Szkoła Konstruktorów
I nie o tolerancję tu chodzi, tylko o stabilność pularne węglowe PR-ki. Cieszę się z postępu, umieszczenia swego układu w obudowie. To
cieplną. Tym bardziej dotyczy to potencjo- jaki widzę zwłaszcza u najmłodszych uczest- jest naprawdę bardzo ważna sprawa prak-
metrów należy wykorzystywać szczelne ników. Zachęcam wszystkich do dalszych tyczna przecież ostatecznym celem zawsze
potencjometry cermetowe, najlepiej wieloo- działań, do eksperymentów oraz do jak naj- jest urządzenie, które można długo i z pożyt-
brotowe (helitrimy). Nie powinny to być po- większej staranności podczas przygotowania kiem wykorzystywać. Serdecznie gratuluję
pularne potencjometry węglowe ze ścieżką dokumentacji i wykonywania modeli. W tych wszystkim uczestnikom wymienionym z na-
oporową na wierzchu. ostatnich dziedzinach część uczestników zwiska. Nagrody za zadanie 85 otrzymują
I bardzo się cieszę, że większość uczestni- Szkoły ma duże osiągnięcia, ale są osoby, Arkadiusz Zieliński, Michał Koziak, Jaro-
ków o tym nie zapominała. Niektórzy zasto- które powinny mocno popracować właśnie sław Tarnawa i Adrian Wojtaszewski. Ad-
sowali w swych układach helitrimy, inni napi- nad starannością i dokładnością swoich prac. riana Wojtaszewskiego bardzo proszę o po-
sali, że akurat nie mieli potrzebnych wartości Wyrazy szczególnego uznania należą się danie adresu, bo wskutek konieczności awa-
i tylko dlatego prowizorycznie wlutowali po- tym uczestnikom, którzy zadają sobie trud ryjnego ściągnięcia poczty elektronicznej,
zniknął zródłowy adres jego nietypowo prze-
kierowanego e-maila. Nagrody czy raczej
upominki książkowe, a po publikacji honora-
Punktacja Szkoły Konstruktorów
ria otrzymajÄ… Marcin WiÄ…zania i Marcin
Marcin Wiązania Busko Zdrój . .155 Arkadiusz Zieliński Częstochowa .27 Ryszard Milewicz Wrocław . . . . . .15
Piotrowski. Podobnie Tomasz Gajda, gdy
Mariusz Chilmon Augustów . . . . .92 Piotr Dereszowski Chrzanów . . . .24 Emil Ulanowski Skierniewice . . . .15
nadeśle model i materiały do publikacji.
Dariusz Drelicharz Przemyśl . . . .92 Radosław Ciosk Trzebnica . . . . . .22 Artur Filip Legionowo . . . . . . . . .14
Upominki otrzymają też: Mariusz Chilmon,
Michał Stach Kamionka Mała . . . .86 Piotr Bechcicki Sochaczew . . . . . .21 Dawid Kozioł Elbląg . . . . . . . . . . .14
Jarosław Tarnawa Godziszka . . . .50 Mariusz Ciołek Kownaciska . . . . .20 Paweł Szwed Grodziec Śl. . . . . . . .14
Rafał Stępień, Dariusz Drelicharz i To-
Jarosław Chudoba Gorzów Wlkp. 49 Robert Jaworowski Augustów . . .20 Aleksander Drab Zdziechowice . .13
masz Jadasch. Aktualna punktacja zawarta
Roman Biadalski Zielona Góra . . .46 Jakub Kallas Gdynia . . . . . . . . . . .20 Wojciech Macek Nowy Sącz . . . . .13
jest w tabeli. Na koniec mam prośbę: jeśli
Michał Koziak Sosnowiec . . . . . . .44 Jacek Konieczny Poznań . . . . . . . .20 Michał Gołębiewski Bydgoszcz . . .12
nadsyłacie pracę do Szkoły e-mailem, poda-
Marcin Malich Wodzisław Śl. . . . .44 Bartek Czerwiec Mogilno . . . . . . .18 Zbigniew Meus Dąbrowa Szlach. .12
Krzysztof Kraska Przemyśl . . . . . .41 Michał Pasiecznik Zawiszów . . . .18 Krzysztof Żmuda Chrzanów . . . . .12
wajcie od razu swój adres pocztowy, a przy-
Piotr Romysz Koszalin . . . . . . . . .39 Radosław Koppel Gliwice . . . . . . .17 Tomasz Jadasch Kety . . . . . . . . . .11
najmniej miejscowość zamieszkania.
Bartłomiej Radzik Ostrowiec Św. .37 Aukasz Cyga Chełmek . . . . . . . . . .16 Sebastian Mankiewicz Poznań . . .11
Serdecznie zapraszam do udziału w roz-
Piotr Wójtowicz Wólka Bodzechowska 37 Jakub Jagiełło Gorzów Wlkp. . . . .16 Marcin Piotrowski Białystok . . . . .11
wiązywaniu kolejnych zadań i do nadsyłania
Rafał Stępień Rudy . . . . . . . . . . . .34 Piotr Podczarski Redecz . . . . . . . .16 Andrzej Szymczak Środa Wlkp. . .11
Dariusz Knull Zabrze . . . . . . . . . .29 Andrzej Sadowski Skarżysko Kam.16 Marcin Dyoniziak Brwinów . . . . .10 prac w terminie.
