skanuj0041
i
i
Wyróżnione modele pracy edukacyjnej z dorosłymi odnieść można do różnych obszarów edukacji dorosłych:
Model technologiczny - edukacja formalna (szkolna)
Model humanistyczny - edukacja pozaformalna (pozaszkolna)
Model krytyczny - Edukacja nieformalna (w codzienności)
1. Model technologiczny
Technologia jako produkt nauk przyrodniczych i technicznych jest kluczowym pojęciem społeczeństwa przemysłowego. Z tego punktu widzenia świat (przyroda, człowiek, społeczeństwo) jawi się jako gigantyczna maszyna złożona z części i trybów, które w razie potrzeby można zmodernizować lub wymienić. Myślenie i działanie w takim świecie bazuje na następujących założeniach:
• dla wszystkich zjawisk można ustalić związki przyczynowo-skutkowe,
• należy dążyć do matematycznego pomiaru rzeczywistości,
• należy wykluczać niepewności i pomyłki,
• poszukujący podmiot uchodzi raczej za czynnik zakłócający,
• postęp jest możliwy dzięki rozwijającej się specjalizacji,
• poszukuje się coraz bardziej perfekcyjnych środków do realizacji coraz bardziej irracjonalnych celów,
• natura ma służyć ludzkim interesom, te zaś są identyczne z interesami rządzących1 2.
Wytworzonej w tym systemie wiedzy naukowej przysługuje cecha obiektywności, wyrażona w formie praw, twierdzeń i teorii naukowych. Ta wiedza jest źródłem treści kształcenia. Wg Józefa Półturzyckiego „treści kształcenia to zasób faktów, pojęć, wiadomości, prawidłowych związków i teorii przekazywanych przez nauczycieli w procesie kształcenia; do treści nauczania należą też umiejętności, nawyki opanowywane przez uczniów oraz doświadczenia i przeżycia, jakich powinni doznawać w procesie uczenia się. Treści kształcenia stanowią zawartość procesu nauczania i to zawartość starannie dobraną z całokształtu doświadczeń i osiągnięć ludzkości w dziedzinie nauki, kultury, techniki i sztuki. Jest to zawartość wartościowa dla przygotowania nowych pokoleń do życia i pracy” .
W słabo rozwiniętych krajach wiedza i kwalifikacje utożsamiane są z tech-niczno-naukowymi umiejętnościami, w krajach bogatszych, gdzie większe znaczenie mają usługi, duże znaczenie mają kluczowe (miękkie) kwalifikacje, które są wykorzystywane nie tylko w miejscu pracy, ale także w życiu codziennym, unieważniając granicę między edukacją zawodową i ogólną.
W praktyce szkolnej zadaniem andragoga reprezentującego technologiczny model pracy edukacyjnej z dorosłymi jest przekaz gotowej wiedzy oraz odzwierciedlenie w świadomości uczniów obrazu świata, w którym przyjdzie (przyszło) im żyć i pracować, zwykle bez odwoływania się do ich sądów, opinii, doświadczeń. W jego pracy dominuje zamknięty - formalny i frontalny styl nauczania, gdzie „określenie zamknięty odnosi się do faktu przywiązywania dużej wagi do treści kształcenia, dzielenia ich na małe porcje, unikania wszelkich tematów „pobocznych” mogących utrudnić trzymanie się wyznaczonego programem kursu. Formalny - bo kontakty między nauczycielem a uczniami cechuje dystans (...), a nauczanie przebiega w atmosferze powagi, wysiłku, ciężkiej pracy. Dominującą formułą jest tu nauczania frontalne. Nauczyciel pracuje z grupą uczniów (klasą), nie różnicuje zadań, wymaga od wszystkich koncentrowania się na takich samych treściach, podejmowania w ujednoliconym tempie tych samych zadań, z zastosowaniem takich samych, z góry wyznaczonych procedur”3. Andragog ponosi odpowiedzialność za wyniki kształcenia, które mierzy zdolnością do odtwarzania wiedzy przekazanej na zajęciach, zawartej w podręcznikach, transmitowanej przez pomoce naukowe i środki dydaktyczne. Konformizmowi nauczyciela wobec programu szkolnego towarzyszy konformizm uczniów wobec treści kształcenia i nauczyciela jako najbardziej kompetentnego znawcy4.
Wprawdzie można krytykować takie podejście do edukacji, ale w edukacji szkolnej, gdzie chodzi o przekaz kulturowy, wyrażony znajomością historii, literatury, poprawnej polszczyzny, jego elementy są konieczne, ale nieostateczne. Technologiczny model edukacyjnej pracy z dorosłymi w formach szkolnych, spełniając funkcje kompensacyjne wobec niedostatków poprzedzającej edukacji oraz deficytów samych uczniów, powinien być podstawą dalszego procesu kształcenia, wiodącego ku emancypacji jednostki.
W praktyce zawodowej edukacji dorosłych dominuje specjalistyczne, instrumentalne, fachowe i ograniczone do stanowiska pracy szkolenie, uzupełniane działaniami wzmacniającymi motywację. Mnożą się więc skargi pracodawców na braki w zakresie wydajności, staranności, odpowiedzialności, etyki zawodowej. Taka normatywna orientacja, do której należy także identyfikacja z zakładem pracy, wymaga nowych koncepcji organizacji pracy, kierowania personelem, a także nowych ofert edukacyjnych, np. kursów kreatywności, filozofii, medytacji. Obejmuje to niestety tylko pracowników na średnim i wyższym szczeblu zarządzania firmą.
Zawodowa edukacja dorosłych utożsamiana jest z technologią nauczania, w której obowiązują podobne zasady jak w gospodarce: marketing, zorientowanie na potrzeby, wydajność, zastosowanie mediów, kontrola skuteczności,
93
H. Siebert, Theorien fiir die Praxis, Bielefeld 2004, s. 26.'
J. Półturzycki, Dydaktyka dla nauczycieli, Płock 2002, S. 89.
D. Gołębniak, Nauczanie i uczenie się w klasie, w: Z. Kwieciński, B. Śli werski (red.), Pedagogika, Podręcznik akademicki, l. 2, Warszawa 2003, s. 162-163.
M. Malewski, op. cit, s. 274.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0041 i i Wyróżnione modele pracy edukacyjnej z dorosłymi odnieść można do różnych obszarów edu
skanuj004 (2) IV. MODELE PRACY EDUKACYJNEJ Z DOROSŁYMI................91 1.
skanuj0011 7.5. Motywacja a zadowolenie z pracy W polskich badaniach1 nad motywacją do pracy prowadz
kicnij pro-cstctycznego. które w naszym wypadku odnieść można do zestrojo ych - dokonywanych w traWc
51140 skanuj0073 138 8. Modele pomlaiu potęgi peMtw dziewięciu parametrów. Do oceny dynnnuki zmian s
22 WSTĘP mają ze sobą kategorie czasu i prawa czy kategorie pracy i przestrzeni? Odnoszą się one do
Jak kształcić dorosłych? Wyróżnić można dwa kierunki pracy oświatowej z dorosłymi: ekstensywny-
WYBRANE ZAGADNIENIA RYNKU PRACY I 12 Rynek pracy i edukacja
204 Robert Suwaj Po drugie, można wyróżnić modele sądownictwa w zależności od form sprawowania
więcej podobnych podstron