Sciaga.pl - Polimery function saveas() { document.execCommand('SaveAs'); } function setPage (newAddress) { if (newAddress != "") { window.location.href = newAddress; } } function repsimplenavig(who) { if (who=='galeria') { ff = new String(document.prep.change_kat.options[document.prep.change_kat.selectedIndex].value); if(ff > 0) window.location="http://prace.sciaga.pl/spis/"+ff+"/t20_1.html"; } } sciaga / prace / przedmiot: Techniczne - Materia�oznawstwo reklama | kontakt | info Polimery Polimery syntetyczne powstaj� w wyniku reakcji chemicznej zwi�zk�w chemicznychTworzywo sztuczne = polimer +dodatki-nape�niacze -�rodki pomocniczePodzia� tworzyw:Tworzywa ze wzgl�du na w�a�ciwo�ci mechaniczne mo�na podzieli� na plastomery i elastomery .Plastomery –to tworzywa w kt�rych wsp�czynnik spr�ysto�ci wzd�u�nej E ma warto�� od 1000-1500Mpaa wyd�u�enie ma warto�� 1-200%Elastomery- charakteryzuj� si� tym �e E ma warto�� 1-6Mpa natomiast wyd�u�anie osi�ga do 1000 i wi�cej %Podzia� tworzyw ze wzgl�du na w�a�ciwo�ci cieplno- przetw�rcze:-termoplastyczne (termoplasty)-charakteryzuj� si� tym �e w podwy�szonej temperaturze s� plastyczne natomiast w temperaturze pokojowej i ni�szej s� w stanie sta�ym przy czym tworzywa te mo�na wielokrotnie przeprowadza� ze stan�w plastycznego w sta�y i odwrotnie.-utwardzalne- (duroplasty) - w podwy�szonej temperaturze s� plastyczne ,tworzywo to tylko raz przejdzie w stan ciek�y, przej�cie to mo�e si� odbywa� pod wp�ywem dw�ch bod�c�w :temperaturowy(termoutwardzalne )i chemiczny (chemoutwardzalne)Stany skupienia polimer�w:Pod wp�ywem temperatury polimer nie wyparowuj� gdy� maj� zbyt du�e makrocz�steczki . Ulegaj� tylko rozk�adowi cieplnemu ; depolimeryzacji i destrukcji . Proces depolimeryzacji jest odwrotny do procesu polimeryzacji i polega na rozk�adzie cieplnym polimeru z wydzieleniem odpowiadaj�cego mu monomeru.Destrukcja-rozk�ad polimeru na zwi�zki ma�ocz�steczkowe.W klasycznym uj�ciu polimery wyst�puj� tylko w stanie sta�ym i ciek�ym przy czym stan sta�y dzieli si� na stan szklisty i wysokoelastyczny .W przetw�rstwie stan polimer�w dzieli si� na sta�y plastyczny i ciek�y.Rys1Celem przetw�rstwa tworzyw jest otrzymywanie w okre�lonych warunkach gotowych do u�ytk�w wytwor�w o ��danej jako�ci wymaganej strukturze kszta�cie i w�a�ciwo�ciach. Wytwory te otrzymuje si� w bardzo wydajnych i prawie bezodpadowych procesach technologicznych np. otrzymywanie podczas wtryskiwania ,gotowych przedmiot�w(krzes�a plastikowe ,ogrodowe).Tworzywo mo�na przetwarza� we wszystkich stanach jego skupienia wi�c tworzywo wej�ciowe w stanie sta�ym mo�e mie� kszta�t ziaren o bardzo du�ych rozmiarach(tzw. tabletki-wymiar tabletki2-3mm)Tworzywo mo�e mie� kszta�t ta�my ,pr�ta ,p�yty ,arkusza. Tworzywo wej�ciowe w stanie plastycznym to r�nego rodzaju pasty . Tworzywo wej�ciowe w stanie p�ynnym to r�nego rodzaju �ywice. Tworzywo wej�ciowe mo�e mie� r�wnie� r�ny stany-plastyczny , sta�y lub ciek�y. Tworzywa mo�na obrabia�Klasyfikacja metod przetw�rstwa. Z punktu widzenia zjawisk zachodz�cych podczas przetw�rstwa tworzyw mo�na wyr�ni� nast�puj�ce grupy metod przetw�rstwa tworzyw:Fizyko-chemiczne (dzieli si� na przetw�rstwo pierwszego i drugiego rodzaju)-do pierwszego rodzaju nale�� spajanie , borowanie suszenie obr�bka cieplna i powierzchniowa, rozdzielanie cieplne-do drugiego rodzaju –wyt�aczanie , wtryskiwanie, prasowanie , laminowanie , kalendarowanie , odlewanie, mieszanie, prz�dzenie.Chemiczno-fizyczne- to formowanie polimeryzacyjne , nanoszenie , klejenie , kitowanie, drukowanie, metalizowanie, ulepszanie chemiczne.Do metod przetw�rstwa fizyko chemicznych I rodzaju zalicza si� te metody w kt�rych wiod�c� rol� odgrywaj� zjawiska chemiczne (g��wnie cieplne, reologiczne , przep�ywy, zjawiska , dynamiczne, kinematyczne) a znaczenie zjawisk chemicznych jest mniej istotne.Przetw�rstwo chemiczno – fizyczne tu wa�n� rol� odgrywaj� zjawiska chemiczne zw�aszcza je�eli chodzi o warstw� wierzchni� wytworu natomiast znaczenie zjawisk fizycznych jest r�wnie� istotnReologia- jest to nauka o odkszta�ceniu cia� pod wp�ywem si� zewn�trznych przebiegaj�cym w sko�czonym czasie ,rozpatruj�c procesy reologiczne bierze si� pod uwag� ruchy element�w tego samego cia�a wzgl�dem siebie . Nie rozpatruje si� ruchu cia�a jako ca�o�ci. Fundamentalnym poj�ciem reologicznym jest odkszta�cenie , jednym z rodzaj�w odkszta�ce� jest odkszta�cenie postaciowe tzn. odkszta�cenie powoduj�ce zmian� kszta�tu cia�a bez zmiany jego obj�to�ci .�cinanie proste odgrywa podstawow� rol� w procesach przetw�rstwa tworzyw mo�na je rozpatrywa� w warunkach odkszta�cenia spr�ystego, plastycznego oraz podczas przep�ywu .Odkszta�cenie nazywa si� spr�ystym je�eli jest samorzutnie odwracalne tzn. zanika po ustaniu dzia�ania si� .Energia zu�yta na odkszta�cenie spr�yste cia�a jest w nim magazynowana i odzyskiwana w czasie powrotu cia�a do pierwotnego kszta�tu.Odkszta�cenie nazywa si� plastycznym je�eli jest ono nieodwracalne tzn. nie zanika po ustaniu dzia�ania si�. Energia jaka jest zu�yta na odkszta�cenie plastyczne cia�a dysypacji czyli zamianie g��wnie na energi� ciepln� .Przep�ywem nazywa si� odkszta�cenie nieodwracalne kt�rego stopie� ci�gle wzrasta wraz z up�ywem czasu . Rozpatruj�c �cinanie proste bierze si� pod uwag� elementy prostopad�o�cianu tworzywa o boku a. Na g�rn� �ciank� dzia�a wypadkowa si�a Ft. Rys 2Si�a ta przes�wa g�rn� �ciank� wzgl�dem dolnej o wielko�� dl. Stosunek nazywa si� gradientem przesuni�cia(odkszta�cenie k�toweCia�o spr�yste Hookea jest to cia�o dla kt�rego w warunkach �cinania prostego wyst�puje prosta proporcjonalno�� pomi�dzy napr�eniem stycznym a odkszta�ceniem k�towym.Cia�a plastyczne przy ma�ych napr�eniach stycznych zachowuj� si� jak cia�a spr�yste, po osi�gni�ciu jednak pewnej warto�ci napr�enia stycznego τy napr�enie w tych cia�ach pozostaje w przybli�eniu sta�e niezale�nie od przesuni�cia τ= τy.Rozpatruj�c �cinanie proste w warunkach przep�ywu bierze si� pod uwag� warstw� p�ynu znajduj�cego si� mi�dzy dwiema r�wnoleg�ymi p�ytami o bardzo du�ych rozmiarach. Rys3P�yta dolna jest nieruchoma a na g�rn� p�yt� dzia�a si�a F kt�ra przesuwa ze sta�� pr�dko�ci� ?????