3628

posiadają one swą nierozerwalną jedność w tym, że zawierają one w sobie (wprost lub w sposób implikowany przez swój sens) zagadnienia rozumu w jego wszystkich szczegółowych postaciach. W sposób wyraźny są one tematem w dyscyplinach dotyczących poznania (sc. poznania prawdziwego i rzetelnego, poznania rozumowego), prawdziwego i rzetelnego wartościowania (autentyczne wartości jako wartości rozumu), etycznego działania (prawdziwie dobre działanie, działanie na podstawie praktycznego rozumu); rozum przy tym jest podstawą dla "absolutnych", "wiecznych", "ponadczasowych", "koniecznie" ważnych idei i ideałów. Jeśli człowiek staje się zagadnieniem "metafizycznym", zagadnieniem specyficznie filozoficznym, wówczas ulega problematyzacji on jako istota rozumna oraz jego historia, wówczas chodzi o "sens", o rozum w historii. Problem Boga zawiera w sobie oczywiście problem "absolutnego" rozumu jako teleologicznego źródła wszelkiego rozumu w świecie, jako "sensu" świata. Pytanie o nieśmiertelność jest oczywiście także pytaniem rozumu w nie mniejszym stopniu niż pytanie o wolność. Wszystkie te w szerokim sensie "metafizyczne" pytania, pytania specyficznie filozoficzne, ale obecne też w mowie potocznej, wykraczają poza świat rozumiany jako uniwersum samych tylko faktów. Wykraczają jako pytania mające na uwadze ideę rozumu, a wobec pytań dotyczących faktów, które także w porządku pytania leżą poniżej nich, aspirujące do większej doniosłości. Pozytywizm, że tak powiem, ucina głowę filozofii. Już w starożytnej idei filozofii, która swą jedność opiera na nierozerwalnej jedności wszelkiego bytu, współdomniemany był sensowny porządek bytu, a stąd i jego zagadnień. Stosownie do tego przyznano metafizyce, nauce dotyczącej pytań najwyższych i ostatecznych, godność królowej nauk, której duch wyznaczał dopiero ostateczny sens wszystkim innym naukom, wszystkim rodzajom poznania. Odnawiająca się filozofia przejęła także i to, wierzyła nawet, że odkryła prawdziwą, uniwersalną metodę, poprzez którą musi się dać zbudować taka systematyczna i kulminująca w metafizyce filozofia, i to jako prawdziwa philosophia perennis.

Rozumiemy stąd rozmącił, jaki ożywiał wszystkie naukowe przedsięwzięcia, także te niższego rzędu, z zakresu nauk o samych tylko faktach, jaki w XVIII stuleciu, które samo siebie zwało filozoficznym, napełniał coraz szersze kręgi entuzjazmem do filozofii i wszystkich nauk szczegółowych jako jej odgałęzień. Stąd ten gorący pęd ku kształceniu, ten zapał do filozoficznej reformy wychowania oraz całych społecznych i politycznych form istnienia ludzkości, który tę wielokrotnie krytykowaną epokę czyni tak godną szacunku. Nieprzemijające świadectwo tego ducha mamy we wspaniałym hymnie Scliillera i Beethovena "Do radości". Dziś możemy słuchać go jedynie z uczuciem bólu. Nie można sobie wyobrazić większego kontrastu niż kontrast między wyrażonym w hymnie duchem epoki a naszą współczesną sytuacją.

Źródło: Edmund Husserl, Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna.

Wprowadzenie do filozofii fenomenologicznej, tłum. S. Walczewska, Kraków 1987

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Image0019 (3) .co wygrałem, co przegrałem, a co diabli wzieii „ ■ Prośbę swą pragnę umotywować tym,
Image0019 (3) .co wygrałem, co przegrałem, a co diabli wzieii „ ■ Prośbę swą pragnę umotywować tym,
Image0019 (3) .co wygrałem, co przegrałem, a co diabli wzieii „ ■ Prośbę swą pragnę umotywować tym,
Filozofia pierwszej połowy dziewiętnastego wieku 141 lozofii religii polega na tym, że człowiek twor
odbyt13312983921330 Niezwykłość Objawia się tym, że na pierwszy rzut oka nie sposób jej dostrzec WWW
!cidE353460DD7842CABF0EC5720032230A@D7YQMRB1 Nieodpowiedzialność Objawia się tym że nie zdajemy sobi
STSTEM BANKOWY C-OPERACJE OTWARTEGO RYNKU-polegają na tym, że B.C kupuje od banków komercyjnych lub
IMGT22 32 przedmiotem badań uczynił Z. Freud. Wyrażają się one w tym, że jednostka spycha do podświa
skanuj0204 (5) Wyprowadzona wartość liczbowa oraz jej jednostka oznacza, że w tym przykładzie rzędna
skanuj0038 że zawierają RNA. Funkcja ich me jest znana. Przypuszcza się, że mogą być one podjednostk
IMGT86 160 Ten długi cytat uzasadniony jest tym, że w umysłach wielu osób (także tych które posiadaj
13357 IMG91 przemawiające za tym, że posiadanie piętna jest potencjalnie stresującym doświadczeniem
IMAG0094 (3) Unipotencja Cecha komórek polegająca na tym, że mają one większą tendencję do prze

więcej podobnych podstron