3833474560

6 Pytania egzaminacyjne z metodologii nauk społecznych

psychofizycznych czy struktur społecznych, uzsadnionym eksperymentalnie czy porównawczo? (Uwaga: nie w każdym z tych pytań alternatywne człony muszą się wykluczać.)

P.31. Na przykładzie rozbioru Polski, upadku Rzymu, upadku ZSRR, lub innym przez siebie wybranym wykaż, jak wyjaśnianie przyczyn zdarzeń historycznych odwołuje się do praw socjologicznych.

P.32. Podaj przykład prawa uniwersalnego z dowolnej nauki przyrodniczej.

P.33. Opisz procedurę falsyfikacji w stosunku do jakiejś przykładowo wybranej hipotezy: (a) przyrodniczej, (b) społecznej.

P.34. Czy da się uzasadnić eksperymentalnie zdanie nie mające cechy falsyfikowalności?

P.35. Podaj określenie i przykład prawa uniwersalnego funkcjonalnego. Jaka własność obiektu badanego jest konieczna, żeby o danej klasie obiektów można było formułować prawa funkcjonalne?

P.36. Na czym polega eksperyment? Czy socjologia może być nauką w pełni eksperymentalną? (s.20n).

P.37. Jakie postępowanie badawcze może zastąpić w pewnym stopniu eksperyment? Pod jakim względem eksperyment jest niezastąpiony? (s.21)

P.38. Na czym polega modelowanie matematyczne i symulacja komputerowa zjawisk społecznych? Pod jakimi warunkami prawa socjologiczne można uzaadniać lub obalać na drodze symulacji komputerowej? Jaką rolę pełni w badaniu socjologicznym konstruowanie sztucznych społeczeństw?

P.39. Podaj określenie i przykład prawa statystycznego.

P.40. Podaj określenie relacji: niezależności i pozytywnej zależności cech ujmowanych w postępowaniu statystycznym.

P.41. Czy rada królewska w Troi nadaje się do tego, by ją traktować jako reprezentację statystyczną ogółu obywateli? Czy nadaje się do tej metodologicznej roli współczesny wybieralny parlament?

P.42. Wymień cechy metodologiczne (wg klasyfikacji praw z ustępu 3.2) „Prawa Ulissesa” (s.25): Jeśli przeważająca większość obywateli lamie prawa i nie dba o państwo, to państwo to niebawem upadnie.

P.43. Jak należałoby skonstruować kontrprzykład do Prawa Ulissesa? (Por. wyżej P.23.)

P.44. Czy podstawą do przewidywania, że jakieś zdarzenie zajdzie jest wskazanie na warunek wystarczający czy na warunek konieczny tego zdarzenia? Czy podstawą do przewidywania, że jakieś zdarzenie NIE zajdzie jest wskazanie na brak zajścia warunku wystarczającego czy warunku koniecznego tego zdarzenia?

P.45. Czy Prawo Ulissesa zawiera wyrażenia nacechowane aksjologicznie? Jeśli tak, to czy wpływa to (pozytywnie lub negatywnie) na jego moc wyjaśniania i przewidywania? Podaj własny przykład twierdzenia socjologicznego z wyrażeniami nacechowanymi aksjologicznie. (Zob. rozdz. IX.)