skanuj0036 (90)

i z jeszcze większą zapalczywością oddawać się gimnastyce. I ten konflikt - wbrew gatunkowym regułom - pozostanie raczej bez rozstrzygnięcia, choć może właściwiej byłoby powiedzieć: otwarty. Jest to bowiem starcie nieprzystających do siebie form komunikacji oraz systemów wartości, stylów życia i - co podkreśla to również scenografia - estetyk.

Scena przy stole - która dorównuje na tyle, na ile jest to możliwe w tej konwencji (a może właśnie tę konwencję negocjuje) brutalnej wiwisekcji życia rodzinnego dokonywanej przez reżyserów brytyjskich, jak Mikę Leigh (a przed nim Tony Richardson czy Lindsay Anderson) -jest zresztą bodaj jedyną sceną, w której rozumiemy tak często wyrażaną przez Tommy'ego i Clarice niechęć wobec rodzinnego domu. Niewiele jest jednak takich momentów, które niechęć tę by uzasadniły. Ot, może nieco zwariowana, ale jednak rodzinka! Relaqe między członkami rodziny są zarysowane z czułością, choć i z humorem: modelowa dla tej konwencji jest relacja Clarice z ojcem, niezwykle ciepła. Od razu można zgadnąć, że to typowa „córka tatusia" - jedna z podstawowych konwencji kina amerykańskiego. Związek Clarice z matką jest w większym stopniu podszyty napięciem: matka wypomina córce jej brak sukcesów życiowych czy brak inicjatywy prowadzący do kryzysów w karierze zawodowej. Clarice iTommy stanowią parę, która świetnie się rozumie. Właściwie przez znakomitą część filmu zastanawiamy się: skoro jest tak źle, to dlaczego jest tak dobrze?

Matki i córki - partnerzy i partnerki

Wydaje się, że częściowej odpowiedzi na to pytanie może dostarczyć analiza funkcji narracji o „powrocie do domu". W filmie dokonuje się on i realnie, i symbolicznie zarazem: Clarice dostaje swój młodzieńczy pokój (to otoczenie staje się głównym powodem niemożności nawiązania erotycznej przygody z Leo), pojawiają się znajomi z przeszłości (m.in. pierwszy chłopak - komiczny jest spisek swatania zorganizowany przez matkę Clarice), pojawiają się wspomnienia. Autorki analizujące rozmaite narracje

0 „powrocie do domu" piszą, że miejsca, w których się dorastało oferują przede wszystkim powrót do swego rodzaju „walki o tożsamość". Jednocześnie nieuchronna rekonfiguracja stosunku do konkretnych osób z przeszłości (rodziców, kolegów, kochanków) wskazuje na zasadniczą płynność

1 mobilność identyfikacji i negacji, na których opiera się tożsamość¹⁷.

¹⁷ Biddy Martin and Chandra Mohanty Talpade, Feminist Politics: What's Home Got to Do with It? Za: Oxford Readings in Fcminism and Cultural Studies, dz. cyt.

W przypadku Clarice nieprzypadkowy jest także moment tej regresji do okresu wieku młodzieńczego - choć zapewne takie „wakacje w domu" odbywają się regularnie, tym razem kontekstu dostarcza decyzja nastoletniej córki o podjęciu życia erotycznego, decyzja, która wprawia Clarice w popłoch, nawet jeśli stara się nie dać tego po sobie poznać. Z czym wiąże się to napięcie? Tego się z filmu nie dowiemy, ale jeden z węzłowych momentów kształtowania tożsamości gender buduje się tutaj na zasadzie analogii: córce zamierzającej wejść w dorosłość towarzyszy matka wracająca do dziewczęcego pokoju i „zawieszająca" swoją dorosłą kobiecość (bo tak można zrozumieć scenę z Leo).

Innym kontekstem tego „powrotu do domu" dostarcza postać Tom-my'ego, geja, który przyjeżdża do rodzinnego domu z nowym przyjacielem. To bodaj najciekawszy poziom negocjacji - a można nawet uznać, że jest to gra z odbiorcami. Dopóki bowiem nie wyjaśni się to w odpowiednim momencie, Leo jest odbierany (także przez widzów) jako nowy partner życiowy Tommy'ego. Ten wątek dostarcza kolejnego punktu kulminacyjnego - kiedy okazuje się, że Leo jest heteroseksualnym kolegą Tommy'ego, pragnącym poznać jego siostrę, Clarice, którą zna ze zdjęcia. Wszystko w dodatku dość subtelnie mogłoby wpisywać się w znaną konwencję komedii pomyłek, gdyby nie fakt, że reżyserka -w filmie jak najdalszym od jakiegokolwiek skandalizowama odmiennością orientacji (co było główną konwencją pokazywania homoseksualizmu przez kino komercyjne aż do początku lat 90.) - wcale nas do „tropienia" orientacji nie zachęca. Odmienne dyspozycje erotyczne nie są bowiem umiejscowione w żadnym specjalnym getcie (ten wątek i ta estetyka pojawia się raczej w wypowiedzi Joannę, która sensacjonalizuje fakt ślubu Tommy'ego i jego partnera) ani nie wyłączają bohaterów z „normalności", charakterystycznej w tym przypadku dla konwencji, do jakiej film się zalicza. Ojciec Tommy'ego składa telefonicznie gratulacje partnerowi syna i choć widać, że nie jest to dla niego łatwy krok -co raczej wygląda bardziej na element konwencji niż wynika z narracji - jego kwestia „Gratulacje... naprawdę. Dobry z ciebie chłopak" brzmi wiarygodnie. Można powiedzieć, że „dziewczyna z sąsiedztwa" staje się „gejem z sąsiedztwa". Dla Tommy'ego jednak okres młodzieńczy musiał być trudniejszy, co przewija się w rozmowie z Clarice po burzliwej wymianie zdań z Joannę, ale o czym także bliżej się nie dowiadujemy.

Dla obojga bohaterów owa „nieznośność" wakacji w domu może tkwi więc nie tyle w specyfice rodzinnych relacji, ile ich własnym procesie negocjowania tożsamości w siatce sprzecznych dyskursów.

Przyjemność z oglądania filmów Jodie Poster płynie z napięcia między stopniem ich skonwencjonalizowania a poziomem innowacyjności

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0333 (2) Do przenoszenia większych mocy stosuje się koła składające się z cienkich krążków, os
skanuj0010 Antykoncepcja W zgodnej opinii większości społeczeństw dzieci , powinny się rodzić w wyni
skanuj0026 (89) 9. Imprezy rowerowe W Polsce, wzorem krajów Europy Zachodniej, coraz większą popular
skanuj0026 (90) § 8. 1. „Tereny służące rekreacji zimowej w formie narciarstwa dzielą się na: 1) zor
skanuj0333 (2) Do przenoszenia większych mocy stosuje się koła składające się z cienkich krążków, os
skanuj0004 (90) dwóch procesów kryształy CaC03 i Ca(OH)? przerastają się wzajemnie, spajają ziarna p
skanuj0008 (321) 2.5. WIERTARKI Na wiertarkach najczęściej wykonuje się otwory do średnicy 100 mm. O
IMG758 (3) 90 Wśród znaków i struktur nym, a jeszcze kiedy indziej proponuje się (patrz uwaga o Tołs
page0094 przysposobienie się do życia. Jeszcze większą stratą byłaby śmierć małoletnich, gdyby nie
page0427 HETEKKI. 421 swobodniej jeszcze oddawał się rozkoszom, obrawszy sobje za godło słowa, które

więcej podobnych podstron