/W warunkach ruchu ustalonego si�a F jest r�wnowa�ona przez si�� tarcia wewn�trznego p�ynu .W skutek adchezji warstwa p�ynu przylegaj�ca bezpo�rednio do p�yty g��wnej ma tak� sam� pr�dko�� . Wi�c rozk�ad pr�dko�ci jest taki jak na rysunku. Droga jak� przeb�dzie warstewka p�ynu bezpo�rednio przylegaj�ca do p�yty ruchomej wynosi P�ynami nieniutonowskimi definiuje si� p�yny ,r�wnie� gazy oraz cia�a plastyczne dla kt�rych w warunkach �cinania prostego warstewek p�ynu istniej� proste proporcjonalno�ci pomi�dzy napr�eniem stycznym a pr�dko�ci� �cinania.Wz�r Newtona: jednostka lepko�ci [Pa*s]Wsp�czynnik proporcjonalno�ci η nosi nazw� lepko�ci dynamicznej i zale�y od temperatury ,ci�nienia i stopnia polimolekularno�ci. Ze wzrostem ci�nienia lepko�� ro�nie a ze wzrostem temperatury maleje. P�ynno�� to odwrotno�� lepko�ci. Jednostka p�ynno�ci [Pa*s]-1Charakterystyka reologiczna p�yn�w :to przede wszystkim okre�lenie zale�no�ci pomi�dzy napr�eniem stycznym a pr�dko�ci� �cinania krzywa okre�lona w takim uk�adzie wsp�rz�dnych nosi nazw� krzywej p�yni�cia. Rys4Tworzywa w stanie stopionym s� p�ynami nieniutonowskimi .P�yny nieniutonowskie dzieli si� na 3 grupy:-P�yny reostabilne -P�yny reologiczne niestabilne -p�yny lepkospr�ysteDla p�yn�w reostabilnych w�a�ciwo�ci reologiczne nie zale�� od czasu �cinania a pr�dko�� �cinania (γ z kropk�) jest funkcj� wy��cznie napr�enia stycznego.P�yny reostabilne dzieli si� na :-P�yny maj�ce granic� p�yni�cia -P�yny nie maj�ce granicy p�yni�cia (Stokesa)Charakterystyki p�yn�w reostabilnych maj�cych granic� p�yni�cia i nie maj�cych granicy p�yni�cia.Rys.5Krzywa typu a przedstawia charakterystyk� p�ynu niutonowskiego spe�niaj�cego prawo niutona.Krzywa typu b charakteryzuje p�yn dla kt�rego napr�enie styczne ro�nie mniej ni� proporcjonalnie do wzrostu pr�dko�ci �cinania (p�yn reostabilny nie maj�cy granicy p�yni�cia rozrzedzony �cinaniem) .Krzywa c charakteryzuje p�yn zag�szczony �cinaniem dla kt�rego napr�enie styczne ro�nie bardziej ni� proporcjonalnie do wzrostu pr�dko�ci �cinania . Najprostszy model opisuj�cy p�yn reologiczny nie maj�cy granicy p�yni�cia to model pot�gowy (Ostwalda-de Waela)k i n –parametry reologiczne modeluk- wsp�czynnik konsystencjin- wyk�adnik p�yni�ciaModel Carreau: Model Powella-Eyringa:Model Ellisa:Modelowy przebieg krzywej p�yni�cia p�yn�w pseudoplastycznych .Rys6I-zakres obejmuje ma�y zakres pr�dko�ci �cinania , gdzie p�yn zachowuje si� jak p�yn niutonowski o sta�ej lepko�ci najwi�kszej dla tego zakresu . II-Przy wzro�cie pr�dko�ci �cinania p�yn zachowuje si� jak p�yn nieniutonowski i lepko�� jego zaczyna male�III-w zakresie du�ych pr�dko�ci �cinania p�yn zaczyna zachowywa� si� jak p�yn niutonowski i lepko�� jest sta�a (min)IV-Dalszy wzrost pr�dko�ci �cinania powoduje �e p�yn podlega turbulencjom i zachowuje si� jak p�yn nieniutonowski. Przetwarzalno�� tworzyw:Przez przetwarzalno�� rozumie si� podatno�� tworzywa przetwarzalnngo na zmiany w�a�ciwo�ci , struktury kszta�u i wymiar�w jakie zachodz� w czasie jego przetw�rstwa .Wyt�aczalno�� –jest to podatno�� tworzywa wytwarzanego na zmian� struktury i w�a�ciwo�ci materia�u podczas wyt�aczania .Przetwarzalno�� okre�la si� za pomoc� wska�nik�w przetwarzalno�ci kt�ree dzieli si� na dwie grupy:-Fizykochemiczne wska�niki przetwarzalno�ci-lepko�� -adhezja-wyk�adnik p�yni�cia-efekt Barusa -czas utwardzania -wytrzyma�o�� dora�na-wytrzyma�o�� udarowa-wyk�adnik p�yni�cia-Fizykotechnologiczne (u�ytkowe ) wska�niki przetwarzalno�ci-wska�nik szybko�ci p�yni�cia -plastyczno�� prasowania-masowe nat�enie przep�ywu-d�ugo�� spirali tworzywa -skurcz przetw�rczy-jako�� powierzchniOcena i dok�adno�� przetwarzalno�ci tworzywa nie mo�e by� wszechstronnie rozpoznana na podstawie wszystkich wska�nik�w przetwarzalno�ci .Aby okre�li� ocen� przetwarzalno�ci stosuje si� zestaw kilku wska�nik�w dobranych na podstawie rodzaju przetwarzalnego tworzywa oraz cel�w jakim to okre�lenie i ocena ma s�u�y�. Ocena przetwarzalno�ci tworzywa zale�y od interpretacji za�o�e� np. lepko��.rys7 W zale�no�ci od sposobu wyznaczania przyrz�dy dzielimy na :zwyk�e i por�wnawcze, gdy do ich wytwarzania stosuje si� wzgl�dnie proste przyrz�dy ,wska�niki reometryczne kiedy do ich wyznaczania stosuje si� reometry , wska�niki reogoniometryczne gdy do ich wyznaczania stosuje si� przyrz�dy zwane reogonometrami, plastometryczne (plastometry ) , wska�niki ekstruzjometryczne gdy do ich wyznaczania stosuje si� ekstruzjografometry.1.Wskaxnik szybko�ci p�yni�cia stosuje si� dla tworzyw termoplastycznych oznacza si� go symbolem MFRMASOWY OBJ�TO�CIOWYMFI(190;2,16) =1,5[g/10mm]190-temperatura oznaczania2,16- obci��enie w kgMasowy wska�nik szybko�ci p�yni�cia jest to liczba wyra�aj�ca mas� stopionego tworzywa przep�ywaj�cego przez dysz� o ustalonym kszta�cie i wymiarach w ci�gu danego czasu pod okre�lonym ci�nieniem w okre�lonej temperaturze . Warto�� tego wska�nika zale�y od ci�aru cz�steczkowego ,jego stopnia polimolekularno�ci , stopnia rozga��zienia makrocz�steczek , zale�y te� od sk�adnik�w dodatkowych .Do bada� u�ywa si� plastometru obci��nikowego .Budowa plastometru obci��nikowego Rys 81. T�ok2. Dysza3. Cylinder4. T�oczysko5. Obci��nik6. Tulejka izolacyjna7. grzejniki elektryczne8. Termometr kontrolny 9. Os�ona przyrz�du10. Kreski pier�cieniowe oznaczaj�ce pocz�tek i koniec wysuni�cia t�oczyska podczas pomiar�w.Drugim wska�nikiem przetwarzalno�ci jest plastyczno�� prasownicza kt�ra dotyczy tworzyw utwardzalnych .W przypadku tworzyw utwardzalnych ma si� do czynienia ze zjawiskami bardziej skomplikowanymi , bardziej z�o�onymi ni� w przypadku tworzyw termoplastycznych , szczeg�lnie wa�na jest tutaj nie tylko zdolno�� tworzywa w stanie ciek�ym do przep�ywu w formie a r�wnie� do wype�nienia gniazda formuj�cego narz�dzia przetw�rczego. Przyjmuje si� �e miar� tej zdolno�ci jest plastyczno�� prasownicza.Mo�na j� wyznaczy� r�nymi metodami , najwi�ksze znaczenie ma metoda Rasinga Krala. R�ne metody dziel� si� na dwie grupy .1.Metody w kt�rych mierzy si� d�ugo�� drogi przep�ywu tworzywa w znirmalizowanej formie prasowniczej.2.Metoda ta polega na pomiarze czasu przep�ywu tworzywa utwardzalnego w ci�gu kt�rego nast�puje zamkni�cie formy prasowniczej.Rysunek zamkni�tej formy raschyla- Krachla oraz wypraski(b)otrzymane z tej formy:Rys9 Nagrzewanie w przetw�rstwie odbywa si� przede wszystkim za