4130648263

Ogólnopolska Konferencja Naukowa „ Oblicza miłości. Przeszłość - Teraźniejszość - Perspektywy ” Lublin, 06 maja 2016 r.

Wystąpienia ustne

„Idzie Miłość do mnie, gdy wiszę nagi wśród szyderczych zwierciadeł” - O tajemnicy miłości własnej w „Niedokonanym” Tadeusza Micióskiego

Bartłomiej Borek, Zakład Filologii polskie, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, www.umcs.pl

„Niedokonany” Tadeusza Micińskiego to niewątpliwie niedocenione dziś i przed stu laty dzieło. Rapsod o Lucyferze jest przykładem utworu, który nie pozwala na jednoznaczną interpretację. Literaturoznawcy podzielili się na dwie grupy, z których jedna wyjaśnia istnienie tytułowego bohatera poprzez odwołania do biblijnej postaci Lucyfera, a drudzy widzą w tej istocie kreację samego Tadeusza Micińskiego w akcie psychomachii.

Podczas lektury "Niedokonanego", czytelnik wielokrotnie napotyka na ślady uczuciowych meandrów, które kierują życiem tej zagubionej w świecie jednostki. Niedokonany, jako bohater lucyferyczny i jednocześnie narcystyczny - jak twierdzę - jest bohaterem o rozszczepionej osobowości, zaobserwować można u niego postępujący dualizm emocji i myśli. Podczas deklarowania miłości do Jezusa dokonuje wyboru ważącego na całym jego życiu. Kierowany skrajnymi emocjami, przybliża się nieubłagalnie do nadchodzącego spełniania wydanego już przed wiekami wyroku.

„Niedokonany” to poemat, który do dziś budzi wiele kontrowersji. Badacze literatury obrali jeden punkt rozumienia interpretacji tego tekstu i przy nim optują. Wydaje się jednak, że „Niedokonanego” można czytać także w kontekście mitu o Narkissosie. Narcyz mityczny dokonuje samobójstwa, gdy patrz}⁷ na swoją prawdziwą twarz, a jego wybór powoduje uwięzienie i powolną agonię. Niedokonany jako kreacja narcystyczna w momencie zabicia (pośredniego) Jezusa dokonuje czynu katoptrycznego w odniesieniu do historii Narcyza. Jego morderczy akt na Mesjaszu jest formą śmierci samobójczej, którą bardziej lub mniej świadomie na siebie ściąga.

W poemacie Micińskiego, miłość własna jest katalizatorem wszelkich działań, to ona powoduje próbę istnienia w świecie i jednocześnie przeciwstawienia się światu. Wyższe uczucie popycha bohatera do definiowania i obalania miłości fałszywej, które skończy się z chwilą poznania samego siebie.

Słowa kluczowe: miłość, narcyzm, katoptryzm, religia. psychoanaliza