plik


ÿþATESTACJA Wzorcowanie ATESTACJA Wzorcowanie  APARATURY POMIAROWEJ  fakultatywna forma potwierdzania fakultatywna forma potwierdzania APARATURY POMIAROWEJ CZZ CZZ2. 2. wBa[ciwo[ci metrologicznych wBa[ciwo[ci metrologicznych przyrzdów pomiarowych przyrzdów pomiarowych Jednostka prowadzca: Instytut Metrologii i In\ynierii Biomedycznej Autor prezentacji: dr in\. Jerzy Arendarski 1 2 Akredytowane laboratoria wzorcujce Wzorcowanie (inaczej kalibracja) to zbiór operacji ustalajcych, w okre[lonych warunkach, relacj Wzorcowania przyrzdów pomiarowych powinny midzy warto[ciami wielko[ci mierzonej wskazanymi wykonywa laboratoria, które maj potwierdzone przez przyrzd pomiarowy ..., kompetencje w tym zakresie. a odpowiednimi warto[ciami wielko[ci realizowanymi przez wzorce jednostki miary. To wymaganie speBniaj laboratoria akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA). Uwaga: Wynik wzorcowania pozwala na przypisanie wskazaniom Warunkiem koniecznym uzyskania akredytacji jest speBnienie odpowiednich warto[ci wielko[ci mierzonej WymagaD normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005  Ogólne wymagania lub na wyznaczenie poprawek wskazaD. dotyczce kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujcych . 3 4 POLSKI SYSTEM BADAC I CERTYFIKACJI Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej PCA akredytuje Spójno[ pomiarowa: Laboratoria Laboratoria WBa[ciwo[ wyniku pomiaru lub wzorca jednostki miary badawcze pomiarowe polegajca na tym, \e mo\na je powiza z okre[lonymi Jednostki Jednostki Jednostki Jednostki odniesieniami, na ogóB z wzorcami paDstwowymi certyfikujce certyfikujce certyfikujce kontrolujce lub midzynarodowymi jednostki miary, systemy jako[ci wyroby personel za po[rednictwem nieprzerwanego BaDcucha porównaD, Wyniki Zwiadectwa badaD Certyfikacja Certyfikacja z których wszystkie maj okre[lone niepewno[ci. (VIM) wzorcowania obowizkowa dobrowolna Certyfikaty Znakowanie CE systemów wg ISO Q PN CZ EKO CB 9001 5 6 Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Dokument DA-06: Zakres stosowania: POLITYKA Podane w niniejszym dokumencie wymagania i zalecenia odnosz si bezpo[rednio POLSKIEGO CENTRUM AKREDYTACJI do laboratoriów oraz jednostek inspekcyjnych DOTYCZCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOZCI akredytowanych przez PCA POMIAROWEJ lub przygotowujcych si do akredytacji, natomiast akredytowane jednostki certyfikujce wyroby oraz systemy zarzdzania powinny wymaga od swoich klientów przestrzegania przedstawionych poni\ej zasad. 7 8 Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Cechy spójno[ci pomiarowej: GBówne wymagania: Spójno[ pomiarowa charakteryzowana jest przez sze[ Wyposa\enie pomiarowe stosowane do wzorcowaD, podstawowych elementów: badaD i inspekcji, majce istotny wpByw na niepewno[ " a) nieprzerwany BaDcuch porównaD, pomiaru zwizan z wynikami tych dziaBaD, powinno by " b) niepewno[ pomiaru, wzorcowane przez krajow instytucj metrologiczn (w " c) dokumentacja, Polsce  GBówny Urzd Miar) albo przez akredytowane " d) kompetencje, laboratoria wzorcujce. " e) odniesienie do jednostek ukBadu SI, Wzorce odniesienia akredytowanych laboratoriów " f) odstpy czasu midzy wzorcowaniami. wzorcujcych powinny by wzorcowane w GBównym Urzdzie Miar lub akredytowanych laboratoriach Dla zapewnienia spójno[ci pomiarowej wzorcujcych o odpowiedniej najlepszej mo\liwo[ci konieczne jest speBnienie wymagaD przedstawionych dalej. pomiarowej. 