skanuj0020 (87)

124 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela

-    Same w sobie są interesujące, satysfakcjonujące i ambitne.

-    Mają więcej odpowiedzi niż jedna i więcej niż jedną drogę rozwiązania problemu.

-    Pozwalają uczniom na zróżnicowany udział w wykonaniu.

-    Wykorzystują rozmaite środki, aby zaktywizować zmysły wzroku, słuchu i dotyku.

-    Wymagają szerokiego wyboru umiejętności i czynności.

-    Wymagają czytania i pisania.

STRATEGIE MOTYWOWANIA UCZNIÓW I KSZTAŁTOWANIA WSPÓLNOTY DYDAKTYCZNEJ

Budowanie wydajnej wspólnoty dydaktycznej i motywowanie uczniów do zaangażowania się w mającą dla nich sens naukę to poważne cele pedagogiczne. Motywacja uczniów jest pochodną wielu składników. Sukces zależy zarówno od wykorzystania strategii motywacyjnych proponowanych przez wszystkie wyliczone wcześniej orientacje teoretyczne, jak i od posłużenia się strategiami, które przekształcą zbiorowisko jednostek w skutecznie funkcjonująca wspólnotę dydaktyczną. Strategii tych nie da się sprowadzić do listy prostych wskazówek. Motywacja ani wspólnota dydaktyczna nie rodzą się z jakiegoś jednego gwałtownego zdarzenia. Efektywni nauczyciele korzystają z wielu strategii we wzajemnych powiązaniach, dopóki motywacja do nauki nie stanie się trwałym przymiotem klasy - klasy, w której potrzeby psychologiczne uczniów znajdą zaspokojenie, a czynności uczenia się będą dla nich interesujące i sensowne, i w której każdy uczeń wie na pewno, że potrafi odnieść sukces. Jak osiągnąć taki stan, mówią kolejne podrozdziały.

Uwierz w możliwości uczniów i zajęcie się czynnikami podlegającymi modyfikacji

Uczniowie przychodzą do szkoły z bagażem, z którym, a przynajmniej z jego częścią, nauczyciele mało mogą zrobić. Na przykład nieduży mają wpływ na główne cechy osobowościowe, życie rodzinne, doświadczenia z wczesnego dzieciństwa. Niestety pewni nauczyciele zajmują się wyłącznie tymi czynnikami, w większości przypadków bezproduktywnie. Prawdą jest, że czynniki społeczne w rodzaju zaplecza kulturowego lub oczekiwań rodzicielskich mają wpływ na pracowitość uczniów w szkole. Na pilność uczniów wpływ ma ich samopoczucie psychiczne, lęki i potrzeby. Zmiana tych czynników lub rozciągnięcie nad nimi kontroli jest zasadniczo poza zasięgiem nauczyciela. Bardziej skuteczne są pobudzające motywację działania nauczyciela, jeśli skupi się na czynnikach, które może kontrolować lub wpływać na nie.

Najważniejsze z tego, nad czym panuje nauczyciel, są jego własne postawy i przekonania dotyczące uczniów, zwłaszcza o innym niż jego pochodzeniu spo-

łecznym. Przekonanie, że każde dziecko jest w stanie nauczyć się i że widzi świat przez pryzmat własnej kultury, przenosi ciężar odpowiedzialności za unikanie nauki i marne osiągnięcia z pochodzenia społecznego dziecka na niewrażliwą szkołę i nauczycieli.

Nie przeceniaj motywacji zewnętrznej

Większość początkujących nauczycieli sporo wie o posługiwaniu się motywacją zewnętrzną, jako że potoczna wiedza o zachowaniu ludzi w znacznej mierze opiera się na zasadzie wzmocnienia, zwłaszcza na zasadzie dostarczania zewnętrznych nagród (pozytywnych wzmocnień), aby wywołać właściwe zachowanie, i o stosowaniu kar w celu przerwania zachowania niepożądanego. Ta teoria motywacji dominuje w naszym społeczeństwie. Rodzice kieszonkowym skłaniają dzieci do jakiegoś postępowania. Jeśli źle się zachowują, wstrzymuje się im wypłatę lub daje „szlaban” na przyjemności. Ludzie wykonujący z oddaniem obowiązki zawodowe dostają podwyżki, obijający się są z pracy zwalniani. Daje się ordery za odwagę, ale wsadza do więzienia za przestępstwo. Dobre stopnie, dyplomy, plakietki wzorowego ucznia, pochwały, medale za osiągnięcia sportowe to nagrody zewnętrzne, którymi nauczyciel skłania uczniów do nauki i do właściwego zachowania. Niskie stopnie, uwagi w dzienniczku, zatrzymanie po lekcjach to kary za złe zachowanie.

Na pierwszy rzut oka teoria wzmocnień wydaje się sensowna. Na pewno w każdej dziedzinie życia trafiają się sytuacje, gdy zewnętrzna interwencja jest konieczna. Nie zawsze przecież zewnętrzne nagrody przynoszą zamierzone korzyści. Na przykład nagroda zewnętrzna za wykonanie zadania interesującego samo w sobie może zmniejszyć motywację uczniów (patrz rozdz. 6.). Aby jakakolwiek nagroda lub kara skutecznie wpływała na motywację, musi być ceniona lub odczuwana jako przykrość. Wielu uczniom dzisiejszych szkół nie zależy na dobrych stopniach, zatem stopnie nie stanowią zachęty do nauki. Skoro uwagi w dzienniczkach i „koza” przyjmowane są przez część uczniów jako zaszczytne blizny, nie odbiorą ochoty do łobuzowania. Skuteczni nauczyciele korzystają z nagród zewnętrznych z rozwagą i uczą się polegać na innych sposobach motywowania uczniów. Tabela 3.4. zawiera konkretne strategie minimalizowania negatywnych efektów motywowania zewnętrznego.

Nadawaj sytuacjom dydaktycznym pozytywny koloryt

Teorie motywacji - potrzeb i atrybucyjna - podkreślają, że szczególne znaczenie ma stworzenie środowiska dydaktycznego, przyjemnego, spokojnego, bezpiecznego, w którym uczniowie mogą w znacznym stopniu sami kierować swoją nauką i ponosić za nią odpowiedzialność.

Ogólna orientacja klasy na naukę i klimat panujący w klasie mają krytyczne znaczenie. Badania opisane wyżej (Santrock 1976; Marshall 1989) wykazały, że postawa nauczyciela i traktowanie przezeń danej sytuacji dydaktycznej wyraźnie www.wsip.com.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0020 (87) 124 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela -    Same w sobie są int
skanuj0018 (100) 120 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela DONIESIENIE Z BADAŃ 3.1.Czy strategie
skanuj0019 (95) 122 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela posługiwała się wcale wypowiedziami sta
skanuj0021 (80) 126 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela Tabela 3.4. Zmniejszanie negatywnych ef
skanuj0022 (77) 128 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela mistrzostwa kraju, sprowadzi na ciebie
skanuj0006 (223) 98 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela Mapa programu to narzędzie planistyczne
skanuj0012 (152) 110 Część I. Kierownicze funkcje nauczyciela . Pod koniec lekcji pojawił się dyrekt

więcej podobnych podstron