plik


ÿþWykBad 1 1. Historia, geneza i powstanie socjologii prawa: 1945r. Gurrith i Moore "Socjologia XX w." Próba przekonania o konieczno[ci stworzenia przedmiotu socjologia prawa. R. Pound i rozdziaB ksi\ki pt. "Socjologia prawa" Narodowa Asocjacja Socjologiczna (powstaBa w 1945r.): 92 asocjacje i 450 czBonków- V Kongres 1962r. w Waszyngtonie si odbyB, byB to okres przeBomowy, bowiem na tym kongresie postanowiono powoBa: "Research commitee of sociology of law" skBada si z okoBo 3000 czBonków, w 1965 i 1968 r. zjazdy odbywaBy si w Warszwie, liczc si tam postaci byB Adam Podgórecki. Raporty w 1986r. "Norms and actions. National reports f sociology of law" R.Trevers. W Polsce w 1969r. powstaB ZakBad Socjologii Prawa, a w 1962r. powstaBa ksi\ka Adama Podgóreckiego "Socjologia prawa" 1971r. to powstanie ksizki adama Podgóreckiego pt. "Zarys socjologii prawa", która stanowiBa polemik w odniesieniu do innych uje socjologii prawa. A tak\e pierwszy podrcznik V.Aubert'a "Socjologia prawa". 1970r. Carbonnier "Socjologia prawa" 2. Fazy rozwoju socjologii prawa: I etap europejski E.Durkheim, E.Erlich, L.Petra\ycki, A.Kantorowicz II etap amerykaDski, który jest zwizany z oddziaBywaniem etapu europejskiego, wpBynB on bezop[rednio na amerykaDskich uczniów N.S.Timasheff, R.Pound, E.A.Ross, D.Black III etap powrotu do Europy i umidzynarodowienia, czyli etap europejsko- amerykaDski socjologii prawa 1984r. Cottarrell "Socjologia prawa- wprowadzenie" Nurty w socjologii prawa socjologiczny prawny (socjologia prawa jako (socjologia prawa jako dziedzina socjologii ogólnej) nauka prawnicza) Przyczyny pojawienia si socjologii prawa: - nowe obiekty badaD - nowa metodologia - przeBamanie paradygmatu T.Kahnn "Orewolucji paradygmatycznej w nauce" paradygmat- jest wzorem postpowania naukowego dla danej dyscypliny, obejmujcy pewne dyrektywy metodologiczne, zaBo\enia dotyczce przedmiotu badaD ich cech oraz zaBo\enia aksjologiczne. kryzys poznawczy: nie ma ju\ nic nowego do poznania praktyczny: trudy przeBo\enia teorii na praktyk predyktywny: prawidBowe poznawanie wBa[ciwo[ci Optymistyczny imperializm- impuls do rozwoju socjologii prawa C.Popper- w naukach humanistycznych paradygmat powoduje komplementarno[ C.Nagel i T.Kahn- powstanie nowych paradygmatów powoduje rozwój tych poprzednich: prawno-naturalne, socjologiczno-psychologiczne i pozytywistyczne. Zadania Socjologii prawa A.Comte "Wiedzie by przewidywa, przewidywa aby móc" WykBad 2 Krytyka Adama Podgóreckiego. Adam Podgórecki staB na stanowisku umiarkowanego naturalizmu. W latach 60tych pojawiB si model postpowania tzw. indukcyjny model Kenneny, w latach 50tych napisaB "Filozof patrzcy na nauk" tutaj zawarB wszelkie wywody dotyczcy indukcyjnego modelu nauki, podparB si twierdzeniem Einsteina "nauka zaczyna si od faktów i na faktach powinna si koDczy". ProponowaB podziaB nauki na sfer faktów (subiektywnie postrzegane, ale s to twarde, jednoznaczne zjawiska, co do nich mo\na wyrazi twierdzenia) i sfer badaD naukowych (z faktów nale\y wybra te, które powinny podlega naszemu badaniu- zabieg