9 10 Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Potwierdzanie spójno[ci pomiarowej Potwierdzanie spójno[ci pomiarowej Informacja na temat spójno[ci pomiarowej Wzorcowanie wyposa\enia pomiarowego przez kompetentne w [wiadectwach wzorcowania powinna zawiera identyfikacj organizacje jest podstaw zapewnienia spójno[ci pomiarowej. wzorca paDstwowego jednostki miary albo wzorca odniesienia GUM, do którego odniesione s dane pomiary; stwierdzenie Potwierdzeniem przeprowadzonego wzorcowania jest takie mo\e by sformuBowane nastpujco: [wiadectwo wzorcowania; Zawarto[ merytoryczna takich [wiadectw powinna odpowiada wymaganiom punktów: wyniki wzorcowania zostaBy odniesione do wzorca paDstwowego 5.6.2.1.1, 5.10.2 i 5.10.4 normy PN-EN ISO/IEC 17025. jednostki miary dBugo[ci, utrzymywanego w GUM PCA nie akceptuje [wiadectw legalizacji jako potwierdzenia albo  wyniki wzorcowania zostaBy odniesione do wzorca odniesienia GUM jednostki miary siBy spójno[ci pomiarowej. 11 12 Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej  W [wiadectwach wzorcowania nale\y równie\ Niepewno[ pomiaru zidentyfikowa wzorzec, który sBu\yB do Jednym z elementów spójno[ci pomiarowej jest niepewno[ przeprowadzenia danego wzorcowania. Podanie pomiaru, zwizana z wzorcowaniem przyrzdów pomiarowych. jedynie numerów [wiadectw wzorcowania wzorców Przy wzorcowaniu przyrzdów pomiarowych niepewno[ jednostek miar, jako dowodów na potwierdzenie pomiaru nale\y szacowa zgodnie z dokumentem EA-4/02. spójno[ci pomiarowej, nie jest przez PCA Wymagane jest przedstawienie bud\etu niepewno[ci, a caBkowita akceptowane. Zwiadectwa wzorcowania wydawane niepewno[ powinna by podana w postaci niepewno[ci rozszerzonej przy poziomie ufno[ci ok. 95%. przez akredytowane laboratoria wzorcujce s W [wiadectwach wzorcowania nale\y okre[li rodzaj dowodem zachowania spójno[ci pomiarowej pod niepewno[ci, poziom ufno[ci oraz wspóBczynnik rozszerzenia,... warunkiem, \e zawieraj symbol akredytacji. 13 14 Polityka PCA dotyczca zapewnienia spójno[ci pomiarowej Spójno[ pomiarowa Wzorcowania wewntrzne: W laboratoriach wzorcujcych program System wzorcowaD wewntrznych ma na celu wzorcowanie wyposa\enia pomiarowego na potrzeby akredytowanego podmiotu w stosunku do dotyczcy wzorcowania wyposa\enia wBasnych wzorców odniesienia. Dla wzorcowaD wewntrznych akredytacja powinien by opracowany w taki sposób, nie jest konieczna, jednak\e, majc na wzgldzie zapewnienie spójno[ci pomiarowej nale\y speBni warunki wymienione w punkcie 4.4 Dokumentu aby zagwarantowa, \e wzorcowania i DA-06, takie jak: a) procedury wzorcowania musz by udokumentowane, wyniki pomiary wykonywane przez laboratorium wzorcowania przedstawiane w formie [wiadectw, protokoBów lub tp., s powizane z Midzynarodowym b) kompetencje personelu wykonujcego wzorcowania wewntrzne musz by udokumentowane; UkBadem Jednostek Miar SI. c) powizanie wyników wzorcowaD z wzorcami paDstwowymi jednostek miar albo z wzorcami odniesienia GUM powinno by udokumentowane; Zwiadectwa wzorcowaD, wydawane przez te laboratoria, d) procedury szacowania niepewno[ci pomiaru powinny by zgodne z dokumentem EA-4/02]; powinny zawiera wyniki wraz z niepewno[ci pomiaru. e) wzorce odniesienia powinny by wzorcowane w odpowiednio ustalonych odstpach czasu w celu zapewnienia ich rzetelno[ci. (PN-EN ISO/IEC 17025; Pkt. 5.6.2.1.1) 15 16 Co powinno zawiera [wiadectwo wzorcowania wg PN-EN ISO/IEC 17025 Co jeszcze