skanuj0030 (101)

skanuj0030 (101)



11. Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo 648

obszarach, gdzie jej zaniechano z powodu nieopłacalności, a także są szansą rozwoju agroturystyki.

Ochrona wód jako element zrównoważonej gospodarki rolnej


Problem odłogów i ugorów


Problem GMO


Ważnym elementem zrównoważonej gospodarki rolnej jest troska o stan środowiska, w tym o stan wód powierzchniowych i gleb. Dotyczy to m.in. rolniczego wykorzystywania ścieków bytowych, komunalnych lub przemysłowych o składzie zbliżonym do ścieków bytowych, a także ścieków odprowadzanych z obiektów chowu i hodowli ryb łososiowatych. Zastosowanie ścieków do nawadniania oraz nawożenia użytków rolnych i stawów wykorzystywanych do chowu lub hodowli ryb jest metodą ich oczyszczania, niemniej zgodnie z ustawą z 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz.U. 2005 Nr 239, poz. 2019), roczne i sezonowe dawki wykorzystywanych ścieków nie mogą przekroczyć zapotrzebowania roślin na azot, potas, wodę oraz nie mogą utrudniać przebiegu procesów samooczyszczania gleby. Poza tym ustawa ta zabrania rolniczego wykorzystania ścieków, na przykład, gdy grunt jest zamarznięty do głębokości 30 cm lub przykryty śniegiem, z wyjątkiem dna stawów ziemnych wykorzystywanych do chowu i hodowli ryb na gruntach, w których zwierciadło wód podziemnych znajduje się płycej niż 1,5 m od powierzchni ziemi lub od dna rowu rozprowadzającego ścieki oraz na obszarach o spadku terenu większym niż 1096 dla gruntów ornych lub 20 % dla łąk, pastwisk lub plantacji drzew leśnych.

Ustawa Prawo wodne nakazuje także prowadzenie gospodarki rolnej w sposób ograniczający i zapobiegający zanieczyszczaniu wód związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zobowiązuje dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej do określenia, na mocy rozporządzenia, wód powierzchniowych i podziemnych wrażliwych na zanieczyszczenia tymi związkami, a także określenia obszarów szczególnie na nie narażonych, z uwzględnieniem m.in. stopnia eutrofi-zacji śródlądowych wód powierzchniowych, morskich wód wewnętrznych i wód przybrzeżnych, dla których czynnikiem eutrofizacji jest azot. Obszary te objęte są specjalnym programem działań zmierzających do ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych, natomiast ocenę stopnia eutrofizacji wód przeprowadza co 4 lata wojewódzki inspektor ochrony środowiska.

W okresie transformacji politycznej i gospodarczej z roku na rok znacząco zwiększała się powierzchnia odłogów i ugorów na gruntach ornych. Dopiero w ostatnich trzech-czterech latach tendencja ta uległa odwróceniu, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Część tych odłogów i ugorów została zalesiona, ale każdego roku lalka tysięcy hektarów przeznacza się także na cele nierolnicze: pod budowę osiedli, zakładów przemysłowych, dróg i szlaków komunikacyjnych oraz pod użytki kopalne i inne (GUS 2006). W 2005 roku aż 21,2% ogólnej powierzchni gruntów rolnych w Polsce przeznaczonych na cele nierolnicze przypadła na województwo dolnośląskie (głównie pod budownictwo osiedlowe), podczas gdy na podlaskie zaledwie 0,5%.

Problemem kontrowersyjnym we współczesnym polskim i europejskim rolnictwie są uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych, potocznie nazywanych GMO,


Wyszukiwarka