identyfikacji przedmiotu badanego). Kolejny etap to deskrypcja- dokBadny opis wBa[ciwo[ci i relacji pomidzy tymi wBa[ciwo[ciami; indukcja- wyprowadzamy zespóB twierdzeD ogólnych (tzw. szczegóBowe uogólnienia); proces indukcji przechodzi przez teori [redniego zasigu Roberta Mertona (nie obejmuje caBego przedmiotu badaD); dedukcja- wyprowadzanie z twierdzeD ogólnych innych twierdzeD ogólnych, które tre[ciowo nie pokrywaj si z tymi pierwszymi, ale przysBuguje im taka sama warto[ badawcza; proces weryfikacji- jest to powrót do faktów przyrównywania tre[ci ogólnych do rzeczywisto[ci , cze[to ma charakter dedukcji, albo obserwacji w naukach przyrodniczych (opiera sie na pewnych formach predykcji- przewidywaD i obserwacji). Warunkiem tego, \e ów proces ma charakter naukowy, jest pozytywny wynik weryfikacji. C.Popper- w latach 40tych XXw. obaliB t tez w odniesieniu do nauk spoBecznych. StwierdziB, \e nie ma zastosowania, bo \ycie spoBeczne zawsze da potwierdzenie tych twierdzeD naukowych. Pozytywna weryfikacja nie ma zastosowania w humanistyce, w naukach spoBecznych weryfikacja powinna mie charakte negatywny. Im wicej faktów przeczcych danemu twierdzeniu tym to twierdzenie jest sBabsze. Gdy nie znajdziemy faktu, który przeczy wówcas twierdzenie jest prawdziwe. W humanistyce nie ma twierdzeD z wielkim kwantyfikatorem (zawsze, wszdzie), s tylko twierdzenia z maBym kwantyfikatorem (dostosowywane do niektórych sytuacji). Twierdzenia sfalsyfikowane maj wielk wartos badawcz. W spoBeczeDstwie obserwujemy niektóre fakty, wic indukcja jet zwykle cz[ciowa, podobnie jest z dedukcj- nie jest ona prawidBowa, gdy\ nie da si dokona algorytmizacji na jzyk matematyki, ani te\ na jzyk logiki formalnej Ten schemat jest caBkowicie obalony przez antynaturalistów. Twierdzenie: je[li nauka nie opiera sie na schemacie indukcji nie jest nauk! A.Podgórecki- krytykowaB nauk prawa w Polsce: - nie troszcz si o weryfikacj twierdzeD, - wypowiadaj twierdzenia o charakterze temporalnym, - nauki polityczne, w tym nauka prawa powinny mie charakter interdysctplinarny, a tak nie jest bowiem skupiaj si tylko na celach prawnych, bBdem jest tu iolacja hermetyczna i odcicie od tego, co na zewntrz, - podzieliB nauki prawa na: dogmatyk prawa, histori prawa oraz teori i filozofi prawa, maj charakter spekulatywny, nie s naukami poniewa\ nie odnosz si do indukcji. Nalezy dokona reformy podziaBu nauk prawa. Powinno si wic wprowadza model indukcyjny i empiryczny faktów. Twierdzenie Podgóreckiego: oparcie na modelu indukcyjnym nauki i wyprowadzanie twierdzeD w sposób empiryczny by posiadaBy wartosc naukow. BBd nauk prawa polega na tym, \e nie okre[laj misji naukowej, misja prawa jest oparta na porzdku spoBecznym, ma sBu\y spBeczeDstwu. WykBad 3 Tradycyjny (pozytywistyczny) paradygmat badaD nad prawem: - powszechno[ prawa (równo[ prawa), - autonomiczno[ instytucji stosujcych prawo, - zasada legalizmu i formalzmu, - zasada etatystyczna - zasada uniwersalizmu zasad prawnych Ad1) Ma regulowa tylko zasad suweren- poddani. Wszyscy ludzie s równi: Hugo Grocjusz "Wolno[ mórz" , "O prawie wojny i pokoju". Walka za czasów Rewolucji Angielskiej i Francuskiej o ow równo[. Podstawa dla koncepcji pozytywistycznej. Ad2) Silna obiektywizacja, nie mo\e podlega rzadnym napiciom i wpBywom. Monteskiusz "O duchu prawa"; trójpodziaB wBadzy i powstanie instytucji dziaBajcych proceduralnie. Izolacjonizm nauki prawa. Ad3) Idea doskonaBego tekstu prawnego: zasada formalizmu, racjonalizmu i autonomizmu tekstu prawnego. Tekst powinien zawiera wszystko tak, aby nie byBo potrzeby odnoszenia si do innych tekstów. J.Bentham- zasada utylitaryzmu, wszystko co robimy powinno byc zwizane z zasad u\yteczno[ci (ma przynosi przyjemno[ chroni przed przykro[ci). U\yteczno[c mo\e by zindywidualizowana, albo zgeneralizowana. Najwa\niejszym celem prawa jest osignicie jak najwy\szej u\ytecznio[ci zgeneralizowanej. Mo\na to osign jedynie w strukturach organizacji paDstwa, charakter legislacyjny, wyrazanie woli legislatora, bdcego równie\ gwarantem. Prawo powinno by egalitarne, pocztki etatyzmu prawa. Istotne s komponenty prawa, aby mogBo by prawem, musi okre[la przedmiot, podmiot, zakres zastosowania, aspekty stosowalno[ci prawa, rodzaj i warunki zastosowania przymusu, [rodki niezbdne do realizacji okre[lonych przepisów, [rodki egzekwowania nakazów w razie ich nie przestrzegania. J.Austin- wydany po[miertnie "WykBad o wiedzy prawniczej". Prawo to wyraz woli suwerena, w formie norm. Suweren dziaBa racjonalnie, posiada do[wiadczenie i znajduje odzwierciedlenie we wprowadzonych ustawach. Wprowadzenie tych norm musi przybiera okre[lone formy.Etatyzm prawa, które jest nierozerwalnie zwizane z paDstwem i jego obywatelami. Prawo midzynarodowe publiczne tzw. pozytywna moralno[ prawa, a nie prawo w wolnym zanczeniu. Prawo jest wydawane w formie procedury. Prawo w sensie politycznym. Skutki przypisane na zasadzie konwencjonalnej, nie jest to zakres badaD prawniczych. Hermetyczna egzegeza tekstów prawnych. Istotne s rozumowania spekulatywne i dedukcyjne. Nauki o prawie maj charakter historyczny. Prawo ma charakter uniwersalny. Koncepcje pozytywizmu prawnego sprzeczne z koncepcjom prawa naturalnego. H.Hart- przejB idee Austina. DokonaB rozrównienia norm obowizujcych pierwotnie(wada statyczno[ci, wada nieskuteczno[ci, wada niepewno[ci) i wtórnie (paso\ytnicze, same w sobie nic nie znacz reguBa zmiany usuwa pierwsz wad, reguBa orzekania-usuwa druga i reguBa uznania, rozpoznania). Najwa\niejsza jest reguBa uznania, umo\liwia rozpozanie, która z norm znajduje si w systemie pawnym, a która poza nim). Dla prawnika niezwykle istotne staje si okre[lenie relacji pomidzy okre[lonymi normami (materialnymi i proceduralnymi). RozdziaB prawa i moralno[ci, ale nadaje mu zBagodzon form uznajc, \e pewne moralne zasady musz tam istnie. J.S.Mill- zmiast koncepcji u\yteczno[ci Benthama mo\na wprowadzic zasad sprawiedliwo[ci i niczego to nie zmieni w tej materii, przekonanie o egalitarno[ci prawa. Wprowadzono kanony indukcji Milla. H.Kelsen- "szkoBa wiedeDska". RozrówniB [wiat faktów od [wiata powinno[ci. Zauwa\yB brak sprawiedliwo[ci i