Zasady Wykładni Prawa L Morawski5

»»■ Rozdział II. Rodzaje wykładni ze względu na podmiot... ■«

powszechny był pogląd, że wykładnia przepisów jest raczej prawem prawodawcy niż organów stosujących prawo i w związku z tym w niektórych krajach znano instytucję rekursu ustawowego tj. zwracania się sądów do samego ustawodawcy lub odpowiedniej komisji parlamentarnej, by wyjaśnił znaczenie przepisów, które budzą wątpliwości. Instytucja ta okazała się niezmiernie uciążliwa, wydłużała postępowania i w efekcie nie zdobyła większej popularności². Zasada podziału władzy ugruntowała ostatecznie przekonanie, że wykładnią prawa zajmują się przede wszystkim organy stosujące prawo, a nie prawodawcy i od tego czasu, przynajmniej w prawie wewnętrznym, wykładnia autentyczna nie odgrywa większej roli.

Wykładnia autentyczna, podobnie jak wykładnia legalna, ma charakter abstrakcyjny i nie wiąże się z rozstrzyganiem indywidualnych spraw. Tradycyjnie uważa się, że wykładnia autentyczna ma moc prawną równą mocy interpretowanego aktu normatywnego. Pogląd ten nie wydaje się słuszny. Moc wiążąca wykładni wynika bowiem zawsze z postanowień prawa, a nie z samego faktu, kto dokonał interpretacji danego przepisu (tak trafnie SN w uchwale z 11 lutego 2004 r., III PZP 12/03, OSNP 2004/11//187). Gdyby więc nawet ze stenogramów obrad Sejmu niezbicie wynikało, iż za określoną interpretacją opowiedziała się większość posłów, to oczywiście ustalenie to nie miałoby mocy formalnie wiążącej, ponieważ w naszym kraju moc wiążącą mają wyłącznie ustawy i uchwały Sejmu, a nie opinie posłów wyrażone w trakcie obrad Sejmu (por. niżej). Podobnie, moc wiążącą mają rozporządzenia i zarządzenia ministrów, a nie ich opinie wyrażone powiedzmy w enuncjacjach prasowych, czy telewizyjnych. Niewątpliwie jednak nawet formalnie niewiążąca opinia wyrażona przez podmiot, który ustanowił daną normę stanowi ważną wskazówkę interpretacyjną. Mając na uwadze powyższe uwagi, można odróżnić przynajmniej dwa różne pojęcia wykładni autentycznej:

— wykładnię, do której dokonywania został prawodawca upoważniony w konstytucji, ustawie lub innym wiążącym akcie normatywnym (wykładnia oficjalna),

— wykładnię, w której intencje prawodawcy poznajemy na podstawie różnego rodzaju materiałów przygotowawczych, deklaracji lub oświadczeń prawodawcy, które formalnie nie mają mocy wiążącej (wykładnia nieoficjalna).

- K. Sójka-Zielińska, Wykładnia w programach kodyfikacyjnych epoki Oświecenia, [w:j Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.

* w■ 35 iei