Szymon Janek Lublin . . . . . . . . . .28 Jakub Świegot Środa Wlkp. . . . . .16 Bartek Stróżyński Kęty . . . . . . . . .10
Wasz Instruktor
Filip Rus Zawiercie . . . . . . . . . . . .28 Tomasz Gajda WrzÄ…sawa . . . . . . .15 Mariusz CiszewskiPolanica Zdr. . . .9
Dawid Lichosyt Gorenice . . . . . . .27 Maciej Jurzak Rabka . . . . . . . . . .15 Filip Karbowski Warszawa . . . . . . .9
Piotr Górecki
Co tu nie gra?
K
I
Co tu nie gra?- Szkoła Konstruktorów klasa II
Rozwiązanie zadania 85 Jeśli chodzi o usterki, to przede wszyst- nięcie przerzutnika i sterowanie tranzystora
W EdW 3/2003 na stronie 36 zamieszczony kim odnotowaliście obecność przerzutnika z sumy wyjść, jak pokazuje rysunek B.
był schemat termostatu-termometru do RS, zbudowanego z dwóch bramek NAND. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że z natury
akwarium, nadesłany jako rozwiązanie jed- Przerzutnik taki często będzie miał na swych licznik jest okresowo zerowany, więc takie
nego z poprzednich zadań. Oryginalny sche- obu wejściach stan niski, bo stanem spoczyn- sterowanie wprost z wyjść oznaczałoby czę-
mat pokazany jest na rysunku A. Zadanie kowym wyjść licznika 4017 jest stan niski. ste przełączanie styków przekaznika i szyb-
okazało się bardzo trudne i nadeszło niewie- Tymczasem przerzutnik taki powinien mieć kie ich wypalenie. Dlatego rysunek B jest
le odpowiedzi. Nie dziwię się temu, bo układ w spoczynku na obu wejściach stan wysoki, przekreślony. Jakaś forma przerzutnika była-
jest dość skomplikowany, a zasada działania a pojawiający się co jakiś czas stan niski po- by jednak potrzebna. Mógłby być to prze-
jest niecodzienna i bardzo interesująca. Na winien zmieniać stan przerzutnika. I tę uster- rzutnik z bramek NOR wtedy należy dodać
pewno trzeba pochwalić Autora za oryginal- kę zauważyli prawie wszyscy uczestnicy. jeden układ scalony.
ny pomysł. Były różne propozycje poprawy, w tym usu- Niewielu uczestników rozszyfrowało do
końca dziwny sposób pracy. Mianowicie stała
A
czasowa R1C1 wynosi 330s (5,5 minuty),
B
Elektronika dla Wszystkich
36
Szkoła Konstruktorów
a R2C1 4,7s. Tego rzędu czasów należy się 4011 mogłoby zdecydowanie zwiększyć do-
spodziewać w układzie. Gdy w punkcie kładność. Prościej byłoby po prostu radykal-
A wystąpi kilkusekundowy impuls dodatni, nie skrócić cykl, stosując stały kondensator
rozpocznie siÄ™ cykl pracy. Stosownie do tem- C1 o pojemnoÅ›ci nie wiÄ™kszej niż 1µF.
peratury termistora, licznik powinien w tym Idea termometru-regulatora niewÄ…tpliwie
czasie zliczyć odpowiednią liczbę impulsów. jest ciekawa, jednak należy się zastanowić,
Oznacza to, że... i tu oddaję głos Pawłowi od czego zależy skala termometru. Otóż
Konopackiemu z Gliwic: Niestety, układ nie licznik liczy od zera: jakim temperaturom bę-
będzie wyświetlać aktualnej temperatury dą odpowiadać poszczególne diody? Czy ist-
z dwóch powodów. Po pierwsze, elementy nieje możliwość kalibracji? Czy można np.
R4, R6 i T1 zresetują licznik U2 zaraz po za- ustalić, by diody pokazywały temperatury od
kończeniu cyklu pomiarowego, zaś elementy 19...27oC? Czy jeden potencjometr P1 wy-
R5, R7 i T2 odłączą wtedy katody diod. Efekt starczy, by uzyskać potrzebny zakres wska-
będzie taki, że podczas pomiaru temperatury zań? Nad takimi pytaniami nie zastanowił się
zaobserwujemy tylko przesuwajÄ…cy siÄ™ punkt prawie nikt. Nie podpowiem niczego po-
(...). Lepiej by było, aby licznik U2 był rese- traktujcie to jako suplement do zadania 85
towany przez krótką chwilę w momencie roz- i przeanalizujcie ten niewątpliwie interesują-
poczęcia cyklu zliczania. Aby to uzyskać, na- cy układ jeszcze raz.
leży usunąć elementy R6 R4 i T1 (lub podpiąć Nagrody-upominki otrzymują: Paweł
je do nóżki 13, co w sumie nie miałoby sensu Konopacki - Gliwice, Mirosław Ziębicki -
:)) i zamiast nich wsadzić obwód RC, który Gronowo, Przemysław Koper - Chociw.
wygeneruje krótką szpilkę zerującą układ.