pomoc� pr�du elektrycznego i za pomoc� p�yn�w o temperaturze wy�szej ni� temperatura tworzywa przetwarzanego , jak i w skutek tarcia zar�wno zewn�trznego jak i wewn�trznego .Och�adzane odbywa si� za pomoc� p�yn�w o temperaturze ni�szej ni� temperatura tworzywa przetwarzanego .Nagrzewanie i och�adzanie mo�e by� bezpo�rednie i po�rednie ;Nagrzewanie po�rednie polega na nagrzewaniu materia��w po�rednicz�cych z kt�rych ciep�o przenosi si� g��wnie poprzez konwekcj� i przewodzenie do tworzywa.W procesie nagrzewania bezpo�redniego ciep�o powstaje w tworzywie(nagrzewanie bezpo�rednie jest najbardziej sprawne energetycznie).W och�adzaniu jest odwrotnie.Durze znaczenie ma nagrzewanie za pomoc� pr�du elektrycznego:1.Rezystancyjne 2.Indukcyjne3.Pojemno�ciowe4.PromiennikowePodstawy procesu uplastyczniania Uplastycznianie jest to odpowiednie przej�cie tworzywa na skutek nagrzewania i ruchu ze stanu sta�ego w stan plastyczny ( w przypadku wyt�aczania ) a nast�pnie w stan ciek�y (proces wtryskiwania )Tworzywo uplastycznione musi charakteryzowa� si� odpowiednimi parametrami tj. tempeat. , ci�nienie, i stopniem homogenizacji , pr�dko�ci� ruchu i nat�eniem przep�ywu tworzywa .Proces uplastyczniania w kt�rym tworzywo uzyskuje �ci�le okre�lone parametry odbywa si� w uk�adach uplastyczniaj�cych maszyn przetw�rczych kt�rymi s� wyt�aczarki i wtryskarki .Uk�ad uplastyczniaj�cy musi spe�nia� nast�puj�ce funkcje : -mieszanie-nagrzewanie-spr�anie -transportowanieNagrzewanie prowadzi do zapewnienia zadanego procesu zmian stan�w fizycznych tworzywa przetwarzalnego , okre�lonego temperatur� tworzywa.Spr�anie ma na celu wytworzenie w przetwarzanym tworzywie zadanego przebiegu zmian ci�nienia , okre�lonego warto�ci� ci�nienia .Mieszanie-wprowadza si� w celu homogenizowania czyli ujednorodniania sk�adu i struktury oraz w�a�ciwo�ci g��wnie cieplnych okre�lonych g��wnie stopniem homogenizacji .Transportowanie –przemieszczanie tworzywa przez uk�ad uplastyczniaj�cy z uzyskaniem na jego ko�cu odpowiedniej pr�dko�ci ruchu i nat�enia przep�ywu .Uk�ady uplastyczniaj�ce mog� by� :-�limakowe-bez�limakowe -mieszane �limakowe dziel� si� na jedno i wielo�limakowe .Bez�limakowe to g��wnie uk�ady t�okowe , tarczowe, pier�cieniowe czy wirnikowe.Mieszane to �limakowo tarczowy , t�okowo �limakowy �limakowo t�okowy .Uplastycznianie t�okowe to najstarszy spos�b uplastyczniania tworzyw .Uk�ad ten sk�ada si� z tych samych element�w co uk�ad jedno�limakowy tylko zamiast �limaka wyst�puje t�ok..Uk�ady tokowe stosuje si� do otrzymywania wytwor�w kt�rym nie stawia si� du�ych wymaga� jako�ciowych .W uk�adach tych homogenizacja jest bardzo ma�a .Uk�ad uplastyczniaj�cy t�okowy1.Dysza cylindrowa 2.Cylinder3.Grzejniki elektryczne 4.T�ok w przednim skrajnym po�o�eniu 5.Zasobnik6.T�ok w tylnym skrajnym po�o�eniul-skok t�okaRys10Zastosowanie uk�ad�w t�okowych do uplastyczniania tworzyw z nape�niaczami w kszta�cie w��kien kr�tkich do uplastyczniania niekt�rych mieszanek elastomerowych ze wzgl�du na mo�liwo�� uzyskania du�ego ci�nienia do uplastyczniania tworzyw maj�cych specyficzne w�a�ciwo�ci cieplne i nisk� odporno�� na napr�enia �cinaj�ce przyk�ad :PTFE.Rys11Uk�ady tarczowe charakteryzuj� si� ma�� wydajno�ci� i s� rzadko stosowane .Klasyczny uk�ad uplastyczniaj�cy t�okowy:Rys12Tworzywo w uk�adzie uplastyczniaj�cym jedno�limakowym mo�e nagrzewa� si� w skutek ciep�a dostarczanego od grzejnik�w w skutek tarcia zewn�trznego oraz w skutek tarcia wewn�trznego.Uk�ad uplastyczniaj�cy -zesp� mechaniczny :cylinder i �limak -zesp� och�adzaj�co –nagrzewaj�cy : grzejniki i wentylatory -urz�dzenie steruj�co – reguluj�ce -urz�dzenie pomocnicze w procesie wyt�aczania �limak wykonuje ci�g�y ruch obrotowy W procesie wyt�aczania �limak wykonuje cykliczny ruch obrotowy oraz cykliczny ruch post�powo zwrotny (liniowy)jest to proces cykliczny.Uk�ad uplastyczniaj�cy �limakowy :1.�limak2.Cylinder3.Grzejniki4.Zsobnik tworzywa5.Ruch finalny tworzywa przetwarzanego 6.Ruch liniowy post�powo zwrotny �limakRys13Klasyczny �limak zosta� podzielony na 4 funkcjonalne strefy:- I –strefa zasypu (d�ugo�� 1,5 – 2)D-�rednica zewn�trzna �limaka. Zadaniem jej jest w�a�ciwe przejecie przez �limak tworzywa wej�ciowego w postaci granulek. Strefa ta znajduje si� bezpo�rednio pod otworem zasypowym �limaka.- II – strefa zasilania. W strefie tej tworzywo znajduje si� wy��cznie w stanie sta�ym. D�ugo�� strefy (od 4 do 15)D. Strefa ta spe�nia g��wnie funkcje transportowania i nagrzewania.- III – strefa przemiany rozpoczyna si� ona w miejscu w kt�rym zaczynaj� si� topi� pierwsze krystality tworzywa. Gdy zaczyna si� pojawia� tworzywo w stanie plastycznym. D�ugo�� strefy (5 - 10)D . Funkcje w tej strefie s� z t� sam� intensywno�ci�.- IV – strefa dozowania. Rozpoczyna si� w miejscu gdzie sta�e tworzywo jest topione , uplastycznione . D�ugo�� strefy (5 - 10)D. Nast�puje tu transportowanie , mieszanie , nagrzewanie.Elementy geometryczne �limak�w:L/D = 3 – 35H = (0,05 – 0,3) D – wysoko�� zwojuT = (0,8 – 1,2)D – skok linii �rubowejA = 1,6 do 17 deg – k�t pochylenia linii �rubowej zwojuE = (0,06 – 0,1)D – szeroko�� grzbietuI = 1 – krotno�� zwojuG= 0,5 – 5 – redukcja obj�to�ci kana�uO = (0,25 – 0,35)D – �rednica otworu wzd�u�nego w �limakuRedukcja obj�to�ci kana�u – stosunek obj�to�ci pomi�dzy dwoma zwojami �limaka.Redukcja ca�kowita- stosunek obj�to�ci pomi�dzy dwoma zwojami �limaka na pocz�tku strefy zasilania do odpowiadaj�cej obj�to�ci na ko�cu strefy dozowania.Redukcj� uzyskuje si� nast�puj�cymi sposobami:- zmniejszenie wysoko�ci zwoju- zmniejszenie skoku �limaka - jedno i drugie jednocze�nieZe wzgl�d�w ekonomicznych stosuje si� rozwi�zanie polegaj�ce na zmniejszeniu wysoko�ci zwoju. Skok jest sta�y.Pr�dko�� obwodowa �limaka jest r�wna i zawiera si� od 0,3 – 1,5 m/s�limaki charakteryzuj� si� tym �e :- maja na ca�ej d�ugo�ci kana� �rubowy ci�g�y - r�ni� si� mi�dzy sob� tylko elementami geometrycznymi�limaki niekonwencjonalne – charakteryzuj� si� tym �e na cz�ci swojej d�ugo�ci np. maja odcinki kana��w : - nie �rubowego, nieci�g�ego b�d�cego zako�czeniem strefy dozowania- nie �rubowego ci�g�ego , b�d�cego zako�czeniem strefy dozowania- nie �rubowego ci�g�ego w strefie przemiany z miejscow� deredukcj�- �rubowego ze zwojem zaporowym- �rubowego ze