NaszaGazeta











Czesław
Malewski

Rody
szlacheckie na Litwie (VIII)

Wileńszczyzna była
prawdziwym ogrodem botanicznym szlachty i - jakiej szlachty! Siedzieli tu
od pogańskich czasów, bo od Mendoga - Jundziłłowie, Wismontowie, od
Giedymina - Dogilowie, Ejgirdowie, od Jagiełły i Witolda - Krupowiczowie,
Zapaśnikowie, Krupowiesowie, Wilbikowie, Mickiewiczowie, Koczanowie,
Dowgirdowie, Jodkowie, Bartoszewiczowie i inni. W samym lidzkim powiecie
(obecnie część rejonu solecznickiego) pod koniec XVIIIw. kwitło jakieś 600
nazwisk szlacheckich, a w tym kilkanaście rodzin o nazwisku, naszego
Wieszcza, Mickiewicz

Herb
Nowina

W polu błękitnym
białe ucho kotłowe końcami skierowane ku górze, między nimi miecz
odtłuczony ( dawniej krzyż) rękojeścią prosto do góry, końcem w dół. W
klejnocie nad herbem noga zbrojna złota, w kolanie zgięta (niby klęcząca)
stopą w lewo skierowana.
Powstanie tego herbu
opisują następująco: W przegranej bitwie hetman i jego rotmistrz herbu
Nowina dostali się do niewoli, gdzie skuto ich razem kajdankami; prawa
noga jednego, z lewą drugiego. W więziennym lochu - rotmistrz z miłości ku
ojczyźnie, wiedząc jak bardzo krajowi zależy na mądrym i walecznym
hetmanie, uciął sobie nogę i przywiązał uciętą goleń do nogi hetmana, aby
nie przeszkadzała mu w ucieczce. Bez skargi leżał Nowina w lochu dając
czas do ucieczki hetmanowi.
Gdy się o tym król, u
którego był ów rotmistrz w więzieniu, dowiedział, nie tylko go należycie
wyleczył i wolnością obdarzył, ale też złotą mu goleń w nagrodę podarował
i w herbie nosić ją pozwolił. Historię tę opisał w " Poczcie Herbów
Szlachty Korony Polskiej i W. Ks. Litewskiego" (1696) Wacław z Potocka
Potocki na stronach 448 - 490.
Aktem unii
horodelskiej herb ten został przeniesiony na Litwę. Ród Nowinów
reprezentował Mikołaj z Sepna, do rodu został odoptowany bojar litewski
Mikołaj Bejnar.
Używały go
następujące rodziny: Abulewicz, Bilanowski, Borkowski, Bogusławski,
Boruta, Brzostowski, Bzowski, Chmielewski, Chrzanowski, Dackiewicz,
Dobrowolski, Faliński, Gizbert - Studnicki, Giżewski, Grabowski,
Grajewski, Hryszkiewicz, Hulewicz, Ignatowicz, Jankowski, Krasuski,
Krowicki, Konopacki, Konopka, Kowalewski, Kozakiewicz, Kwiatkowski,
Lewicki, Lisowski, Łuszczewski, Makowski, Moczydłowski, Narębski,
Nowakowski, Nowicki, Nowokuński, Nowowiejski, Orlikowski, Przybylski,
Radwanowski, Rajski, Sawicki, Sokolnicki, Taszycki, Wilkowski, Wolski,
Złotnicki, Żeromski i inni... Razem przeszło 150 rodzin.

Rodzina
Nowokuńskich

Znane są dwa rody
zamieszkałe na Wileńszczyźnie Nowokuńskich . Jedna pieczętowała się herbem
Nowina inna zaś herbem Strzemię.
Herbarz Uruskiego
wymienia tylko rodzinę Nowokuńskich pieczętujących się herbem Strzemię i
podaje następującą skąpą informację: Na Litwie. Aleksander z pow.
Oszmiańskim podpisał pospolite ruszenie 1698 r. Karol, syn Franciszka,
zapisany do ksiąg Szlachty gub. Wileńskiej 1800 r. Kacper, syn Mateusza,
sędzia pow. Lidzkiego 1865 r. (Herbarz Uruskiego s. 193, T - XII Warszawa
1915 r.). Wertując metryki kościelne stwierdzamy, że zamieszkiwali w
okolicach Nowokuńce, Bujwidy, Honcewicze, Jurszyszki, Karmaniszki,
Żemojtele, Żałobiszki. Spokrewnieni z rodzinami szlacheckimi:
Baranowskich, Biernackich, Gadomskich, Jundziłłów, Kalinowskich,
Kuncewiczów, Nosewiczów, Połukordów, Siemaszków, Wołochowiczów i innymi.

W spisach rodów
szlacheckich znajdujemy, że potwierdzenie szlachectwa 26.V.1800 r.
otrzymali: Franciszek, Marcin, Mateusz synowie Szymona, a 25.VII.1832 r.
synowie Franciszka: Michał i Józef ( LVIA F 391-4-1692 Spis rodów
szlacheckich z powiatu lidzkiego. Rok 1855 nr 156).
Pierwszą informację o
rodzinie Nowokuńskich herbu Nowina znajdujemy na Litwie już w 1738 r.
(LVIA F 391-8-2573 Rody szlacheckie na literę "N").

Herb
Strzemię

W polu czerwonym
strzemię złote. W klejnocie nad hełmem w koronie pięć piór strusich.
Początki tego znaku sięgają prawdopodobnie czasów króla BolesławaŚmiałego,
a pieczętujący się nim - mieli być mężami gniewnymi i okrutnymi. Używany
był przez wiele rodów. Były to następujące rodziny: Bodzęta, Brzostowski,
Burzyński, Chwalibóg, Czyżowski, Garlicki, Gołkowski, Janowski, Jeżowski,
Kleczkowski, Kurowski, Nowokuński, Pieczkowski, Strojnowski, Sulikowski,
Taszycki, Wysocki, Zaborowski i inni.

NG 32
(468)






Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rody szlacheckie na Litwie6
Rody szlacheckie na Litwie1
Rody szlacheckie na Litwie4
Rody szlacheckie na Litwie5
Rody szlacheckie na Litwie12
Rody szlacheckie na Litwie2
Rody szlacheckie na Litwie9
Rody szlacheckie na Litwie13
Rody szlacheckie na Litwie10
Rody szlacheckie na Litwie3
Rody szlacheckie na Litwie7
Rody szlacheckie na Litwie11
Krokiet jak na Litwie

więcej podobnych podstron