63762 skan2

Ryc.la. Model buforowy wsparcia społecznego

Teoretyczną alternatywą modelu buforowego jest model „efektu bezpośredniego”, znany także jako model „efektu głównego” (direct ef-fect model, main effect model). Według tego ujęcia wsparcie społeczne ma bezwarunkowy, nieograniczony pozytywny wpływ na zdrowie, niezależnie od poziomu stresu i warunków życiowych. Wsparcie społeczne jest filarem zdrowia psychicznego i fizycznego (jak sama nazwa wskazuje, w terminach statystyki efekt ten jest po prostu efektem głównym; zob. ryc.lb). Podstawą teoretyczną modelu bezpośredniego jest przekonanie, że ludzie mają silną potrzebę tworzenia więzi międzyludzkich, wspólnoty i przynależności społecznej. Co bardziej zaspokaja taicie potrzebyjeśli nie wsparcie społeczne, które w ten sposób staje się niewyczerpanym źródłem radości życia i zdrowia psychicznego? (Bowlby, 1969; Kahn, Anto-nucci, 1980).

Ryc.lb. Model bezpośredni wsparcia społecznego

Badania starające się ustalić trafność każdego z modeli, przyniosły mieszane rezultaty. Wiele badań potwierdziło trafność jednej i drugiej hipotezy. Wiele tych samych badań wykazało, że efekty te są bardzo ograniczone i pojawiają się jedynie w dość specyficznych warunkach (Cohen, Wills, 1985; Kessler, McLeod, 1985; Vaux, 1988). To, czy ujawni się efekt buforowy, czy też bezpośredni, w dużej mierze zależy od rodzaju wsparcia społecznego branego pod uwagę w danych badaniach. Cohen i Wills (1985) na podstawie szerokiego przeglądu wczesnych badań nad wsparciem, stwierdzili, że wsparcie jest buforem stresu tylko wówczas, gdy jest ono dobrze dopasowane do wymogów sytuacji. Wsparcie jest skuteczne i ochrania przed stresem tylko wówczas, gdy istnieje duża odpowiedniość między rodzajem wsparcia a potrzebami osoby radzącej sobie ze streso-rem. Tak więc efekt buforowy jest zazwyczaj obserwowany w badaniach, w których pomiar wsparcia uwzględnia funkcje i typy wsparcia pomagające w przezwyciężaniu stresu, takie jak dobre instrukcje i rady czy też pomoc rzeczowa. Badania nad wsparciem, które dokonują pomiarów więzi społecznej, jej spoistości, wielkości i poziomu aktywności, na ogół dostarczają danych potwierdzających efekt bezpośredni, ponieważ więź społeczna zapewnia nieustanne poczucie bezpieczeństwa, przewidywalności, a także broni przed izolacją i samotnością.

Niewątpliwie obie teorie odzwierciedlają do pewnego stopnia mechanizmy działania wsparcia społecznego na psychikę. Nie można jednak lekceważyć ich ograniczeń. Aby zrozumieć „niedoskonałości” tych ujęć, należy zwrócić uwagę na ich założenia teoretyczne. Podstawowym teoretycznym założeniem modelu buforowego, jak i modelu bezpośredniego, jest to, że stres i wsparcie społeczne są zmiennymi niezależnymi. Po prostu modele te zakładają, że wydarzenia kryzysowe i wsparcie społeczne nie oddziaływują na siebie. Wzajemne wpływy stresu i wsparcia społecznego są traktowane jako konceptualne i metodologiczne niewygody, jako wydarzenia bez teoretycznego i praktycznego znaczenia, co powoduje, że teorie te rutynowo ignorują statystycznie istotne korelacje między różnego rodzaju stresorami a wsparciem społecznym. Ignorowanie wpływu stresu na wsparcie społeczne jest nie tylko upraszczaniem psychologicznych i socjologicznych realiów życia, ale przede wszystkim -odrzucaniem ogromnej szansy na zrozumienie podstawowych mechanizmów, poprzez które wydarzenia stresowe wpływają na zdrowie psychiczne i fizyczne (Barrera, 1988).

47

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
filary UE skan I Filar II Filar III FSar Wspólnoty Europejskie Polistyka zagraniczna Sprawy wewnętr
image016 3 Skan Mojego Komputera anulowano Wyniki skanowaniaNie znaleziono wirusa!
image017 3 Skan rozpoczęty 17/06/04 19:57:50 Skan: Pop-up menu Skan zakończony 16/06/04 15:43:33 Sk
Skan1 I.X Metoda pracy Krupowej Metody pracy Krupowej w pracy socjalnej zostały powszecwl wprowadz
Skan1 (6)

więcej podobnych podstron