zwojem zaporowym poprzecznym i deredukcj� - z kana�ami separacyjnymi i nawrotem tworzywa�limaki specjalne – �limaki te charakteryzuj� si� tym �e posiada�y specjalnej konstrukcji elementy intensyfikuj�ce proces �cinania i mieszania. Elementy o przewadze proces�w �cinania nazywamy elementami intensywnego �cinania. Charakteryzuj� si� one szczelinami przez kt�re przep�ywa tworzywo ruchem zbli�onym do liniowego. Ulega intensywnemu �cinaniu.Wady uk�ad�w ze �limakami klasycznymi:- znaczna zale�no�� nat�enia przep�ywu od opor�w g�owicy- znaczna pulsacja nat�enia przep�ywu- niska efektywno�� transportowania- zbyt wolny wzrost ci�nienia tworzywa wzd�u� uk�adu- niejednorodno�� cieplna i mechaniczna�limaki do wszystkich uk�ad�w wykonuje si� ze stali konstrukcyjnych do azotowania np. 38HMJ b�d� ze stali do hartowania p�omiennego np. 40HM. �limaki poddaje si� azotowaniu b�d� te� stosuje si� te� inne zabiegi obr�bki cieplnej oraz cieplno chemicznej.Cylinder – wewn�trz cylindra znajduje si� otw�r b�d� otwory przelotowe walcowe w kt�rych umieszcza si� �limak b�d� �limaki. Powierzchnia zewn�trzna cylindra jest zazwyczaj walcowa w uk�adach uplastyczniaj�cych wtryskarek a rowkowana w uk�adach uplastyczniaj�cych wyt�aczarek. Rowki zewn�trzne s� przewa�enie prostopad�e do osi cylindra b�d� s� �rubowe o bardzo du�ej stromo�ci. W przypadku �limakowego uk�adu wyt�aczaj�cego otw�r cylindra w strefie zasypu na cz�ci d�ugo�ci strefy zasilania mo�e mie� rowki rozmieszczone na ca�ym obwodzie i maj� one by� wzd�u�ne b�d� �rubowe o bardzo ma�ej stromo�ci.Rowki powoduj� �e tworzywo jest lepiej zabierane z zasobnika i wprowadzone do kana�u �limaka. Zwi�kszaj� tarcie i ci�nienie , a w konsekwencji nat�enie przep�ywu , a wi�c wydajno�� . Zako�czenie uk�adu uplastyczniaj�cego jest inne w przypadku wyt�aczarek i wtryskiwarek.�limak uk�adu uplastyczniaj�cego wyt�aczarki ma zako�czenie kuliste b�d� sto�kowe cz�sto wymienne natomiast zako�czenie cylindra ma gwint do mocowania g�owicy wyt�aczarskiej.Uk�ad uplastyczniaj�cy wtryskarki: �limak jest zaopatrzony w ko�c�wk� sto�kow� cz�sto uzwojon� , wymienn� z zaworem pier�cieniowym zwrotnym zabezpieczaj�cym przed cofaniem si� tworzywa do uk�adu uplastyczniaj�cego. Natomiast cylinder ko�czy si� dysz� wtryskow� wkr�con� na gwint.Niedoskona�o�� przetw�rstwa Przyczyny:- w�a�ciwo�ci uk�adu roboczego- wp�yw otaczaj�cego �rodowiska - wp�yw warunk�w przetw�rstwaNieuniknione odst�pstwa – b��dy:Odst�pstwa mo�liwe do unikni�cia – anomalia ( np. poprzez dob�r odpowiedniej metodyki post�powania czy te� odpowiednich warunk�w przetw�rstwa)Wady i ska�enia – maj� istotny wp�yw na warto�� u�ytkow� wytworu . Natomiast skazy i usterki maj� nieistotny wp�yw na warto�� przetworu.Usterki – zapadni�cia, wyp�ywkaSka�enia – odparowanie , przypaleniaSkazy – smugi , matowienieSkurcz definiuje si� jako zmniejszenie obj�to�ci , b�d� zmniejszenie wymiar�w.Przyczynami skurczu s� nast�puj�ce czynniki:- zmniejszenie si� temperatury tworzywa w ko�cowej fazie procesu przetw�rstwa oraz zmiana jego stanu fizycznego – skurcz cieplny- procesy chemiczne zachodz�ce w tworzywie przetworzonym w ko�cowej fazie procesu przetw�rstwa (polimeryzacji) – skurcz chemiczny- w�a�ciwo�ci lepkospr�yste , zmiany struktury – skurcz fizykochemiczny- warunki zabieg�w cieplnych i cieplno chemicznych prowadz�cych na przedmiotach po zako�czonym procesie przetw�rstwa oraz warunk�w ich przechowywania – skurcz fizykochemiczny- warunk�w przetw�rstwa g��wnie temperatury , ci�nienia , czasu i warunk�w och�adzania oraz rozwi�zania konstrukcyjnego narz�dzia – skurcz cieplny, chemiczny , fizykochemicznyZe wzgl�du na czas i miejsce powstawania skurcz przetw�rczy dzielimy na:- pierwotny - wt�rnyPodzia� skurczu ze wzgl�du konstrukcyjno technologicznego:- obj�to�ciowy- liniowy- �redni - powierzchniowy- wzd�u�ny- poprzecznySkurczem pierwotnym- nazywa si� zmniejszenie obj�to�ci b�d� wymiar�w w czasie procesu jego zestalenia b�d� utwardzania w gnie�dzie narz�dzia i kr�tko po jego opuszczeniu.Skurczem wt�rnym- odbywa si� w czasie od 24h do 6 miesi�cyZe wzgl�du na metody przetw�rstwa:- wyt�aczanie – skurcz wyt�aczarski- wtryskiwanie – skurcz wtryskowyWYT�ACZANIEWyt�aczanie – metoda przetw�rstwa polegaj�ca na ci�g�ym uplastycznianiu tworzywa i przepychaniu go przez kana�y dyszy g�owicy wyt�aczarskiej. Proces wyt�aczania przebiega w wyt�aczarkach gdzie narz�dziem jest g�owica wyt�aczarska zaopatrzona w dysz� . Otrzymany przedmiot nosi og�ln� nazw� wyt�oczyny.Wyt�aczarka jedno�limakowa sk�ada si� z:- uk�adu nap�dowego ( pasowa, z�bata)- uk�adu uplastyczniaj�cego – na ko�cu uk�adu znajduje si� g�owica wyt�aczarska. Wa�nym elementem g�owicy jest filtr tworzywa . G�owica wyt�aczarska nadaje wyt�oczeniu kszta�t i wymiary.Efekt Barusa - jest cech� p�yn�w lepkospr�ystych wynikaj�c� z r�nic napr�e� normalnych. Efekt ten polega na tym �e na wylocie kana�u nast�puje nag�e rozszerzenie wyp�ywaj�cego strumienia a wi�c przekr�j poprzeczny wyt�oczyny nie jest r�wny przekrojowi poprzecznemu dyszy wyt�aczarskiej.Warto�� liczbowa efektu Barusa B okre�lona bywa jako stosunek okre�lonej wielko�ci charakteryzuj�cej strumie� p�ynu opuszczaj�cego kana� do odpowiadaj�cej wielko�ci charakteryzuj�cej kana�.Pomiar wymiennych warto�ci mo�e odbywa� si� w r�nej temperaturze oraz r�nym czasie.1) pomiar w temperaturze podwy�szonej i natychmiast po opuszczeniu kana�u przez strumie�2) pomiar odbywa si� w temperaturze u mownej tzn. 21 C po 24h od zako�czenia procesu przetw�rstwaEfekt Weissenberga – efekt ten obserwuje si� podczas ruchu obrotowego p�ynu lepkospr�ystego wzgl�dem nieruchomego elementu maj�cego kontakt z tym p�ynem. Efekt ten jest widoczny podczas ruchu obrotowego mieszad�a zanu�onego pionowo w p�ynie lepkospr�ystym. W�wczas p�yn przemieszcza si� w brew sile od�rodkowej do osi mieszad�a oraz wbrew sile ci�ko�ci przemieszcza si� do g�ry po mieszadle.Znanych jest kilka metod wyt�aczania jedn� z nich jest:- paruj�ce – otrzymana wyt�oczyna mo�e mie� struktur� ca�kowicie lit� , mo�e mie� te� struktur� ca�kowicie porowat� oraz lit� warstw� zewn�trzn�. Struktur� porowat� uzyskuje si� dzi�ki wprowadzeniu do tworzywa tzw. poroforu czyli substancji kt�ra pod wp�ywem warunk�w przetw�rstwa chodzi przede wszystkim o temperatur� ulega