3903

SOKRATES

ŻYCIE Sokrates (469 - 399) urodził się w Atenach i w Atenach spędził całe swe życie. Był człowiekiem, w któiym myśliciel w nierozerwalny sposób zespolił się z działaczem. Gdy tego wymagały potrzeby kraju, służ>4 mu jako żołnierz i jako urzędnik - prytan; podczas wojny dawał dowody męstwa, podczas pokoju — rozwagi i odwagi cywilnej, występując sam jeden przeciw roznamiętnionemu tłumowi. Na ogół jednak nie brał udziału w sprawach państwowych; całkowicie bowiem poświęcił się działalności innego rodzaju: działalności nauczycielskiej. Przypominała pod wieloma względami czynności sofistów i współcześni traktowali Sokratesa jak sofistę; jednakże dzieliło go od sofistów nie tylko to, że uczył bezinteresownie, ale też i cała treść nauki. Działanie jego polegało na tym, że uczył ludzi cnoty, a ściślej mówiąc, uczył ich rozumu, aby przez to doprowadzić do cnoty. W tej działalności widział sens swego życia. Absorbowała go tak, że o własnych sprawach nie myślał: żył wraz z rodziną w niedostatku. Był wszędzie tam, gdzie mógł znaleźć rozmówców, zatrzymywał ludzi na rynku, w palestrze czy na biesiadzie, by mówić z każdym o jego sprawach i zmuszać do zastanawiania się nad nimi, nad umiejętnością i cnotą. Zyskał sobie koło zwolenników i uczniów: najwykwintniejsza młodzież ateńska, jak Alcybiades Krycjasz, Platon, Ksenofont, przestawała z nim stale. Ale obok zwolenników miał i surowych krytyków. Zyskał popularność, ale popularność jego nie była połączona z uznaniem. Ogół widział w nim tylko dziwaka; przeciętny Ateńczyk nie traktował na serio człowieka, który zaprząta sobie głowę cudzymi sprawami, a nie może się zdobyć na nowy płaszcz: z tego stanowiska wydrwił go w swej komedii Ameipsjas. Inni widzieli w nim osobistość wręcz niebezpieczną: uprawiana przezeń analiza i krytyka przekonań i stosunków wydawała się groźna dla istniejącego porządku rzeczy. Arystofanes, któiy w 423 r. przedstawił Sokratesa w Chmurach, widział w nim ucieleśnienie bezcelowych rozważań, szkodliwej wolnomyślności, pychy, wymyślnych oszukaństw i braku szacunku dla tradycji. Pomimo takich o nim opinii mógł jednak jeszcze Sokrates przez ćwierć wieku czynić dalej swoje. Dopiero gdy doszedł do 70 roku życia, spotkało go publiczne oskarżenie, że działalność jego jest szkodliwa. Może działały tu przyczyny polityczne, poczucie zaczynającego się upadku Aten kazało szukać jego winowajców. Dość, że w r. 399 fabrykant Anytos, mówca Likon i poeta Meletos wnieśli przed sąd przysięgłych skargę na Sokratesa ,że winien jest bezbożności oraz demoralizacji młodzieży. Sąd uznał winę Sokratesa. O karze śmierci nie myśleli zapewne ani oskarżyciele, ani sędziowie; tak ciężki wymiar kary wywołała postawa Sokratesa, który winy swej nie uznał, przeciwnie, kładł nacisk na doniosłość swej działalności. Z powodów religijnych wyrok nie mógł być wykonany zaraz i Sokrates spędził 30 dni w więzieniu. Mógł łatwo uniknąć śmierci, uczniowie chcieli mu ułatwić ucieczkę, lecz nie zgodził się stojąc na stanowisku posłuszeństwa prawu. Ostatnie dni spędził w rozmowach z uczniami; Platon, choć wówczas z powodu choroby nieobecny, opisał w Fedonie na podstawie relacji, ostatnie chwile Sokratesa. „ Wszyscy jednozgodnie przyznają, że żaden jeszcze człowiek, ile pamięć nasza sięga, nie zajrzał w oczy śmierci z większą godnością” napisał uczeń Sokratesa, Ksenofont (IV, 8).

Potomność po wszystkie czasy widziała w Sokratesie ideał filozofa, a w jego życiu i śmierci doskonale wypełnienie obowiązków filozofa. Chłodny umysł łączył się w nim w przedziwny sposób z gorącym sercem. Silna, raczej zmysłowa natura była opanowana przez silną duszę. Brzydota przysłowiowa jego postaci była jakby symbolem wyższości ducha. Cechowała go równość i pogoda usposobienia, humor i łagodność. „Wydawał mi się najlepszym i najszczęśliwszym z ludzi”, pisał Ksenofont.

2

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1030312 Sokrates (469 - 399) ■ POGLĄDY ETYCZNE Sokratesa dadzą się sformułować w trzech
Sokrates (469-399 p.n.e.). filozof grecki Źródłem wiedzy ożyciu i poglądach Sokratesa są Dialogi jeg
SOKRATES (469-399 pne) nauczyciel, twórca logiki indukcji i metody dialektycznej. Cala uwagę skoncen
Sokrates Sokrates (469-399 p.n.e), filozof grecki. Źródłem wiedzy o życiu i poglądach Sokratesa są D
Protagoras Sokrates Sokrates (469-399) syn akuszerki i rzeźbiarza, żona Ksantypa -metody o Elenktycz
Intelektualizm etyczny Sokratesa: Sokrates (469-399) był człowiekiem, w którym myśliciel w nierozerw
Sokrates- 469- 399 p.r..e.- nie napisał żadnego dzieła. wszystkie poglądy wyrażał ustnie: Platon- 42
PLATON(427-347 r.p.n.e) Arystoteles; Aristokles -urodził się w Atenach, w jednym z najznakomitszych
PREZYDENCI POLSKI NA EMIGRACJI Władysław Raczkiewicz - Urodził się 28 stycznia 1885 roku na Kaukazie
DSC00548 (4) WOJCIECH DARASZ Wojciech Dariusz urodził się 25 listopada 1808 roku w Warszawie Z pocho
l9oras Pitagoras urodził się około 572 roku p.n.e., umarł w 497 roku p.n.e. Był greckim matematykiem
1614478r3501521006901S3871737 o 2. sok rai i s (ok. 469-399 v. v ja.) Urodził się i żył w Atenach Ca
MG53 **s eud,Afy Ksenofonl ur. -430 — 354 p.n.c. "Wspomnienia o Sokrate»ie(469-3*W

więcej podobnych podstron