str 8 129
przypisy
I O pojęciu .normy lektury por, szkic niżej podpisanego O dzisiejszych nomiach
-rrrr^sy t ania-(znmmótojy-^-eks ty—1.074,-----—----—----——
f 2 Por. odpowiednie programy metodologiczne H.. Weinricha (O historię literatury \z perspektyioy czytelnika, tłum. R. Handke, „Teksty” 1972, nr 4, s. 157—168)-i I-I. R.
Jaussa (Historia literatury jako wyzwanie rzucone nauce o literaturze, przeł. R. Handke, „Pamiętnik Literacki” R. LXIII, 1972, z. 4, s. 271—307).
3 J. Błoński, Romans z tekstem, „Teksty” 1974, nr 3, s. 8.
4 Nie ulega natomiast wątpliwości, że dla koncepcji procesu historycznoliterackiego liczebność branych pod uwagę odniesień dzieła ma znaczenie najzupełniej decydujące, ponieważ określa stopień systemowej złożoności owego procesu.
5 „Właśnie przy pomocy środków interpretacji, dzięki jej właściwości poświęcania się za każdym razem bez reszty danemu przedmiotowi, najskuteczniej udaje się
_przezwyciężyć ówe schematyczne podziały, które rodzą tyle przesądów i przeszkadzają-nam czytać w ^ poety to, co właściwie w nich tkwi.” (E. Staiger,
Sztuka interpretacji, w: Współczesne teorie badań literackich za granicą, oprać. H. Markiewicz, t. 1, Kraków 1970, s. 217; przekł. O. Dobijanka-Witczakowa).
0 W. Kayser, Ocena dzieła literackiego a jego interpretacja, w: Współczesne teorie badań literackich za granicą, oprać. H. Markiewicz, t. 1, Kraków 1970, s. 236; przekł. O. Dobijanka-Witczakowa. v
7 Myślę przede wszystkim o terminach i ich roli w tekstach naukowolite-rackich.
8 Por. na ten temat uwagi w szkicu B. Pocieja Opis-analiza-interpretacja (na materiale „ElemenU” i „Canti strumentali” H. M. Góreckiego), „Res Facta” 1970, nr 4, s. 151—163.
0 O „pierwszej lekturze” utworu por. m. in. A. Nisin, La litterature et le lecteur, Paris 1959, s. 61 i n.
10 Mam. tu przede wszystkim na uwadze cały nurt inicjatyw badawczych w zakresie poetyki przekazów narracyjnych — rozwijający się dziś w nawiązaniu do klasycznych ustaleń V. Proppa (R* ”Bartfiei7"T" Tóc3orov~C. BfeTribiid T~in;)y~Zn'acz£nie tych przedsięwzięć charakteryzuje K. Bartoszyński w szkicu O badaniach układów -fabularnycht^zamieszczJTiTym~v</-nimeższyrn tomie. Na--.temat przyjętej w lingwistyce. koncepcji poziomów jednostek językowych por. zwł. nadal inspirujące ujęcie E. Ben-veniste’a I,es niveaux de Vanalyse linguistiąue (1962), w: Problćmes de linguistiąue generale, Paris 1966, s. 119—131.
II Por. na ten temat końcową część mojego szkicu Synchronia i diachronio.i w procesie historycznoliterackim, w: Dzieło — Język — Tradycja^ Warszawa 1974,
119—131.
12 Na dzisiejszy stan tej koncepcji złożyły się nader różnorodne wątki poszukiwań badawczych, rozwijające się niezależnie. Ma tu swój niewątpliwy udział szeroko rozwinięta problematyka podmiotu lirycznego. Inny wątek wyznacza bogate piśmiennictwo dotyczące n arralora epickiego, | sytuacji narracy j-n c j, punktów widzenia w powieści etc. Jeszcze inny związany jest z tymi
/..vi | :i; 111 .Sławiński
zagadnieniami, których wprowadzenie dzisiejsze literaturoznawstwo zawdzięcza M. Bachtinowi; mam na myśli problematykę wielogłosowości i wewnętrznego z dialog i zo wania wypowiedzi prozaiczno-narracyjncj. W związku z koncepcją ujmującą utwór w terminach sytuacji komunikacyjnej por. im. in. B. A. Uspienski, ~Poelika kontpozlcll, Moskwa 1970; A. Okopień-Sławłńska, Relacje osobowe w literackiej komunikacji, w ks. zb. Problemy socjologii literatury, pod red. J, Stawińskiego, Wrocław 1971; K. Bartoszyński, Zagadnienie komunikacji literackiej w utworach narracyjnych, tamże; E. Balccrzan, Perspektywy poetyki odbioru, tamże. - ' : —
13 Por. zwł. R. Barthcs, Elemcnts de semiologie, „Communications’' vol. IV, 1964.
14 Por. na ten temat odpowiednie rozważania w książce J. Apresjana, Koncepcje i metody współczesnej'lingwistyki strukturalnej, przeł. Z. Saloni, Warszawa 1971.