rozk�adowi wydzielaj�c gaz. Gdy w odpowiedniej temperaturze nast�puje rozk�ad poroforu tworz�ce si� liczne mikrobanieczki gazu ulegaj� rozpuszczeniu pod wp�ywem wysokiego ci�nienia w otaczaj�cym ich tworzywie. Przekr�j poprzeczny dyszy g�owicy wyt�aczarskiej musi by� wi�c zmniejszony gdy� formowany w niej przekr�j jest lity o zwi�kszeniu ulega dopiero podczas swobodnego parowania po opuszczeniu g�owicy. W�a�ciwo�ci otrzymanej wyt�oczyny zale�� od rodzaju tworzywa , rodzaju poroforu, ilo�ci poroforu, sk�adnik�w dodatkowych, wielko�ci por�w oraz od ilo�ci por�w.Wyt�oczyn� porowat� dzieli si� na:- konstrukcyjna kiedy g�sto�� wynosi powy�ej 400 kg/m3- p� konstrukcyjn� kiedy g�sto�� wynosi od 100 – 400 kg/m3- nie konstrukcyjn� kiedy g�sto�� wynosi poni�ej 100 kg/m3Wyt�aczanie powlekaj�ce – za pomoc� tej odmiany mo�na powleka� tworzywami r�nego rodzaju kszta�towniki przede wszystkim: rury, pr�ty, ta�my, otrzymuj�c np. kable elektryczne czy telekomunikacyjne.Proces powlekania odbywa si� w g�owicy wyt�aczarskiej k�towej lub te� tu� za ni� . W procesie tym ��cz� si� atchezyjnie dwa strumienie materia��w przemieszczaj�cy si� ruchem prostoliniowym drut oraz przep�ywaj�ce najpierw pod pewnym k�tem do niego , p�niej wielokrotnie zmieniaj�c kierunek a nast�pnie koncentrycznie otaczaj�c tworzywo.Przypadek gdy tworzywo i kabel ��cz� si� tu� za dysz� g�owicy jest w istocie procesem wyt�aczania rury i obciskania jej na drucie pod wp�ywem podci�nienia wytworzonego w obszarze mi�dzy nimi. Dlatego nazywa si� wyt�aczaniem powlekaj�cym pr�niowym. Natomiast gdy tworzywo i drut ��cz� si� w ko�cowej cz�ci g�owicy przypadek nazywany jest wyt�aczaniem powlekaj�cym ci�nieniowym gdy� tworzywo ��czy si� z drutem pod wp�ywem ci�nienia.Wsp�wyt�aczanie- czasami wzgl�dy ekonomiczne i techniczne sprawiaj� �e wyt�oczyna musi sk�ada� si� z kilku warstw r�ni�cych si� mi�dzy sob� struktur� , w�a�ciwo�ciami , kolorem czyli z warstw r�nych tworzyw. Cech� charakterystyczn� jest to �e w procesie tym znajduje zastosowanie tylko jedna g�owica i co najmniej dwa uk�ady uplastyczniaj�ce.Wyt�aczanie autotermiczne: Pr�dko�� �limaka obwodowa wynosi 1,5 m/sTarcie wewn�trzne – wyst�puje wtedy gdy tworzywo znajduje si� w satnie plastycznym lub ciek�ym.Zalety: - du�a sprawno��- ma�e jednostkowe zu�ycie energii- bardziej jednorodne uplastycznianie- dobra homogenizacja- du�a wydajno�� - kr�tkim lecz wystarczaj�cym czasem przebywania tworzywa w uk�adzie uplastyczniaj�cym - �atwiejszy transport- wymagaj� mniej miejsca do zainstalowaniaWady:- du�a trudno�� w sterowaniu generowania ciep�a wzd�u� d�ugo�ci uk�adu uplastyczniaj�cego co mo�e powodowa� przegrzanie a nawet destrukcje tworzywa uniemo�liwiaj�c wyt�aczanie wielu tworzyw i pogarszaj�c jako�� wyt�oczyny- du�y moment obrotowy powoduje znaczne napr�enia styczneZastosowanie:Wyt�aczanie powlekaj�ce oraz do wyt�oczenia z rozdmuchiwaniem swobodnymWszystkie wyt�aczarki autotermiczne posiadaj� grzejniki kt�re s�u�� do rozpocz�cia procesu wyt�aczania i do ewentualnych korekt tego procesu.Wyt�aczanie z rozdmuchiwaniem swobodnym: Proces technologiczny wyt�aczania z rozdmuchiwaniem mo�e przebiega� przy nie ograniczeniu mechanicznym procesu rozdmuchiwania i w�wczas nazywa si� umownie swobodnym. W jego rezultacie otrzymuje si� folie rurow� poddawan� nast�pnie innym procesom obr�bki b�d� przetw�rstwa tworzyw np. rozcinanie , ogrzewanie , drukowania , metalizowania. Proces ten polega na wyt�oczeniu rury cienko�ciennej i natychmiastowym jej rozdmuchaniu za pomoc� powietrza o niewielkim ci�nieniu i wyci�gni�ciu za pomoc� urz�dzenia odbieraj�cego . Podczas rozdmuchiwania zachodzi rozci�ganie w kierunku poprzecznym podczas wyci�gania zachodzi rozci�ganie w kierunku wzd�u�nym.W�a�ciwo�ci otrzymywanej folii zale�� przede wszystkim od stopnia rozci�gni�cia , stopnia rozdmuchiwania , od temperatury folii w momencie opuszczania dyszy wyt�aczarskiej, od grubo�ci folii oraz jego tworzywa.Wyt�aczanie z rozdmuchiwaniem w formie:Proces technologiczny wyt�aczania z rozdmuchiwaniem w formie mo�e przebiega� przy ograniczeniu mechanicznym procesu rozdmuchiwania w tym przypadku nazywa si� procesem nieswobodnym czyli w formie. W jego rezultacie otrzymuje si� r�nego rodzaju pojemniki do napoj�w , �rodk�w spo�ywczych , kosmetyk�w , chemikali�w.Proces wyt�aczania z rozdmuchiwaniem w formie odbywa si� na stanowiskach technologicznych. Sk�ad stanowiska:- wyt�aczarka z g�owic� k�tow�- uk�ad odcinaj�cy – podaj�cy- uk�ad formy rozdmuchowej- urz�dzenie odbieraj�ceWyt�aczanie jest procesem ci�g�ym natomiast nast�puj�ce po nim procesy s� cykliczne. W jednoetapowym procesie – g�owice opuszcza w�� uplastyczniaj�cy tworzywo , kt�ry nast�pnie jest wprowadzony do gniazda formy.Podczas rozdmuchiwania zachodzi rozci�ganie w kierunku poprzecznym i w mniejszym stopniu rozci�ganie wzd�u�ne.Wady:- ma�a orientacja molekularna kt�ra wymusza ze wzgl�du na jako�� w�a�ciwo�ci pojemnika stosowanie grubszych �cianek a wi�c wi�kszej ilo�ci tworzywa. Wady tej nie ma proces dwuetapowyIstota procesu dwuetapowego polega na wyt�aczaniu z rozdmuchiwaniem w�a a nie w celu otrzymania gotowego pojemnika tylko kszta�tki wst�pnej (prepojemnika) o stosunkowo grubszej �ciance i mniejszych wymiarach. W etapie drugim podgrzewa si� prepojemnik do ��danej temperatury i rozdmuchuje bardzo cz�sto przy mechanicznym wyci�ganiu do ��danych kszta�t�w i wymiar�w.Zalety:- zmniejszenie masy pojemnika nawet do 20%- zwi�kszenie odporno�ci na spadanie- zwi�kszenie odporno�ci na podci�nienieWyt�aczanie z nape�nianiem (odmiana wyt�aczania z rozdmuchiwaniem) –polega na tym �e zamiast powietrza , kt�re rozdmuchuje wprowadza si� do wyt�oczyny p�yn kt�ry nape�nia wyt�oczyn� do kszta�t�w i wymiar�w gniazda.Filtr spe�nia takie zadania jak:- zatrzyma� nie uplastycznione cz�stki tworzywa - zatrzyma� cia�o obce- wyeliminowa� ruch �rubowy tworzywa W procesie wyt�aczania doprowadza si� moc pochodz�c� od uk�adu nap�dowego oraz moc ciepln� pochodz�c� z grzejnik�w natomiast wyprowadza si� z tego uk�adu moc jak� niesie wyt�oczyna oraz starty mocy.Qn+Qg=Qw+QsBilans mocy uk�adu uplastyczniaj�cegoNw=Qw/ Qg+QnSprawno�� wyt�aczarki WYT�ACZANIE Z ODGAZOWANIEMIstota odgazowania tworzywa polega na wytworzeniu w uk�adzie o temp. do 100C raptownego spadku ci�nienia , kt�ry to powoduje wydzielenie si� substancji lotnych. - G�owice wyt�aczarskie powinny zapewni� prawid�owy przep�yw strumienia tak aby w efekcie uzyska� ��dany kszta�t i wymiary wytwarzanego wytworu- Cechy geometryczne element�w kszta�tuj�cych powinny zapewni� maksymaln� wydajno�� procesu- Ukszta�towanie kana��w przep�ywowych g�owicy powinno wyklucza� mo�liwo�� tworzenia si� stref zastoju tworzywa- Konstrukcja kana��w przep�ywowych powinna zapewni� dostatecznie du�y op�r tak aby wytworzy� ci�nienie na czole �limaka- Ka�da g�owica powinna zapewnia� mo�liwo�� regulacji wydajno�ci strumienia wyp�ywaj�cego- Konstrukcja poszczeg�lnych element�w g�owicy powinna by� dostatecznie wytrzyma�a w warunkach wysokiego ci�nienia i temp.