38935 skanuj0082

172 Programy resocjalizacyjne STOP i „Respect”

poprzez indywidualną pracę nad sobą każdego z pracowników! Dlatego też więzienie, w którym prowadzona jest tego typu praca musi posiadać dobrze zaopatrzoną bibliotekę z systemem ułatwień pozwalających na korzystanie z jej zasobów.

5. Członkostwo w stowarzyszeniach i czynne uczestnictwo w konferencjach. Jak już wspominałem, warunkiem czynnego wykonywania pracy resocjalizacyjnej z przestępcami seksualnymi jest członkostwo w NOTA. Zobowiązuje ono do systematycznego uczestnictwa w konferencjach i warsztatach organizowanych przez to stowarzyszenie. Członkostwo w NOTA ma także i tę zaletę, że pozwala na zapoznanie się z programami i strategiami resocjalizacyjnymi innymi niż stosowane w więzieniu w Peterhead.

Wydawane są uprawnienia i certyfikaty do pracy z przestępcami seksualnymi oraz opracowywane standardy edukacyjne i metody sprawdzania wiedzy i umiejętności niezbędnych do skutecznej pracy na tym polu.

1.4.2. Działania wspierające

Bardzo istotnym, nieodzownym wręcz elementem właściwego funkcjonowania osób bezpośrednio zaangażowanych w pracy resocjalizacyjnej z przestępcami seksualnymi jest otrzymywanie przez te osoby stałego wsparcia w swej ciężkiej pracy. Wsparcie to zawiera trzy kierunki działań.

1. Pomoc merytoryczna. Została omówiona w programie o przygotowaniu core workers. Ogólnie można dodać, że polega ona na wzajemnej pomocy osób prowadzących zajęcia oraz pomocy ze strony specjalistów wyższego stopnia, nadzorujących proces przebiegu programu, członków tzw. Steering Group oraz wybitnych specjalistów z zewnątrz.

2. Wspieranie emocjonalne. Jest to niezbędny element zapewnienia efektywności pracy z przestępcami seksualnymi. O ważności tego problemu pisałem na początku omawiania sposobów przygotowania kadry do tej trudnej pracy. U ludzi prowadzących zajęcia resocjalizacyjne wytwarza się tzw. Syndrom Profesjonalnego Przystosowania (Professional Accom-modation Syndrome), który polega na tym, że osoby długo pracujące z dewiacyjnie usposobionymi więźniami uważają wszelkie swoje załamania, niepowodzenia i stresy, jakie przeżywają w pracy, za dowód braku odpowiednich dyspozycji psychicznych do tego typu pracy. W związku z tym niechętnie ujawniają swoje konflikty wewnętrzne i napięcia emocjonalne przeżywane w pracy, a jeśli nawet to robią, to nieszczerze (por. Morrison, 1997). Dlatego też niezbędna praca podtrzymująca z pracownikami prowadzącymi resocjalizację wymaga nie tylko dużego znawstwa problemu, ale i wielkiego wyczucia i delikatności.

3. Rozwiązania organizacyjne. Polegają one zarówno na zmniejszeniu obowiązkowego czasu pracy dla tych osób, które prowadzą zajęcia grupowe (aby mieć więcej czasu na niezbędną pracę dokształcającą oraz tak potrzebny wypoczynek), jak i zwalnianiu z innych obowiązków ciążących na pracownikach służby więziennej.

Przechodząc do ogólnego podsumowania prezentacji programu STOP oraz jego modyfikacji SOTP, należy stwierdzić jego ogromne rozbudowanie. Analizując różne wersje tego programu można uznać go rzeczywiście za najbardziej rozbudowany kognitywno-behawioralny system resocjalizacji. Trzeba jednak podkreślić, że program ten należy do najciekawszych, najpełniejszych, najbardziej skutecznych programów resocjalizacyjnych. Obejmuje on rozległy kontekst teoretyczny, osadzony w najnowszej wersji terapii behawioralnej, niezwykle szeroko rozbudowany repertuar metodyki oddziaływań oraz - co jest na razie rzadkością - bogaty system oddziaływań wspierających osoby realizujące trudne zadanie resocjalizacji przestępców seksualnych. Potwierdzeniem zalet tego programu jest wspomniany na wstępie fakt powszechnego stosowania STOP na terenie Wysp Brytyjskich, gdzie najwcześniej i najintensywniej rodziły się nowoczesne systemy pracy z przestępcami!

2. „RESPECT” - PROGRAM RESOCJALIZACYJNY

DLA UPOŚLEDZONYCH UMYSŁOWO PRZESTĘPCÓW SEKSUALNYCH

Z istoty swej trudna resocjalizacja przestępców seksualnych w przypadku osobników upośledzonych umysłowo jest przedsięwzięciem jeszcze trudniejszym! Wynika to właśnie z faktu upośledzenia umysłowego, inaczej mówiąc, poważnego uszczerbku w zakresie rozumienia wieloaspektowo-ści szkód wyrządzonych poprzez popełnione przestępstwo oraz traktowanie otrzymanej kary za dokonany czyn przestępczy i potępienie społeczne jako krzywdy i niesprawiedliwości.