2778789796

Niepubliczne Liceum dla Dorosłych w Pilźnie, Semestr V, zajęcia 4 KARTA PRACY NR 4

A wstań jak wielkie posągi bezwstydne. Naga — w styxowym wykąpana mule. Nowa — nagością żelazną bezczelna — Nie zawstydzona niczem — nieśmiertelna.

XVIII.

Niech ku północy z cichej się mogiły Podniesie naród i ludy przelęknie Że taki wielki posąg — z jednej bryły, A tak hartowny że w gromach nie pęknie, Ale z piorunów' ma ręce i w ieniec; (iardzący śmiercią wzrok — życia rumieniec.

XIX.

Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą; Pawiem narodów' byłaś i papugą; A teraz jesteś służebnicą cudzą. Choć wiem że słowa te nie zadrzą długo W sercu — gdzie nie trwa myśl nawet godziny: Mówię — bom smutny — i sam pełen winy.

XX.

Przeklnij — lecz ciebie przepędzi ma dusza. Jak Eumenida przez wężowe rózgi. Boś ty. jedyny syn Prometeusza. Sęp ci wyjada nie serce — lecz mózgi. Choć Muzę moją w twojej krwi zaszargam. Sięgnę do wnętrza twych trzew — i zatargam.

XXI.

Szczeknij z boleści i przeklinaj syna. Lecz wiedz — że ręka przekleństw wyciągnięta Nade mną — zwinie się w łęk jak gadzina, I z ramion ci się od kruszy zeschnięta, I w proch ją czarne szatany rozchwycą; Bo nie masz władzy przekląć — Niewolnico!

Z kraju - gdzie zawsze po dniach nieszczęśliwych Zostaje smutne pół — rycerzy — żywych.

XIII.

Na Termopilach ja się nie odważę Osadzić konia w wąwozowym szlaku. Bo tam być muszą tak patrzące twarze, Źe serce skruszy wstyd — w każdym Polaku. Ja tam nie będę stał przed Grecyj duchem -Nie — pierwej skonam: niż tam iść — z łańcuchem.

XIV.

Na Termopilach —jakąbym zdał sprawę?

Gdyby stanęli męże nad mogiłą? I pokazawszy mi swe piersi krwawe Potem spytali wręcz: Wiele was było?

Zapomnij że jest długi wieków przedział. — Gdyby spytali tak, — cóżbym powiedział?!

XV.

Na Termopilach. bez złotego pasa. Bez czerwonego leży trup kontusza: Ale jest nagi trup Leonidasa. Jest w marmurowych kształtach piękna dusza: I długo płakał lud takiej ofiary. Ognia wonnego, i rozbitej czary.

XVI.

O! Polsko! póki ty duszę anielską Będziesz więziła w czerepie rubasznym: Poty kat będzie rąbał twoje cielsko. Poty nie będzie twój miecz zemsty strasznym.

Poty mieć będziesz hyenę na sobie, I grób — i oczy otworzone w grobie.

XVII.

Zrzuć do ostatka te płachty ohydne. Tę — Dejaniry palącą koszulę:

1. Jaki jest wg Ciebie podstawowy sens i cel wiersza?

2. W jakim celu odwołuje się Słowacki do historii i Termopile¹, a co Cheronea²?).

y Grecji? (Pytanie pomocnicze: Co symbolizują

3. Jaki jest stosunek Słowackiego do szlachty i za pomocą jakich metafor tę szlachtę opisuje?

4. Jaki jest stosunek Słowackiego do Polski i Polaków ?

5. Wypisz tekstu zarzuty wobec Polski i Polaków. Jakie cechy charakteru im odpowiadają?

6. Czy wg Ciebie Słowacki obraził ojczyznę i rodaków, czy też ma tu miejsce jakaś inna reakcja?

Termopile Wąskie przejście między górami i morzem. Tam w 480 r. p.n.e. 300 Spartan (dowódca: Leonidas) zatrzymało armię perską. Wszyscy Spartanie zginęli, ale Persowie nie przeszli. Symbol poświęcenia dla ratowania ojczyzny. Jest tam napis: Przechodniu, powiedz Sparcie, że tu leżymy wierni jej rozkazom. W polskiej historii porównuje się Termopile z Monte Cassino, choć tu to Polacy (w wojskach koalicji) były stroną atakującą faszystów w czasie II wojny światowej. Zginęło tam wielu Polaków, a na cmentarzu jest napis: Przechodniu, powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni jej służbie.

Cheronea Miasto w Beocji, gdzie w 338 r. p.n.e. Grecy ponieśli klęskę w bitwie z Macedończykami i w konsekwencji utracili niepodległość.