- Powierzchnie kana��w przep�ywowych powinny by� uodpornione – zabezpieczone przed agresywnym dzia�aniem niekt�rych tworzywPodzia� g�owicy ze wzgl�du na przeznaczenie:- do kszta�townik�w - do p�yt- do ta�m- do folii- do powlekania drut�w i kabli- do wyt�aczania z rozdmuchiwaniemPodzia� ze wzgl�du na spos�b przep�ywu tworzywa:- g�owice liniowe- g�owice k�toweWtryskiwanie- polega na cyklicznym wyciskaniu tworzywa ciek�ego z uk�adu uplastyczniaj�cego do zamkni�tego gniazda formuj�cego zestaleniu b�d� utwardzeniu a nast�pnie wyj�ciu przedmiotu nazywanego wyprysk� wtryskow�. Proces wtryskiwania odbywa si� we wtryskarkach gdzie narz�dziem jest forma wtryskowa posiadaj�ca gniazdo lub gniazda formuj�ce.Wtryskarka sk�ada si� z trzech uk�ad�w :- uk�ad uplastyczniaj�cy- uk�ad nap�dowy- uk�ad narz�dziowyKa�da wyt�aczarka zako�czona jest g�owic� wyt�aczarsk�. Proces wtryskiwania jest procesem cyklicznym , fazy procesu wtryskiwania:- zamykanie- wtrysk- docisk- uplastycznienie- otwieranie- przerwaDocisk – w fazie tej nast�puje uzupe�nienie tworzywa w gnie�dzie poprzez niedu�e dosuni�cie �limaka w celu wyr�wnania zmniejszania si� obj�to�ci tworzywa w gnie�dzie wywo�anego skurczem pierwotnym.Uplastycznienie- odsuni�cie uk�adu uplastyczniaj�cego od formy i wprawienie w ruch obrotowy �limaka co powoduje pobieranie zasobnika i transportowanie go na czo�o �limaka. Ci�nienie tworzywa powoduje cofni�cie �limaka.Otwieranie – zmniejszenie si�y zamykaj�cej form�, otwarcie formy i wypchni�cie wypryski.Przerwa- w fazie tej wykonuje si� zabiegi na otwartej formie (zak�adane rdzeni)Czas cyklu procesu wtryskiwania zale�y:- konstrukcji i wymiar�w wypryski- rodzaju tworzywa- wydajno�ci wtryskarki- wynosi od kilku sekund do kilku minutT= Ta + Tb + Tc + Td + Te + TfZe wzgl�du na wydajno�� d��y si� do tego �eby czas by� jak najkr�tszy.Konstrukcje wtryskarek pozwalaj� na ��czenie niekt�rych ruch�w np. mo�e jednocze�nie wyst�powa� zamykanie formy i dosuwanie uk�adu uplastyczniaj�cego. Przewa�nie jest tak �e uk�ad uplastyczniaj�cy ca�y czas jest dosuni�ty do formy.Uk�ad narz�dziowy sk�ada si� z :- z zespo�u narz�dzi obejmuj�cego form� wtryskow� i oba sto�y wtryskiwarki- zespo�u zamykaj�co otwieraj�cego obejmuj�cego : d�wigni� , si�owniki , prowadnic� oraz p�yt� oporow�Forma wtryskowa sk�ada si� z dw�ch podzespo��w:- podzespo�u mocowanego do ruchomego sto�u wtryskiwarki- podzespo�u mocowanego do nieruchomego sto�u Podzespo�y formy tworz� : - uk�ad przep�ywowy- uk�ad ch�odzenia b�d� grzania- uk�ad wypychania wypryski- gniazdo lub gniazda formuj�ce- wylewka- obudowa- elementy ustalaj�ce i prowadz�ceUk�ad przep�ywowy formy wtryskowej tworz� nast�puj�ce kana�y:- kana� centralny (wlewowy) – kt�ry jest wsp�osiowy z osi� wtryskarki- kana�y doprowadzaj�ce – kt�re ��cz� kana� centralny z gniazdem- przew�ka – stanowi�ca uj�cie kana�u doprowadzaj�cego do gniazda formyTworzywo kt�re utwardzi�o si� w kana�ach nosi nazw� wlewka.Ogrzewanie – polega na zastosowaniu grzejnik�w elektrycznych w taki spos�b aby zapewni� potrzebn� temperatur� do utrzymania tworzywa w stanie ciek�ym. Takie rozwi�zanie nosi nazw� formy z gor�cymi kana�ami.O ci�nieniu w procesie wtryskiwania mo�na m�wi� w czasie odsuni�cia i dosuwania �limaka. Ci�nienie na czole �limaka nazywane jest ci�nieniem wtryskiwania. Wyznacza si� j� z �rednicy zewn�trznej �limaka oraz �rednic� t�oka w uk�adzie hydraulicznym dr oraz z ci�nienia panuj�cego w uk�adzie hydraulicznym i si�y tarcia F.Pw=Pg=Ci�nienie jakie panuje w gnie�dzie formy oznacza si� literk� Pg i powstaje w skutek wytworzonego ci�nienia wtryskiwania pomniejszonego o spadek ci�nienia w cylindrze, dyszy i kana�ach przep�ywowych formy.Pg=30%-70% - ci�nienia wtryskiwania Zjawiska jakie zachodz� w formie wtryskowej s� obok procesu uplastycznienia odpowiedzialne za wydajno�� i tak tworzywo termoplastyczne wtryskuje si� do formy o zadanej temperaturze zale�nej od rodzaju tworzywa ni�szej od temp. zestalenia tworzywa. Wp�ywaj�ce do formy tworzywo ogrzewa t� form�. Forma osi�ga najwy�sz� temperatur� w momencie zastygni�cia wypraski. Tworzywo utwardzone uzyskuje si� z formy gor�cej.Odmiany wtryskiwania:- wtryskiwanie tworzyw utwardzalnych – towarzysz� tu dwa przeciwstawne zjawiska: uplastycznienie oraz polimeryzacja kt�rej skutkiem jest utwardzenie tego tworzywa .Wtryskiwalno�� jest ma�a a czas przetworzenia jest kr�tki gdy� powy�ej czasu t1 , t2 tworzywo nie uplastycznia si� dostatecznie i jest za du�a lepko��. Powy�ej tego czasu lepko�� te� jest za du�a aby mia�o miejsce wtryskiwanie.- wtryskiwanie wielosk�adnikowe – definiuje si� je jako wtryskiwanie pozwalaj�ce na otrzymanie wypraski sk�adaj�cej si� z co najmniej dw�ch cz�ci integralnie zwi�zanych ze sob� r�ni�cych si� kolorem, w�a�ciwo�ciami, struktur� w jednym gnie�dzie. Wtryskiwanie te mo�na podzieli� na:a) otwarte- gdy cz�ci wyprasek ��cz� si� tak �e ka�da z nich jest widoczna nazywane inaczej wielokoloroweb) zamkni�te je�li cz�ci wyprasek ��cz� si� tak �e widoczna jest tylko jedna z nich zamykaj�ca inne wewn�trz siebie.Istota wtryskiwania wielokolorowego polega na wtry�ni�ciu do formy zamocowanej do p�yty obrotowej b�d� przesuwnej z kilku uk�ad�w uplastyczniaj�cych jednocze�nie tworzyw- z ka�dego uk�adu tworzywa o innym kolorze.Wtryskiwanie dwukolorowe do jednej formy dwu gniazdowej:- r�wnoleg�e symetryczne- r�wnoleg�e niesymetryczne - prostopad�e - mieszaneW pierwszej fazie tego procesu nast�puje jednoczesny wtrysk z dw�ch uk�ad�w uplastyczniaj�cych do gniazda g�rnego