skanuj0053 (42)

w klasyfikacji syn taksonomicznej (zob. rozdz. 4), wśród których ok. 200 opisuje roślinność i szerzej ujęte typy ekosystemów na obszarze Polski (Davies i Moss 1998). W znacznie bardziej rozbudowanym systemie PHYSIS, zawierającym ok. 6000 jednostek, 450 odpowiada zespołom wyróżnionym w naszym kraju (PHYSIS 1999); poza tym systemem znalazło się ok. 35 jednostek składających się na różnorodność ekosystemową Polski, gdy wzięto za podstawę wyróżniania ekosystemów zbiorowiska roślinne.

Według Matuszkiewicza (2001) na zróżnicowanie roślinności w ekosystemach lądowych, słodkowodnych i morskich w Polsce składa się 485 jednostek w randze zespołu. Do bardzo pospolitych w całym kraju lub na jego dużych obszarach albo pospolitych w pewnych regionach, choć nie występujących w innych, należy — odpowiednio — 12% i 5%. Większość typów zbiorowisk roślinnych, bo 37% , można uznać za umiarkowanie pospolite w całej Polsce lub w większości regionów, natomiast 24% tylko w niektórych częściach kraju. Spora liczba typów roślinności i ekosystemów, stanowiących aż 22% całkowitej ich różnorodności, ma status rzadkich, występujących tylko na nielicznych stanowiskach i z tego powodu szczególnie zagrożonych (Solon 2003b). Z punktu widzenia wkładu Polski w dzieło europejskiej ochrony przyrody szczególne znaczenie ma skuteczna ochrona zbiorowisk endemicznych, które stanowią 12% ich ogólnej liczby. Nie mniejszej troski wymagają także ekosystemy wprawdzie pospolite poza granicami Polski, ale na obszarze naszego kraju reprezentowane skąpo, np. oceaniczno-południowoeuropejslde (1%), kontynentalno--południowoeuropejskie (4%) lub borealno-północnoeuropejskie (10%).

Naturalne typy zbiorowisk roślinnych, będące podstawą typologii większości ekosystemów, stanowią 61% ogólnej liczby zespołów, półnaturalne 25%, a pozostałe mają charakter synantropijny, czyli antropogeniczny (Łonkiewicz 1996; Matuszkiewicz 1999, 2001). Udział zbiorowisk naturalnych jest szczególnie duży w górach, waha się bowiem od 75% w ekosystemach podgórskich do 95% powyżej górnej granicy lasu, a także w niemal naturalnych ekosystemach związanych z wybrzeżem morza, które stanowią zaledwie 5% liczby typów ekosystemów występujących na obszarze Polski.

Typologiczne zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych pozwala wprawdzie zorientować się w ekosystemowej różnorodności Polski, ale nie oddaje ich udziału w kształtowaniu fizjonomii krajobrazów, 'tymczasem wśród 485 zespołów jedynie 38% realizuje się na wielohektarowych powierzchniach, jak roślinność borów sosnowych, agrocenoz lub łąk, natomiast 21% zajmuje powierzchnie jednostkowe nieprzekraczające kilku—kilkunastu m², a nawet kilku dcm², np. roślinność półek skalnych lub torfowisk wysokich. W tym drugim przypadku trudno zresztą nie mieć wątpliwości co do merytorycznej poprawności zasady „jedna fitocenoza — jeden ekosystem”, ponieważ do żywych składników ekosystemów należą także zwierzęta, które penetrują znacznie większe obszary niż biochory drobnopowierzch-niowych zbiorowisk roślinnych. Z tego powodu w charakterystyce różnorodności

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0055 (37) 6.5. Zróżnicowanie ekosystemów 265 jaworzyny w górach lub na ich przedpolu, zajmując
skanuj0059 (30) 6.5. Zróżnicowanie ekosystemów troficznych torfowiskach niskich lub przejściowych i
skanuj0065 (33) 6.5. Zróżnicowanie ekosystemów 275 [■ 1) karpackie zarośla kosodrzewiny Pinetum mugh
skanuj0067 (26) 6.5. Zróżnicowanie ekosystemów277 wych, a ponadto kilkadziesiąt gatunków mchów i por

więcej podobnych podstron