(...) Warto by było dodać układ restartujący Zadanie 89
licznik U2 po włączeniu zasilania. (...) Prze- Na rysunku C pokazany jest schemat układu
ciwnicy zwierania kondensatorów mogą do- nadesłany jako rozwiązanie jednego z po-
dać jakiś rezystor np. 1k&! w szeregu z przy- przednich zadań Szkoły. Ma to być system
ciskiem SW1. stopniowego budzenia. Autor pisze: (...)
Jeśli diody LED mają pełnić rolę wska- Pierwszy wzmacniacz operacyjny generuje
znika, nie mogą być wygaszane na kilka mi- przebieg podobny do trójkąta, który jest na-
nut i zaświecane na kilka sekund. Osobiście stępnie porównywany do logarytmicznie ro-
przypuszczam, że Autor planował wygaszać snącego napięcia na kondensatorze. Na wyj-
diody na czas pomiaru, a wyszło odwrotnie. ściu komparatora pojawia się przebieg pro-
Dziwi też obwód zerowania licznika, który stokątny o coraz większym współczynniku wy-
rzeczywiście należałoby zmienić. pełnienia, który steruje tranzystorem mocy.
W swoich odpowiedziach zwracaliście Daje to logarytmiczny wzrost głośności. Dru-
uwagę, że zaproponowany sposób prezenta- gi generator (prostokąt) kluczuje pracę wcze-
cji temperatury za pomocą diod LED okaże śniejszego (trochę nietypowo). A komparator
się nieczytelny. Słusznie. A obwód wygasza- wyłącza sygnał akustyczny po czasie,
nia LED-ów można w ogóle usunąć. Zaświe- w którym zostanie naładowany kondensator.
canie kolejnych lampek w czasie pomiaru, Układ wykonałem, jednak nie spełnił moich
a potem ich długie świecenie, wcale nie mu- oczekiwań, gdyż zmiany głośności nie były
siałoby być wadą, Jeśli czas pomiaru będzie odczuwalne. Nie wiem, dlaczego tak się dzia-
krótki, szybkość narastania wskazań duża, ło (...).
a czas prezentacji długi, takie narastanie Jak zwykle pytanie brzmi:
wskazań nie tylko nie utrudni odczytu, ale
Co tu nie gra?
nawet zapewni dodatkowy efekt wizualny
że termometr żyje .
C
Tyle o głównych usterkach. Z innych trze-
ba też wziąć pod uwagę, że proste generato-
ry z jedną bramką Schmitta są bardzo mało
stabilne. Częstotliwość silnie zależy od tem-
peratury, ale nie tylko od temperatury czujni-
ka, ale też temperatury struktury bramki. Je-
szcze silniej częstotliwość zależy od napięcia
zasilania. Częstotliwość radykalnie może się
zmienić po wymianie układu scalonego na
inny egzemplarz. Do tego dochodzi słaba sta-
bilność kondensatora elektrolitycznego C1. Proszę o możliwie krótkie odpowiedzi.
Z uwagi na długie czasy, C3 być może też Czy idea jest błędna, czy tylko chodzi o drob-
musiałby być elektrolitem . Z takich wzglę- ną usterkę? Kartki, listy i e-maile oznaczcie
dów w układach pomiarowych nie powinno dopiskiem NieGra89 i nadeślijcie w terminie
się stosować tych skądinąd bardzo pożytecz- 45 dni od ukazania się tego numeru EdW.
nych generatorów. Patrząc z tego punktu wi- Autorzy najlepszych odpowiedzi otrzymają
dzenia, dodanie układu 4001 z bramkami upominki.
NOR i zastąpienie bramek 4093 zwykłymi Piotr Górecki
Elektronika dla Wszystkich
37
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2003 03 Szkoła konstruktorów klasa II2002 07 Szkoła konstruktorów klasa II2003 12 Szkoła konstruktorów klasa II2003 02 Szkoła konstruktorów klasa II2003 04 Szkoła konstruktorów klasa II2003 05 Szkoła konstruktorów klasa II2003 10 Szkoła konstruktorów klasa II2003 11 Szkoła konstruktorów klasa II2003 09 Szkoła konstruktorów klasa II2001 07 Szkoła konstruktorów klasa II2003 08 Szkoła konstruktorów klasa II2010 07 Szkoła konstruktorów klasa II2003 01 Szkoła konstruktorów klasa II2000 07 Szkoła konstruktorów klasa II2001 05 Szkoła konstruktorów klasa II2009 12 Szkoła konstruktorów klasa II2001 03 Szkoła konstruktorów klasa IIwięcej podobnych podstron