68966 skanuj0393

Ze względu na charakter pracy hamulce dzieli się na: luzowe i zaciskowe. Hamulce luzowe są stale zaciśnięte na bębnie hamulcowym (tarczy hamulca) i luzowane przed uruchomieniem maszyny. Hamulce luzowe są stosowane m.in. w mechanizmach podnoszenia suwnic oraz jako hamulce bezpieczeństwa w kolejnictwie. Hamulce zaciskowe są stale swobodne, tzn. części stała i ruchoma są odłączone i współpracują ze sobą tylko w czasie hamowania. Przykładem hamulców zaciskowych mogą być hamulce nożne w samochodach, hamulce maszynowe itp.

W przemyśle maszynowym najczęściej są stosowane hamulce klockowe i cięgnowe.

15.2. Hamulce klockowe

Hamulce klockowe dzieli się na jedno- i dwuklockowe. Podstawowe odmiany hamulców jednoklockowych są przedstawione na rys. 15.2. Moment tarcia M_T na bębnie hamulcowym ma zwrot przeciwny zwrotowi momentu obrotowego M_a. W celu zahamowania bębna moment tarcia musi pokonać zarówno czynny moment obrotowy, jak i moment bezwładności hamowanego układu. Do obliczeń przybliżonych zakłada się

M_t = (1,75 -r- 2,5)M₀ (15.1)

Większe wartości momentu tarcia należy przyjmować przy dużej prędkości obrotowej układu hamowanego oraz przy żądanym krótszym czasie hamowania.

Znając wartość momentu tarcia, niezbędnego do zahamowania ruchu obrotowego bębna, można obliczyć wartość siły nacisku klocka na bęben z zależności

D D

M_t = T • — = F„ - p- — stąd

(15.2)

_2 M_tp- D

Siłę nacisku F„ traktuje się jako siłę skupioną, zastępującą obciążenie ciągłe wynikające z nacisku klocka na bęben.

Obliczanie hamulców jednoklockowych polega na wyznaczeniu siły F, którą należy przyłożyć do dźwigni hamulca, aby zahamować bęben, na ustaleniu wymiarów szczęki hamulcowej z warunku na naciski powierzchniowe oraz sprawdzeniu hamulca na rozgrzewanie.

Na elementy cierne hamulców stosuje się te same materiały co na sprzęgła cierne, dlatego odpowiednie wartości współczynnika tarcia p, nacisków dopuszczalnych p_dop oraz iloczynu {p-v)_dop przyjmuje się z tabl. 14.2.

393