tworzyw o r�nych kolorach. Nast�pnie forma si� otwiera i obraca �e gniazdo g�rne zajmuje po�o�enie gniazda dolnego i odwrotnie. Z gniazda dolnego nast�puje wypchni�cie gotowej wypraski.Wtryskiwanie tr�jkolorowe do formy dwu gniazdowej – do gniazda g�rnego z dw�ch uk�ad�w wtryskiwane s� tworzywa jednocze�ni. Nast�pnie forma si� otwiera i obraca o 180. Forma si� zamyka i do gniazda dolnego nast�puje wtrysk tworzywa z uk�adu trzeciego do gniazda g�rnego wtrysk tworzyw z dw�ch uk�ad�w. Forma otwiera si� z gniazda dolnego wypychana jest wypraska tr�jkolorowa, forma si� obraca i zamyka.Zastosowanie:- kierunkowskazy- klawisze do klawiaturWtryskiwanie wielokolorowe ma wady takie jak:- du�e koszty zakupu wtryskarek- znaczne jej rozmiary- do�� skomplikowana konstrukcja formy- du�e koszty wykonania formy- d�ugie czasy cyklu ca�ego procesu- Wtryskiwanie wielo tworzywowe – istot� tego procesu jest wtryskiwanie w pewnej kolejno�ci z kilku uk�ad�w uplastyczniaj�cych tworzywa przez wsp�ln� tulejk� wtryskow�. Stosunkowo proste jest wtryskiwanie tworzywa dwu tworzywowe zaworowe do formy jedno gniazdowej. Pozwala ona na uzyskanie wyprasek du�ych.- wtryskiwanie- Wtryskiwanie wielo tworzywowe – istot� tego procesu jest wtryskiwanie w pewnej kolejno�ci z kilku uk�ad�w uplastyczniaj�cych tworzywa przez wsp�ln� tulejk� wtryskow�. Stosunkowo proste jest wtryskiwanie tworzywa dwu tworzywowe zaworowe do formy jedno gniazdowej. Pozwala ona na uzyskanie wyprasek du�ych. Wtryskiwanie wielot. pozwala na otrzymywanie wypustek du�ych. Ka�da warstwa spe�nia inn� rol�. Warstwa zewn. tworzywa o dobrych w�a�ciwo�ciach (tworz. drogie) tworz. wewn. – tanie spe�niaj�ce role nape�niacza.- Wtryskiwanie poruj�cea)nisko �i�nieniowe – obj�to�� wtrysk. tworzywa z rozpuszczonym w nim gazem pochodz�cym z rozk�aduporoforu jest mniejsza od obj�to�ci gniazda. W warunkach niskiego ci�nienia jakie panuje w gnie�dzie gaz wydziela si� i formuje w masie tworzywa drobne pecherzyki, kt�re powoduj� wzrost obj�to�ci i ca�kowitym wype�nianiem formy. Stopie� porowato�ci reguluje si� ilo�ci� tworzy. wprowa. do formy. Wada: powierz. nieco chropowata.b)wysoko ci�nieniowe – istota polega na tym �e po ca�kowitym wype�nieniu gniazda tworzyw. i wytworzeniu si� litego naskurka nast�puje cz�ciowe otwarcie formy. Gazy jakie znajduj� si� w masie tworz. ulegaj� gwa�townemu rozpr�. powoduj�c powstanie struktury porowatej. Wpraska ma warstw� lit�. Inny spos. zwi�k. obj�to�ci gniazda po ca�kowitym wype�nieniu jest wycofanie ruchomych wk�adek znajduj�cych si� w gnie�dzie.- Wtryskiwanie z rozdmuchiwaniemT� metod� mo�na otrzyma� r�nego rodzaju pojemniki. Odbywa si� na stanowiskach technolog. i dzieli si� na:a)bezpo�rednie – w tym procesie otrzymuje si� w formie wyprask� b�d�c� kszta�tk� wst�pn�. Po niezvb�dnym och�odzeniu kszta�tki przemieszcza si� j� do formy rozdmuchowej, kszta�tk� stabilizuje si� cieplnie i rozdmuchuje uzyskuj�c rz�dany pojemnik. Wad� tego jest ma�a orj�tacja dwusoiowa. Dla zwi�kszenia wydajno�ci stosujesi� formy wielo gniazdowe np. tr�jgniazdowe b)sekwencyjne – w tym procsie wtrysk. z rozdmuch. Na pocz�tku post�puje si� podobnie ale wyprask� kszta�tk� wst�pn� och�adza si� do temp. otoczenia lub wst�pnie rozmuchuje po to aaby otrzyma� prepojemnik. Nast�pnie stabilizuje si� cieplnie rozdmuchuje wspomagaj�c rozci�ganiem mechanicznym.PrasowaniePolega na cyklicznym wprowadzaniu tworzywa do zamkni�tego gniazda formuj�cego jego uplastycznieniu, stopieniu, zestaleniu b�d� utwardzeniu i wyjsciu wypraski prasowniczej z gniazda. Proces prasowania zachodzi w prasach b�d� bez ich udzia�u jednak zawsze z u�yciem narz�dzia jakim jest forma prasownicza maj�ca gniazdo formuj�ce. Tworzywe wej�ciowe mo�e by� w stanie sta�ym i w�wczas ma postac proszku, tabletek, arkuszy. Tworz. Wej�ciowe w postaci proszku lub tab. zawieraj�ce rzywic� utwardzaln�, nape�niacz �rodek pomocniczy nosi nazw� t�oczywaPrasowanie dzieli si� na kilka odmian:a) wst�pne z tabletkowaniemb) wysoko ci�nieniowe dzieli si�: t�oczne, przet�oczne, p�ytowec) nisko ci�nieniowead a)Tabletkowanie1.Zwi�kszaj� szybko�c iczysto�� operacji nape�niania2.Zmniejszaj� zapylenie stanowiska pracy3.Otaczaj� forme ze wzgl�du na zmniejszenie wysoko�ci komory zasypowej4.Zwiekszaja mozliwo�� ogrzewania formy5.Zmniejszaj� b��dy i anomalie wyprasekIstota tabletkowania – polega na umieszczeniu w gnie�dzie odpowie. Ilo�ci proszku i wywarciu na niego ci�nienia rz�du kilku 10 Mpa. Odbywa si� w temp. normalnej lub podwyzszonej. Podczas table. g�sto�� t�oczywa zwi�ksza si� 2-krotnie.Maszyna do tabletkoania to tabletkarki.ad b)prasowanie wysoko cisnieniowe:T�oczneCykl procesu sk�ada si� z faz:1.polega na bezpo�rednim nape�nienu gniazda formy prasowniczej t�oczywem najcz�ciej w stanie sta�ym rzadko w stanie plastycznym – faza nape�niania2.zamykanie formy – uplasty. tworzy. i uchylenie formy celem odprowadzenia ubocznych produkt�w polimeryzacji – zamykanie3.zamkni�cie formy si�� ca�kowit�, stopienie tworz. jego utwardzenie b�d� zestalenie – sprasowanie4.Zmniejszenie si�y zamykaj�cej forme, otwarcie formy i wypchni�cie wypraski prasowniczej z gniazda5.Zabiegi na otwartej formie (czyszczenie itp.)Przet�oczneR�ni si� od poprzedniego sposobem doprowadzania t�oczywa do gniazda. Mianowicie t�oczywo nie zostaje wprowadzone bezpo�rednio lecz do komory przet�ocznej z z niej w stanie plastycznym jest przet�aczane pod dzia�aniem t�oka przet�ocznego przez kana� toczny do gniazda formuj�cych forme prasownicz�. Maj� lepsze w�a�ciwo�ci (wypraski), mechaniczne i elektryczne w por�wnaniu z metod� t�ocznego oraz maj� lepsze walory estetyczne a wynika to z pewnej ori�tacji i makrocz�steczek i cz�steczek nape�niacza jak� zachodzi podczas przep�ywu przez kana� przet�oczny. Forma do prasowania sk�ada si� z takich samych elemet�wi uk�ad�w jak forma wtryskowa.P�ytoweStosowane jest do otrzymywania p�yt prostych i kszta�towych. Nape�niaczem (nosnikiem) w tego rodzju laminatach s� arkusze z r�nych matria��w(tkaniny, papier). Spoiwem ��cz�cym si� trwale w wyniku adchezji z nape�niaczem rzywica – fenolowa, mocznikowa. Arkuszy nape�niacza przesyca si� miesznn� rzywicy ze sk�adniakami dodatkowymi i uk�ada 1 na 2 zgodnie z rz�danym ukierunkoaniem makrostruktury. Pakiet taki umieszcza si� nast�pnie