17784

komórki po przejściu przez otwór kości sitowej, kieruje się do opuszek węchowych położonych pod półkulami mózgowymi, gdzie łączy się z neuronami wchodzącymi w skład drogi węchowej.

Ucho to narząd słuchu i równowagi. Składa się ono z trzech części: ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego.

•Ucho zewnętrzne

- małżowina uszna kieruje fale akustyczna w głąb ucha

- przewód słuchowy zewnętrzny •Ucho środkowe

- błona bębenkowa - zamyka otwór słuchowy zewnętrzny, przekazuje drgania akustyczne na trzy kosteczki słuchowe

- jama bębenkowa - jest wypełniona powietrzem i zawiera trzy kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko

- trąbka słuchowa - łącząca ucho środkowe z gardłem, jej funkcja to wyrównywanie ciśnień •Ucho wewnętrzne (błędniki

- przedsionek zawierający woreczek i łagiewkę (wysłane częściowo nabłonkiem rzęskowym)

- trzy kanały półkoliste

- ślimak, środkiem tunelu ślimaka biegnie blaszka podstawna, która na swojej powierzchni ma rejon pokryty nabłonkiem rzęskowym, jest to narząd Cortiego. Jest to właściwy narząd słuchu, jego funkcja jest zamiana fali akustycznej na impuls elektryczny.

Dotyk

(układ czuciowy) jest uznawany za jeden ze zmysłów, jednak wrażenia określane łącznie jako dotyk są kombinacją sygnałów przesyłanych przez komórki reagujące na ciepło łub zimno, nacisk oraz uszkodzenie (ból).

W rozmaitych eksperymentach wykazano, że dotyk i zmysł motorvcznv są podstawowymi elementami definiującymi odbieranie rzeczywistości przez zwierzęta (w tym człowieka). Zmysł dotyku mieści się w skórze. Wśród narządów czucia można wyróżnić:

•narządy czucia powierzchniowego - występują w skórze w postaci tzw. ciałek odbierających wrażenia dotykowe, ciepła, zimna, nacisku, pieczenia, swędzenia itp. Są rozmieszczone nierównomiernie (najwięcej znajduje się na wargach, opuszkach palców, podeszwach stóp, a najmniej w skórze grzbietu)

•narządy czucia głębokiego - leżą głęboko pod skórą (np. w mięśniach, stawach, wiązadłach) i odbierają z nich różne wrażenia (np. ból przy stanach zapalnych tych narządów). Są one bardzo podobne do ciałek czucia powierzchniowego. Dzięki nim oceniamy też kształt, ciężar, elastyczność, twardość itp. ujmowanego ręką przedmiotu.

Bodźce z receptorów czuciowych docierają do mózgu przez nerwy czuciowe.

Zmysł dotyku spełnia bardzo ważną funkcję obronną. W momencie zadziałania czynnika szkodliwego, powodującego ból, następuje automatyczny ruch ciała, mający na celu uniknięcie kontaktu z czynnikiem wywołującym ból. Ruch ten jest ruchem bezwarunkowym (zachodzi automatycznie i nie podlega woli).

Boi (łac. dolor; gL algos, odyne) - według definicji Międzynarodowego Towarzystwa