16 W szkicu O problemach „sztuki interpretacjV,t w: Dzieło — Język — Tradycja, Warszawa 1974.
10 Ostatnie zdania dotyczą dyskusji, jaka miała miejsce na konferencji naukowej w styczniu 1970 roku. Jej materiały ukazały się w tomie Problemy socjologii Lite-ratury, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1971. Bezpośrednie nawiązania do wspomnianych tu zastrzeżeń i zarzutów zawiera recenzja M. Szpakowskiej z tej książki pomieszczona w „Pamiętniku Literackim" R. LXIII, 1972, z. 4, s. 338—346.
17 „W stosunku do wszelkich przedmiotów naszego wielorakiego doświadczenia, “dla^Razdej jedności-—^--"istnieje^akt—mentalny—odcinania—korzeni,—od rzucania- konr
tekstu; inaczej nie moglibyśmy nigdy rozmawiać o przedmiotach, ideach ani o czymkolwiek innym". (W. K. Wimśatt, M. C. Beardsley, Błąd intencjonalny, przeł. B. Grodzicki, „Tematy" 18 (1966) s. 166—167).
18 Por. przywoływany wyżej mój szkic O problemach „sztuki interpretacji".
10 Por. m. in. cytowane już prace E. Staigera i W. Kaysera.
20 „Uznawać tajemnicę i wydrzeć tajemnicę — między tymi biegunami oscyluje świadomość hermeneuty" — powiada Maria Janion (Hermeneutyka, w: Humanistyka: poznanie i terapia, Warszawa 1974, s. 131).
21 Cz. Znamierowski, Oceny i normy, Warszawa 1958, s. 204. M. Gołaszewska oceny tego typu określa mianem „hipotetycznych" (Filozoficzne podstawy krytyki literackiej, "Warszawa 1963, s. 198). Ciekawą propozycję klasyfikacji sądów wartościujących przynosi książka Z. Najdera Wartości i oceny, Warszawa 1971. Autor wyodrębnia cztery kategorie takich sądów:
1. Ogólne, odnoszące się do klas przedmiotów (czynów, zdarzeń itd.); o kształcie
......—„wszystkie-x-są-wartościowe’.’. _____ ... ________,__;________
2. Szczegółowe, odnoszące się do poszczególnych przedmiotów (czynów, zda-__rzeńjtd.); o kszałcie „x jest wartościowe”.
3. Porównawcze ogólne, zestawiające-klasy przedmiotów;' o~ksztalcie „wszystkie
x są bardziej wartościowe od wszystkich y'\
4. Porównawcze szczegółowe, zestawiające poszczególne przedmioty; o kształcie
„x jest bardziej wartościowe niż y” (s. 78). W moim przekonaniu w obrębie
historii literatury jest miejsce jedynie dla sądów drugiej i czwartej kategorii.
Dawniejsze poglądy w tej materii kwituje M. Wehrli w podręczniku Allge-mcinc Liter atv rwis senschaft, Bern 1957.
23 R. Ingarden, Uwagi o estetycznym sadzie wartościującym, w: Studia z vstaniki, t. III, Warszawa 1970, s. 158.
Nawiązuję łu do rozróżnień przeprowadzonych w szkicu O dzisiejszych normach czytania (znawców), por. przypis 1.
nt)
Analiza, Interpretacja ! m.iriośiUowanlc <Izleta lltemchlcrjo |
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
str 8 129 PRZYPISY 1 O po jęciu normy lektury por. szkic niżej podpisanego O dzisiejszych
str 8 129 (2) 128 OGRÓD. ALE NIE PLEWIONY Cygan: „Błazen, lecz tylko — rzecze — swego pana”. 5 A ów
str8 129 ,.
str8 129 Operacji* i a nr 2 ui .łtomoc«fww: K ichni’. $v) :$ooo >X, XV*TA BILAtAOWE im b>
28530 str 8 129 (2) 128 OGRÓD. ALE NIE PLEWIONY Cygan: „Błazen, lecz tylko — rzecze — swego pana”.
ćw 1 krew str 8 1 Oznaczanie szybkości opadania elementów morfotyeznych krwi (OB - odczyn Biernackie
Projekt 2 zał 3 OBJAŚNIENIA SYMBOLI I ZNAKÓW UŻYTYCH NA PRZEKROJACH str... Symbole geotechniczne gru
str 8 S Ilości j.n.p. w tabeli nie obejmują: 1) opracowania elaboratów glebowych
str8,149 M9Ka% 1IS 5. Wejście w życie umowy międzynarodwejStan faktyczny: Pełnomocnicy państw X i Y
str8 168K*1ZUS 19. Sukcesja traktatów w przypadku cesji Stan faktyczny: W wykonaniu umowy zawartej
6 Spis treści Rozdział Pojęcia normy, normalności i zdrowia (Helena Sęk)......
P1010912 MrWirtNhi AT// się odrębną, sobie właściwą sferą użycia i przypisanymi jej kategoriami nosi
str 8 koperta 42 krab koperta /. konvolut(. kopia/. kopi. kopiec m. (jord-) haug. ko
str 8 039 38 TRANSAKCYJA WOJNY CHOC1MSKIFJ 850 Pewnie by do jednego kazał wiesić ciury". Tak m
str 8 169 168 OGRÓD, ALE NIE PLEWIONY Tamci nas wbrew prawu klną o dziesiąte snopy, 10 Ci do obozu
str8 1Tablica IKlotoida jednostkowa / 3 = 1 r _ h X y 0,345 0,119 025 3,78 87 3 24 35 0,000
więcej podobnych podstron