mi�dzy ogrzewanymi p�ytami prasy. Cz�sto pakiety po przesyceniu sudzszy si� poprzez odprowadzenie rozpuszczalnnika uzyskuje si� w ten spos�b preimpregnaty. Mo�na je sk�adowa�, magazynowa� i podawa� obr�bce skrawaniem, przetw�rtwu uzyskuj�c wytwory w du�ym stopniu powtarzalne wykorzystywane w przemy�le motoryacyjnym lub lotnictwo.ad c)prasowanie nisko �i�nieniowePrzebiega w temp. normalnej i podwy�., ci�n. prasowania do 2 Mpa. W temp. normalnej polega na u�o�eniu w gnie�dzie odpow. liczby arkuszy nape�niacza a nast�pnie wprowadzeniu do gniazda mieszaniny rzywicy z innymi sk�adnikami, zamkni�ciu formy przez co przesyca si� nape�niacz i przeprowadzeniu odpow. procesu polimeryzacji. Zawrto�� szk�a do 60%. Pras. w temp. podwy�. do oko�o 150 stop. celc., przebiega tak jak poprzednio z tym �e forma ma grzejniki t� odmian� uzyskuje si� przedm o korzystniejszych w�a��. Zawarto�� szka�a do 70%.LaminowaniePolega na trwa�ym ��czeniu adchezyjnym warstw nape�niacza w kszta�cie arkuszy ta�m lub w��kien za pomoc� spoiwa lub na trwa�ym ��czeniu kochezyjnym warstw tworzywa w kszta�cie ta�m oraz na trwa�ym ��czeniu adchezyjnym folii polimerowych ze sob� lub z innych matria��w. Laminowanie przebiego bez wywierania cisnienia w temp. normalnej b�d� podwyzsz. do 150 stop. Jako nape�niacz stosuje si� tkaniny, ta�my b�d� w��kna z r�nych materia��w. Jako spoiwa stosuje si� r�nego rodzaju subs. polimerowe wykazuj�ce znaczn� adchezj� do nape�niacza.Formy laminowania mog� by�: zwen�. i wewnetrz.Przyk�adem przedmiot�w wykony. w formach wewn�. s� kad�uby �odzi i wanny a w zewn�. to rury i zbiorniki. Laminow. dzieli si� na: - natryskowe, - przeci�ganie, - nawijanie, - nak�adanie.KalandrowaniePolega na ci�glym przepuszczaniu wst�pnie uplastycz. tworzywa jednokrotnie pomiedzy obracaj�cymi si� walcami. Proces odbywa si� w kalandrach a narz�dziem s� walce kalandruj�ce. W wyniku kalan. otrzymuje si� wst�ge o grubo�ci ok. 1mm i szerokosci ok. 2m. Kalan. stosu. si� do tworzyw termoplasty. (polistylen, ABS, polipropylen). Kalander ma na og� od 3 do 5 walc�w usytu�owanych w r�nych uk�adach np.tr�jwalcowy i, 5walcowy i, uk�ad L, odwrucone L, Z, S. Im mniej walc�w tym wieksza grubo�� wst�gi. Pr�dko�� obwodowa od 0,3 do 2 m/s. Stosunek pr�dko�ci obwod. b�d� obrot. 2 walc�w (s�siaduj�cych) nosi nazw� frykcjiPFC – pierwszego rodzaju: dzieli si� na zgrzewanie i spawanie.Zgrzewaniem- nazywa si� ��czenie tworz. term. plasty. poprzez ich uplastycznienie i stopienie w miejscu ��czenia z wywarciem docisku wzajemnego elem�t�w ��cz�cych bez dodania spoiwa. Proces jest determinowany przez: temp. do kt�rej nagrzewa si� elemety, czas zgrzew., warto�� si�y docisku oraz czas i warunki och�adzania z��cza. W zalezno�ci od miejsca doprowadzania b�d� powstawania ciep�a rozr�nia si� na st� puj�ce odmiany zgrzewania:1.Zgrzew. w kt�rym ciep�o doprowadzane jest do zewn. strony elem�t�w ��czonych za pomoc� drutu, ta�my, listwy impulsowe2.Zgrzew kt�rym ciep�o doprowadzane jest do wewn. strony elem�t�w ��czonych za pomoc� nagrzanego klina lub p�yty3.Zgrzew. w kt�rym ciep�o jest wytwarzane w warstwach wierzchnich lub w ca�ej masie elem. ��czonych: tarcioew, drganiowe, pojemnoscioweZa��czniki do pracy: Polimery.DOC (162304 bajt�w) szukaj prac katalog prac :: wybierz kategori� :: :: J�zyk polskiAntyk i Biblia�redniowieczeRenesansBarokO�wiecenieRomantyzmPozytywizmM�oda PolskaXX lecieWsp�czesno��Prace przekrojoweInneRecenzjeListyPras�wkiWierszeMateria�y do maturyCharakterystykiBiografieStreszczeniaKonspektyRozprawkiMotywyGramatyka:: Przedmioty �cis�eMatematykaChemiaFizykaGeografiaBiologiaInformatyka:: J�zykiAngielskiNiemieckiFrancuskiHiszpa�ski�acinaRosyjskiW�oski:: InneHistoriaMuzykaPlastykaInneWOSPOReligiaEkologiaPrzedsi�biorczo��Sport:: EkonomiczneEkonomiaStatystykaMarketingRachunkowo��Zarz�dzanieReklamaFinanse Bankowo��Badania operacyjneEkonometriaLogistykaZarz�dzanie kadramiZarz�dzanie produkcj�Zarz�dzanie przedsi�biorstwemZarz�dzanie strategiczneNegocjacje:: HumanistycznePrawoPsychologiaFilozofiaSocjologiaPolitologiaDziennikarstwoEtykaPedagogikaPolitykaDydaktykaAdministracjaTeologiaHistoria:: TechniczneMateria�oznawstwoBudownictwoMaszynoznawstwoTermodynamikaElektrotechnika:: InformatyczneBazy danychProgramowanieAlgorytmySystemy i sieci:: J�zykiRosyjskiAngielskiNiemieckiFrancuskiHiszpa�ski�acina:: InneEdukacja europejskaGeologiaArchitekturaMedycynaTurystykaRehabilitacjaWeterynaria Techniczne Materia�oznawstwo (99) dodano: 2004-02-19 autor: hemikuda �rednia ocena: 4 Oce� prace 1 2 3 4 5 6 skomentuj prace dodaj now� prace wersja tekstowa drukuj prac� zapisz prac� dodaj do ulubionych wersja �ci�ga pracy zg�o� plagiat Dodaj swoj� prac�Budujemy baz� prac dla student�w. Je�eli posiadasz Ciekawe materia�y ... ... dodaj je! Wygenerowano: 26-04-2005 01:36:44 wasze komentarzeSkomentuj t� prac� | Zobacz wi�cej komentarzy    2005-02-22 - kleopatra2000 dlaczego tyle b�ed�w i nie doko�czone zdania?:(Ocena:   brak oceny   2005-01-13 - kbicz Praca jest niez�a ale potrzebuje na gwa�t z rysunkami. dziekiOcena:   6   2004-06-06 - marian1313 hmmm praca przyda sie ale zauwazy�em ze sa tu rys.1 2 3 itd a rysunkow nie wiedze:/ Ocena:   brak oceny Autorzy serwisu nie odpowiadaj� za tre�� umieszczanych prac. Wszystkie uwagi prosimy kierowa� bezpo�rednio do autor�w prac. Wszystkie teksty zamieszczone na stronie podlegaj� ochronie. Zabrania si� ich kopiowania, przetwarzania lub rozpowszechniania. Sciaga.pl - prace | sciaga.pro | student/szko�y wy�sze | lekcje angielskiego | klasa | forum | czat | galeria | sms/gry | mapa strony Pomoc | Komunikaty techniczne | Audyt statystyk: Gemius Audience copyright © 1998-2004 Sciaga.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sciaga pl Podział drukarek komputerowych
Sciaga pl Streszczenie Chłopów
Sciaga pl Ferdydurke Witolda Gombrowicza
Sciaga pl Statystyka matematyczna
negocjacje materialy pomocnicze negocjacje sciaga pl
Sciaga pl Chłopi streszczenie
Sciaga pl Ekonomia odpowiedzi na pytania
Sciaga pl Co to jest rynek
Sciaga pl Ludzie bezdomni Stefana Zeromskiego streszczenie
Sciaga pl Sieci Komputerowe
Sciaga pl Nad Niemnem streszczenie
Ściąga pl Komendy i podstawy Linuxa
Sciaga pl Streszczenie utworów XX międzywojennego
Sciaga pl Pieniądz

więcej podobnych podstron