skanuj0018 (324)
56 n. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA
Jaką zatem widzieliśmy różnicę między światem mitologicznym, wieków średnich i konwencjonalnym, pod tylu względami poezja francuska różni się od klasycznej i romantycznej. Pienia Greków ożywia! duch publiczny, romantyków rycerski, poetów Ludwika XIV dworactwo. Pierwsi przemawiali do całego oświeconego narodu, drudzy do wojowników i do gminu, ostatni mieli na celu zabawę klasy oświeceńszej tylko. Grecy wykształcili mowę poetyczną do najwyższego stopnia doskonałości; poeci romantyczni język nieokrzesany zdobili śmiałą imaginacją i gorącym uczuciem; francuska poezja, w zewnętrznych ozdobach wynękana, nie miała właściwego stylu, była zawsze prozaiczną.
W historii poezji europejskiej ż kolei nastąpić powinien naród Wielkiej Brytanii, z charakteru swojego od innych bardzo różny, odcięty morzem, a stąd na obce wrażenia mniej wystawiony. Żywe uczucie i imaginacja wojennych Szkotów i Saksonów1 nie mogły nie zajmować się poezją silnym sposobem. Mitologia tego narodu przez druidów i bardów2 więcej niż gdzie indziej była wyrobiona. Lubo zaś wprowadzenie nauki chrześcijańskiej zniszczyło ludu tego mniemania, religijni® re-ligią wszakże, na ziemi greckiej i rzymskiej rozkrzewioną, i do Anglii szczepem przeniesioną, nie przeszła tak łatwo Greków i Rzymian poezja. W Anglii, w stanie jej feudalnym, dawne zwyczaje i dawny dla poetów narodowych szacunek dochowały się czyściej i dłużej niż gdzie indziej.! Lud mający udział już w życiu politycznym, już w wyprawach wojennych, niemal ciągłych, lubił pienia rycerskie, ożywiane uczuciem narodowym i do miejscowych okoliczności stosowane. Dukowie3 możni i panujący feudatariusze4 w poezji bardów dzieje przodków swoich znajdowali. Dlatego w Anglii dłużej niż u innych narodów kształcona była poezja gminna, a Szkocja zachowała ją do ostatnichczaśSW.
W takim stanie i usposobieniu ludu Wielkiej Brytanii poeci owocześni, stosując się do opinii i potrzeby powszechnej, pienia narodowe powtarzali i kształcili. Na ten sposób utworzyła się szkoła Ćzosera (Chaucer5) i nie innym duchem tchną takoż dzieła dramatyczne, wpływające następnie na charakter narodowy. Szekspir wielki, słusznie nazwany dzieckiem uczucia i wyobraźni, kształcony jedynie na wzorach narodowych, zostawił w dziełach swoich dobitną cechę geniuszu indywidualnego i wiekowego usposobienia6?., Znawca głęboki serca ludzkiego, malował w śmiałych i prawdziwych rysach naturę człowieka w nowo utworzonym rodzaju poezji dramatycznej, którego głównym jest charakterem walka namiętności z powinnością, jedno z wyobrażeń świata romantycznego. Mniej szczęśliwy był Szekspir w traktpwaniu przedmiotów z dziejów greckich i rzymskich, bo dla mało upowszechnionej wtedy znajomości historii i literatury niepodobna było trafiać doskonale w charakter i w ducha dwóch starożytnych narodów. Szekspir, znając człowieka, nie znał Greka, Rzymianina ani Anglika.
Tymczasem zaprowadzał się w Anglii polor towarzyski. Na dwór Saint James7 przeniosła się etykieta wersalska, a z nią smak francuski. Szkoła więc Czosera i Szekspira ustępować musiała przed rozumującym Pope[m], wymuskanym Addisso-
Saksoni — jedno z plemion germańskich, które w V w. podbiły terytorium Anglii.
druidzi — pogańscy kapłani u ludów celtyckich; w podaniach irlandzkich także czarownicy i wieszczkowie; bardowie — pieśniarze celtyccy.
dukowie (z ang. duke) — książęta.
feudatariusz — w systemie feudalnym pan mający prawo nadawania lenna.
Geoffrey Chaucer (1343-1400) — najwybitniejszy poeta angielski średniowiecza.
wiekowe usposobienie — duch epoki.
Saint James — pałac królewski w Londynie, potocznie odpowiednik pojęcia: dwór królewski.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0018 (324) 56 n. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA Jaką zatem widzieliśmy r
skanuj0031 (158) 200 U. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA nomią, swoją indywidualną, niepodległą ch
skanuj0019 (305) 58 U. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA nem1 i dowcipnym Swiftem
77958 skanuj0014 (364) 50 U. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA romanckim1, skąd poszło, że późniejs
51066 skanuj0010 (465) II. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA ADAM MICKIEWICZ O POEZJI ROMANTYCZNEJ
68408 skanuj0029 (188) 196 n. OD POCZĄTKÓW — DO UPADKU POWSTANIA sami przed sobą zaprzeć się niewoli
więcej podobnych podstron