moralno[ci w rozwa\aniach o prawie. Prawo jest [wiadomym produktem opartym na przymusie. Bardzo istotne jest, \e nauka bada tre[ci i relacje pomidzy normami. System norm jest hierarchiczny. Na szczycie norm stoi tzw. norma podstawowa( najwa\niejsza norma prawna). Idea doskonaBego tekstu prawnego. Tzw. "czysta nauka prawa". Radykalny rozdziaB prawa i moralno[ci. Krytyka pozytywizmu. Jzyk wyra\a powinno[ci w postaci norm. Dualizm bytu i powinno[ci. 3 koncepcje: statyczna, dynamiczna i mieszana. Istotne jest wynagradzanie szkód, nienaruszalno[ prawa. Odnosz si owe warto[ci do reguBy zamykajcej. Kary za przestpstwo oraz pacta sund servanda. Tradycyjny, pozytywistyczny paradygmat prawa: - przedmiotem badaD jest prawo poytywne; - podstawa, to analiza tekstu; - dedukcyjny, spekulatywny; - brak odniesienia: np. socjologiczny; - pragmatyzm (prawo sBu\y doskonalszemu kreowaniu i stosowaniu prawa); - prawo stanowi zamknity system. WykBad 4 Niemiecka SzkoBa Historyczna: 1. nurt romaDski 2. nurt germaDski K.F. von Savigny- nurt romaDski. "O powoBaniu naszych czasów do ustawodawstwa i nauki prawa": - przeciwko koncepcjom prawno-naturalnym, uznawaB, \e prawo jest jak jzyk i tak nalezy je bada; - prawo jest wytworem historycznym, odrzucaB pomysB wolincjonalny. Prawo jest odkrywane przez suwerena i artykuBowane, nie mo\e by ustanawiane wbrew "Duchowi Narodu"; - prawo jest tworem kultury i tradycji, nie ma charakteru uniwersalnego; - prawo powstaje wic samoczynnie w okre[lonym narodzie; - prawo jednak mo\na podda recepcji i je zuniwersalizowa; - prawo rzymskie wpBynBo na prawo germaDskie, a potem na Volks Gest. Otto von Gierke- wystpowaB przeciwko koncepcji K.F. Savigny'ego o wpBywie prawa rzymskiego na prawo niemieckie. - prawo powinno si wyprowadza z kultury i tzw. plemiennych zwyczajów; - nurt germaDski prawa niemieckiego; - posBugiwaB si terminem prawa spoBecznego, wyrasta z tradycji, zwyczajów itp. kultywowanych w spoBeczno[ciach lokalnych; - odrzucaB pomysB wolincjonalny; - pozostaBe pogldy s zgodne z pogldami K.F. von Savigny'ego. Robert von Ihering- prawo ma za zadanie chroni interesy; skBada si z: * instytucji przymusu paDstwowego; * wyartykuBowanych norm; * celu- sBusznego interesu (cigle ulegaj one przeksztaBceniom, maj charakter dynamiczny, wic chronice je prawo równie\ musi mie charakter dynamiczny; - wynika prawo ze spoBecznych uwarunkowaD; - prawo zaspokaja rzdania spoBeczne. PODSUMOWANIE PRAWA HISTORYCZNO-SOCJOLOGICZNEGO - brak elementu suwerena tworzcego prawa, anty- etatyzm; - prawo to produkt spoBeczny; - badanie prawa sprowadza si do badaD nad tekstem, ale tak\e kultury, jzyka i obyczajów; - prawo zawsze ma charakter praktyczny. Anglosaska kultura prawna: H.Maine- - wizanie prawa z ewolucjonizmem spoBecznym; - ewolucja jednostkowego upodmiotowienia; - podzieliB spoBeczeDstwo na statyczne ( lepsze jest to, co byBo od tego, co jest i to, co jest od tego, co bdzie; swobody sa skrepowane; charakter tradycjonalny) i dynamiczne (im wicej zmian, tym lepiej, prowadz one do rozwoju, wi\e si te\ z wizami rodzinnymi); - ograniczanie