powinno zawiera [wiadectwo wzorcowania wg PN-EN ISO/IEC 17025 1. TytuB:  Zwiadectwo wzorcowania , " warunki (np. [rodowiskowe), w których wykonano 2. Nazw i adres laboratorium oraz miejsce wykonania wzorcowanie, wzorcowaD, " Niepewno[ pomiaru i/lub stwierdzenie dotyczce 3. Niepowtarzaln identyfikacj [wiadectwa wzorcowania, zgodno[ci z ustalon specyfikacj metrologiczn 4. Nazw i adres klienta, lub jej fragmentami, 5. Identyfikacje zastosowanej metody, 6. Opis, stan i jednoznaczn identyfikacj obiektu wzorcowania, " Dowód, \e zapewniono spójno[ pomiarow. 7. Dat wykonania wzorcowania, (Na podstawie pkt-u 5.10.4.1 normy) 8. Wyniki z wzorcowania, 9. Nazwisko (nazwiska) osoby (osób) autoryzujcej [wiadectwo swiadectwo_wzorcowania_ang.pdf wzorcowania. swiadectwo_wzorcowania_pl.pdf (Na podstawie pkt-u 5.10.2) 17 18 Jak czsto powinno si ponawia wzorcowanie przyrzdu pomiarowego? Metody ustalania odstpu midzy wzorcowaniami wg ISO 10012-1 Odstpy czasu musz by takie, aby ponowne wzorcowanie byBo Regulacja automatyczna lub  schodkowa dokonywane wcze[niej ni\ prawdopodobna zmiana dokBadno[ci wyposa\enia, znaczca przy jego stosowaniu. Metoda polega na tym, \e zwiksza si odstp midzy Metody ustalania odstpu midzy wzorcowaniami wzorcowaniami, je\eli przyrzd speBnia okre[lone wymagania i powinny wynika ze specyfiki laboratorium: zmniejsza si odstp, je\eli nie speBnia wymagaD dokBadno[cio- rodzaje i liczba przyrzdów pomiarowych, wych. Jest to metoda Batwa do realizacji. Zachowujc protokóB intensywno[ zu\ycia, z wzorcowaD, mo\na okre[li kierunek modyfikacji technicznej podej[cie do historii wzorcowaD. przyrzdu lub prewencyjnej konserwacji. Wad tej metody jest indywidualne traktowanie przyrzdów. Wystpuje wtedy du\e Mo\liwe do wykorzystania metody, przedstawione s w normie PN ISO 10012-1:1998 obci\enie prac zwizan z wzorcowaniem.  Wymagania zapewnienia jako[ci wyposa\enia pomiarowego 19 20 Metody ustalania odstpu midzy wzorcowaniami wg ISO 10012-1 Metody ustalania odstpu midzy wzorcowaniami wg ISO 10012-1 Czas kalendarzowy Wykres kontrolny Stosujc t metod, przyrzdy pomiarowe wstpnie kojarzy si w grupy, biorc Stosujc t metod, wybiera si te same punkty wzorcowania pod uwag podobieDstwo konstrukcji, spodziewanej dokBadno[ci i stabilno[ci. Odstp midzy wzorcowaniami w tym przypadku przypisywany jest grupie, na przy ka\dym kolejnym wzorcowaniu i wyznacza si krzyw podstawie intuicji in\ynierskiej. wzorcowania. Na podstawie wykresów wyznaczany jest rozrzut Dla ka\dej grupy przyrzdów liczba egzemplarzy wracajcych do wzorcowania w ustalonych odstpach czasowych i niespeBniajcych okre[lonych wymagaD i dryft efektywny. Metoda jest trudna do stosowania, szczególnie jest okre[lana w stosunku do wszystkich przyrzdów w tej grupie, które w przypadku skomplikowanego wyposa\enia. s wzorcowane w tym samym okresie. Dlatego jest stosowana tylko z wykorzystaniem komputerowego Je\eli liczba przyrzdów niespeBniajcych wymagaD jest du\a, to odstp midzy wzorcowaniami dla tej grupy powinien by skrócony. W przeciwnym przypadku przetwarzania danych. Jej zaleta jest to, \e analiza dryftu mo\e mo\e by wydBu\ony. by przydatna do wskazania przyczyny niesprawno[ci przyrzdu. Zasady ustalania omawianych odstpów s przedmiotem midzynarodowego dokumentu nr 10 OIML (Midzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej). 