzenia i przeżyć autora. Przez pryzmat własnych doznań i doświadczeń opisuje nie
skanuj0021 Skóra normalna w gabinecie kosmetycznym Młodym ludziom z cerą normalną na ogół nie są pot
Na przykład brak możliwości dokonywania słuchowej analizy i syntezy mowy powoduje zaburzenia nie tyl
mauri2 LOMI LOMI NUI jest całościowym masażem w prawdziwym tego słowa znaczeniu. Ma on na celu nie t
więcej podobnych podstron