str 132 133

udolnie, że nie tylko wypuścił osaczonego pod Śniadowem w. ks. Michała, ale znalazł się pod Ostrołęką oko w oko z zaalarmowanym Dybiczem i z perspektywą ataku korpusu gwardii od tyłu. W tych warunkach i na skutek fatalnego dowodzenia Skrzynecki poniósł pod Ostrołęką klęskę (26 maja). Wojsko straciło resztki zaufania do naczelnego wodza, ale Skrzynecki ustąpił dopiero 11 sierpnia, i to pod naciskiem delegacji sejmu. Po upadku powstania wyemigrował, najpierw do Francji, a następnie do Belgii, gdzie od 1832 roku służył w armii jako generał dywizji i szef wyszkolenia. Ze stanowiska tego musiał ustąpić w 1839 roku wskutek nacisku rosyjskiego poselstwa na rząd belgijski.

10. Ludwik książę Wirtemberski (1762—1817), jeden z synów księcia Wirtembergii, Fryderyka I Eugeniusza i Doroty Hohenzollern, ciotki króla pruskiego, Fryderyka II. Służył w kawalerii pruskiej, ale prowadząc hulaszczy i awanturniczy tryb życia kariery nie robił. W 1784 roku ożenił się z księżniczką Marią Czartoryską i przeniósł się do Polski. Teściom imponowało spowinowacenie się z licznymi domami panującymi, choć trzeba było płacić długi zięcia i przymykać oczy na jego brutalne postępowanie z żoną. W 1789 roku, gdy Sejm Wielki uchwalił powołanie stutysięcznej armii, do której potrzeba było dowódców, książę Ludwik znalazł się w wojsku polskim w stopniu generał-lejtnanta. W 1790 roku powierzono mu dowództwo dywizji małopolskiej i włączono w skład „deputacji do ułożenia regulaminu służbowego” kawalerii. Owocem tych czynności była broszura O -poprawie stanu kawalerii polskiej, opublikowana przez księcia Ludwika w 1791 roku. Gdy wybuchła wojna polsko-rosyjska (1792) król Stanisław August mianował go naczelnym wodzem armii litewskiej. Na tym stanowisku książę Ludwik dopuścił się otwartej zdrady. Mimo postępów armii rosyjskiej Kre-czetnikowa nie ruszał się ze swej kwatery w Wołczynie i nawet nie widział podległych mu oddziałów. Przejęto list, w którym pisał on do króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma II, że stosując się do jego instrukcji nie przeprowadza żadnej koncentracji, by ułatwić Rosjanom zniszczenie rozproszonych oddziałów litewskich. Fakt ten wywołał wielkie poruszenie. Księżna Maria wysłała do Wołczyna pozew rozwodowy, a król pozbawił księcia Ludwika dowództwa (1 czerwca) „z uwagi na słabość zdrowia”. Chciano ratować pozory, ale bezczelny książę wyjechawszy do Berlina, odesłał królowi order św. Stanisława, zgłaszając jednocześnie swą dymisję. Ze zdradą Ludwika Wirtemberskiego wiąże się rodzinna tragedia Czartoryskich. Zabrał on ze sobą jedynego syna, Adama, którego wychował na wroga Polski. Adam Wirtemberski był generałem brygady w Królestwie Kongresowym, a po wybuchu powstania listopadowego wyjechał do Petersburga. Dowodząc rosyjskim oddziałem ostrzeliwał w 1831 roku pałac Czartoryskich w Puławach, w którym znajdowała się jego matka, babka i ciotka.

BOHATEROWIE LEGENDY

1.    Kasper Kar liński — Olsztyn. W połowie grudnia 1587 roku wracające spod Krakowa, po nieudanym oblężeniu, wojska arcyksięcia Maksymiliana Habsburga zaatakowały zamek w Olsztynie na pograniczu śląskim. Od 25 lat burgrabią tego zamku był Kasper Karliński. Na polecenie hetmana Zamoyskiego zaopatrzył się on dobrze w żywność, zwiększył załogę do kilkudziesięciu ludzi, i teraz skutecznie odpierał szturmy Niemców. Po kilku dniach zniechęcony Maksymilian zamierzał już odstąpić od Olsztyna, gdy przyprowadzono sześcioletniego synka Karlińskiego, Zygmunta, którego znaleziono ukrytego w lesie wraz z piastunką i starym sługą. Niemcy postanowili użyć uprowadzone dziecko jako osłonę przy jeszcze jednym szturmie. Jednakże Karliński wycelował działo na własnego syna i oddał celny strzał, po którym szturm odparto. Podobno w krytycznym momencie Karliński powiedział: „Pierwej synem ojczyzny niźli ojcem byłem.” Niemcy wycofali się spod Olsztyna, zaś heroiczny burgrabia rozchorował się i choć żył jeszcze kilka lat, nigdy już nie odzyskał zdrowia.

2.    Andrzej Kmicic — Jasna Góra. Historyczny Kmicic miał na imię Samuel. Gdy nastąpił najazd Szwedów był on porucznikiem wojsk litewskich i współorganizatorem konfederacji wojskowej, która wypowiedziała posłuszeństwo zdrajcy, hetmanowi Januszowi Radziwiłłowi (23 sierpnia 1655). Walczył ze Szwedami pod rozkazami hetmana Pawła Sapiehy; został pułkownikiem i chorążym orszańskim. Posłużył Sienkiewiczowi do skonstruowania postaci głównego bohatera Potopu, Andrzeja Kmicica. Jednakże historyczny Kmicic nie brał udziału w obronie Jasnej Góry. Jest

133

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
str 132 133 nawiedzającymi dworek, w którym przebywał. Zmieniony na twarzy, wychudzony gorączką, nie
str 132 133 (2) wyzwolonego, przystrojonego w wieniec. Wszędzie natomiast uroczystość kończy się zab
page0098 88 pomyśleć, że nie tylko ruchy, wolę, pamięć lecz i inteligencyę,jednem spojrzeniem, jedne
str 086 087 Królewskiej Mości nie tylko z okopów wybite, od przeprawy odbite, ale i całe tak są znie
str 132 133 angielskiego, Beniamin Disraeli, wezwał pewnego dnia do siebie Walerego Wróblewskiego i
str 132 133 NOTA BIOGRAFICZNA Edmund Callier urodził się 2 października 1833 roku w Szamotułach. Jeg
str 132 133 Za przykładem dywizji Gosiewskiego liczącej 11 tysięcy żołnierzy poszła dywizja Sapiehy,
str 132 133 czystym pochodzie żałobnym przeciągnęli ulicami Krakowa. We wszystkich kościołach odbywa
str 132 133 Ranny Piotr Wysocki już przedtem dostał się do niewoli, natomiast część załogi uszła w&n
str 132 133 równie jak wiadomość, którą Wasza Ekscelencja raczyła udzielić p. hr. Ledóchowskiemu, ty
4 (1432) szego dnia życia swojej córki zauważyli, że nie tylko szukała bliskości i poczucia bezpiecz
wynik), umowa pożyczki, umowa o dzieło (tj. umowa rezultatu - przyjmujący zobowiązuje się, że nie ty
Pamiętajmy, że ta naturalna metoda jest nie tylko niezwykle korzystna dla naszego zdrowia i urody, a

więcej podobnych podstron