Zeskanowany dokument 11 (2)
Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej
W ustawie o pomocy społecznej wart. 2 ust. 1 pomoc społeczną określa się jako instytucję polityki społecznej państwa mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Stosownie do unormowań zamieszczonych w art. 2 ust. 2 tego aktu prawnego pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie - na zasadach partnerstwa - z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Wydaje się, że zamieszczona w ustawie definicja pomocy społecznej w sposób właściwy oddaje istotę tego pojęcia, zatem w takim rozumieniu będzie ono stanowiło przedmiot dalszych rozważań.
1.3. Modele i miejsce pomocy społecznej w systemie prawa 1.3.1. Modele pomocy społecznej
W większości państw pomoc społeczna jest częścią zabezpieczenia społecznego i w ramach niego spełnia szczególną rolę, a mianowicie uzupełnia pozostałe formy występujące w zabezpieczeniu społecznym, czyli ubezpieczenia społeczne i zaopatrzenie spółeczne®. W ujęciu historycznym, jak zostało to przedstawione powyżej, pomoc społeczna ulegała przekształceniom, jak również Zmieniało się jej miejsce wśród instrumentów prawnych, przy wykorzystaniu których państwo przychodziło z formią wsparcia dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji. W poszczególnych krajach pomoc społeczna spełnia jednakże odmieriną funkcję i jest inaczej zorganizowana, jak również kierowana do różnych grup adresatów.
W literaturze - przy wykorzystaniu różnych kryteriów - przeprowadza się różnorodne klasyfikaq'e systemów pomocy społecznej1 2. Zgodnie z kryterium adresata świadczeń z pomocy społecznej można wyróżnić regulacje, mocą których pomóc kierowana jest do wszystkich obywateli danego kraju niebędących w stanie własnym staraniem zaspokoić niezbędnych potrzeb oraz rozwiązania, w następstwie których pomoc adresowana jest do ściśle określonych grup osób celem zaspokojenia występujących u nich potrzeb. W pierwszym przypadku można mówić o pomocy uniwersalnej, natomiast w drugim o adresowanej lub grupowej3. Pomoc w formie uniwersalnej realizowana jest w zdecydowanej większości państw, poza Grecją i Portugalią, natomiast w USA występują dwa programy uniwersalne, z których jeden dostarcza środków pieniężnych, a drugi związany jest z dystrybucją kuponów żywnościowych. Obok programów uniwersalnych występują programy adresowane, przy czym ich liczba uzależniona jest od potrzeb występujących w danym państwie. Wyjątek w tym zakresie stanowi Szwecja, ponieważ w niej programy grupowe nie występują4.
Sytuacja przedstawia się odmiennie w przypadku przeprowadzenia podziału na podstawie wyodrębnionych czynników. Mamy wówczas osiem grup krajów realizujących charakterystyczne dla nich modele pomocy społecznej5. Selektywny system pomocy społecznej realizują Australia i Nowa Zelandia. W krajach tych nie wykształci! się system ubezpieczeń społecznych w rozumieniu występującym w Europie, z tego też powodu wszelkie świadczenia społeczne przyznawane są tak jak świadczenia z pomocy społecznej, czyli po sprawdzeniu sytuacji dochodowej osoby ubiegającej się o jego przyznanie. Świadczenia mają charakter opiekuńczy i przyznawane są na podstawie zunifikowanych standardów z uwzględnieniem kryterium dochodowego, przy czym część dochodów jest pomijana, a same świadczenia są na stosunkowo wysokim poziomie6. Obok uniwersalnego programu pełniącego funkcje uzupełniające kluczową rolę odgrywają programy adresowane do określonych grup społecznych, takich jak młodzi bezrobotni czy młodzież rozpoczynająca pracę7. Zadania z zakresu pomocy społecznej realizują podmioty administracji lokalnej, a także organy administracji rządowej.
Do państw mających rozbudowany system pomocy społecznej można zaliczyć USA. Przyjmuje się tu, że za zaspokajanie potrzeb materialnych każdy jest odpowiedzialny sam, może też korzystać z pomocy rodziny. Mimo talach założeń istnieją federalne programy pomocy społecznej, choć kluczową rolę odgrywają świadczenia przyznawane w ramach regu-
37
M. Księżopolski, Polityka społeczna..., s. 26 i n.; W Koczur (w:) Polityka..., s. 117 i n.
M. Księżopolski, Polityka społeczna..., s. 185-187; P Kurowski, Pomoc społeczna zo krajach OECD i w Polsce, Polityka Społeczna 1998, nr 7, s. 6.
P Kurowski, Pomoc..., s. 6.
Tamże, s. 6.
53 M. Kśężbpolsld, Polityka społeczna..., s. 185-186.
Tamże, s. 186.
Polityka społeczna w walce z ubóstwem. Ujęcie porównawcze, pod red. S. Goiinowskiej, Warszawa 1994
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
17741 Zeskanowany dokument 12 Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej lacji obowiązujących w poszczegó
19876 Zeskanowany dokument 21 Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej inne umowy bilateralne, przykład
20025 Zeskanowany dokument 15 Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej W ramach części szczegółowej pra
89690 Zeskanowany dokument 19 Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej ustawy stanowił, że obywatele Po
Zeskanowany dokument 10 (2) Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej nia 1997 r. o rehabilitacji zawodo
więcej podobnych podstron