21 22 Metody wzorcowaD wg PN-EN ISO/IEC 17025 Metody wzorcowaD wg PN-EN ISO/IEC 17025 Laboratorium powinno stosowa metody wzorcowaD, które  Laboratorium powinno stosowa wBa[ciwe metody speBniaj wymagania klienta i s wBa[ciwe do wzorcowaD, których wykonania si podejmuje. i procedury dla wszystkich badaD i/lub wzorcowaD objtych zakresem jego dziaBalno[ci. Dotyczy to Powinno si preferowa stosowanie metod opublikowanych w normach midzynarodowych, regionalnych lub krajowych. pobierania próbek, postpowania z obiektami Laboratorium powinno zapewni, \e stosuje ostatnie wa\ne poddawanymi badaniom i/lub wzorcowaniu, ich wydanie normy, chyba \e jest to niewBa[ciwe lub niemo\liwe. przygotowania, przechowywania, transportowania oraz, tam gdzie to wBa[ciwe, oszacowania niepewno[ci pomiaru, jak równie\ technik statystycznych Norma dopuszcza równie\ stosowanie metod stosowanych do analizy danych. nieznormalizowanych, pod warunkiem, \e zostan poddane walidacji. 23 24 Metody nieznormalizowane Zakres procedury wzorcowania Dla nowych metod wzorcowaD, zaleca si opracowanie procedur, Jak wcze[niej byBo zasygnalizowane, które zawieraj ni\ej przedstawione informacje podstawowym efektem wzorcowania bd bBdy 1. WBa[ciw identyfikacj lub poprawki wskazania przyrzdu pomiarowego. 2. Zakres 3. Opis rodzaju obiektu, który ma by wzorcowany Zatem, w najprostszym ujciu, procedura wzorcowania mo\e si 4. parametry lub wielko[ci oraz zakresy, które maj by okre[lone ogranicza do wyznaczenia bBdów wskazaD lub poprawek wskazaD przyrzdu w wybranych punktach zakresu pomiarowego. 5. Aparatur i wyposa\enie, Bcznie z parametrami technicznymi 6. Wymagane wzorce odniesienia Procedura_mikrometry.doc 7. Wymagane warunki [rodowiskowe oraz okres stabilizowania Instrukcja_niep._mikrometry doc. 8. Opis procedury 9. Niepewno[ lub procedur szacowania niepewno[ci pomiaru. 25 26 Potwierdzanie w [wiadectwie wzorcowania zgodno[ci z wymaganiami Potwierdzanie w [wiadectwie wzorcowania zgodno[ci z wymaganiami Zgodnie z punktem 5.10.4.2 normy PrzykBadowy zapis w procedurze, okre[lajcy kryterium potwierdzania, \e bBdy wskazaD przyrzdu Je\eli sporzdza si o[wiadczenie o zgodno[ci nie przekraczaj granicznych bBdów dopuszczalnych: ze specyfikacj, powinno ono stwierdza, Warunkiem potwierdzenia zgodno[ci z wymaganiami które z punktów specyfikacji s speBnione, a które nie. jest uzyskanie w procesie wzorcowania wyników, które po uwzgldnieniu niepewno[ci zawieraj si w Je\eli sporzdza si o[wiadczenie o zgodno[ci, granicach bBdów (odchyBek) dopuszczalnych, co nale\y wzi pod uwag niepewno[ pomiaru. oznacza, \e odchyBki nie wykraczaj poza pole zgodno[ci okre[lone wedBug normy PN-ISO 14253-1. 27 28 Kryteria oceny laboratoriów wzorcujcych Norma PN-EN ISO/IEC 17025:2005 + Ap1:2007  Ogólne wymagania dotyczce kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujcych Dzikuj za uwag Dokument EA-4/02:  Wyra\anie niepewno[ci pomiaru przy wzorcowaniu , GUM, Warszawa 2001 Dokumenty PCA: DA-02, DA-05, DA-06, DA-08, DAP-04 29 30 Interpretacja [wiadectwa wzorcowania W [wiadectwie wzorcowania, najcz[ciej nie bdzie stwierdzenia, \e przyrzd speBnia takie, czy inne wymagania i o tym, czy dany przyrzd nadaje si do okre[lonych pomiarów decyduje jego u\ytkownik, na podstawie analizy wyników zawartych w [wiadectwie wzorcowania. 31

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
61 2p (4)
Silnik pradu stalego1 2p docx
Sieci komputerowe I Wykład 2P
Tablice Winklera 2p
14 04 2p
022 2P
Lista przemiennikow 2p
61 2p (3)
2P?c
PM 13 2P pdf
61 2p (2)

więcej podobnych podstron