praw wolincjonalnych zwyczajami, zwyczajowo[ ewoluuje w statutowo[, zaczyna si proceduralizowa, w spoBeczeDstwie dynamicznym ta statutowo[ przechodzi w kontraktowo[; - bardzo istotna jest umowa stron; - prawo powinno by badane w odwoBaniu do ewolucji. A.Comte- wiedza spoBeczeDstwa jest niezwykle istotna. - wiedza spoBeczeDstwa determinuje ksztaBt \ycia spoBecznego; - najstarsze spoBeczeDstwo ma charakter teologiczny, etap teologiczny; - etap metafizyczny; - etap pozytywny ( stan struktur tych norm); - ewolucja wiedzy; poszczególne nauki stopniowo wchodziBy w etap pozytywny; - empiryzm i badania laboratoryjne; - cel poznawczy, praktyczny; - twierdziB, \e nauka jest jedna, byB naturalist; - stworzyB piramid nauk; - powoBaB pozytywn nauke o spoBeczeDstwie; - dla socjologii metod badawcz jest empiryzm, obserwacja; - koncepcja wBa[ciwego badania nauk, wiedza rozwija si od sBabo wyja[nionych twierdzeD, do twierdzeD lepiej rozwinitych hipoteza, operacjonalizacja hipotezy; - operacjonalizacja polega na dostosowaniu do standartów hipotez. H.Spencer- - naturalista i ewolucjonista; - ewolucja od siB opartych na przymusie do industrializmu; - suweren wprowadza w prawo tylko takie normy, które s zgodne ze standartami uniwersalnymi; - s odrbne prawa dla caBego spoBeczeDstwa i odrbne dla jednostek. WykBad 5 Francuska szkoBa socjologiczna: E.Durkheim- wierzyB, \e spoBeczeDstwa zmieniaj si w kierunku postpowym. - charakter ewolucyjny; - wszelkie zmiany nastpuj w sposób czstkowy; - zmiany maj jednak charakter staBy; - charakter fatalistyczny, uznawaB, \e te zmiany zwizane s z powszechnymi wzorami spoBecznymi i narzucaja jednostkom sposób postpowania, który nie zawsze jest przez nie internalizowany, przerzucana na caB spoBeczno[; - zaBo\enia holistyczne s czym[ innym ni\ zaBo\enia indywidualistyczne; - zaBo\enia holistyczne- wiara w istnienie zjawisk powstaBych w wyniku jednostkowych dziaBaD, które dadz si tylko przeBo\y na ogóB spoBeczeDstwa, czyli co[ ponadjednostkowgo; - zaBo\enia indywidualistyczne- wszystkie produkty kulturowe odpowiadaj wymaganiom jednostek; - zaBo\enia socjologii, to badania owej rzeczywisto[ci, musz mie charakter realny, zBo\ony z faktów spoBecznych: cechy rzeczywisto[ci spoBecznej: *zewntrzno[, *autonomiczno[, *przymusowo[- narzuca jednostce wzory postpowania; - analogia spoBeczeDstwa do organizmu; - badanie spoBeczeDstwa powinno podlega tym samym rygorom, które s stosowane przy ocenie reszty rzeczywisto[ci, wyznaje zasad monizmu metodologicznego i istnieje tylko jedna nauka.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
socjologia prawa wykłąd Kopia
ENCYKLOPEDIA PRAWA wyklady
socjologia prawa skrypt 1
Socjologia queer wyklad 1
socjologia material wyklady
Socjologia kultury wykład sciaga
Socjologia rodziny wykład 2
socjologia prawa skrypt 2
A Krukowski Socjologia prawa 1992
Socjologia rodziny wykład 3
Socjologia rodziny wykład 1
Socjologia rodziny wykład 4
Socjologia eduakcji wykład
Socjologia prawa
Bieńkowska i inni Wykład Prawa Karnego Procesowego Ro 23

więcej podobnych podstron