114304
Podobny przykład, który obnaża sztuczność rozróżnienia na język i metajęzyk rozważał Sani Kripke. Jego rozwiązanie problemu przygodnego koła kłamców, oparte na logice z lukami prawdziwościowymi, będziemy rozważać później. Najpierw pokażę, pochodzące od van Fraassena, zastosowanie goppy logie do prostego paradoksu kłamcy. Zasadnicza idea polega na odejściu od zasady dwuwartościowości. Dzięki temu pewne zdania mogą nie być ani prawdziwe, ani fałszywe, mogą być lukami prawdziwościowymi (truth-value gaps). Jeżeli zdanie kłamcy (zdanie, które mówi o sobie samym, że jest fałszywe) nie jest ani prawdziwe, ani fałszywe, paradoks nie powstaje.
Bas van Fraassen (1971) zaproponował system logiki presupozycji, oparty na pomyśle Petera Strawsona (1950), skierowanym przeciw teorii deskrypcji Russella (1905). Russell, analizując zdanie „Obecny król Francji jest łysy” stwierdził, że jeśli je traktować jako zdanie podmiotowo-orzecznikowe, które o przedmiocie zwanym „obecny król Francji” orzeka, że jest on łysy, to otrzymujemy pewien paradoks. Mianowicie, zdanie to nie może być prawdziwe, bo Francja jest republiką. Ale z tych samych powodów negacja tego zdania, „Obecny król Francji nie jest łysy”, nie może być prawdziwa. Żeby uratować zasadę dwuwartościowości, Russell wysunął teorię, w edle której logiczna struktura zdania różni się od jego struktury gramatycznej. „Obecny król Francji” pod względem logicznym nie jest nazwą, lecz deskrypcją (opisem), która może być spełniona przez jakiś przedmiot lub nie. Jest deskrypcją tak samo, jak „łysy”. Toteż logiczna struktura zdania „Obecny król Francji jest łysy” przedstawia się jako „Istnieje ktoś (i tylko jeden), kto jest obecnym królem Francji i zarazem jest łysy”. Zdanie to jest fałszywe, ale jego negacją teraz jest prawdziwe zdanie „Nie istnieje nikt, kto jest obecnym królem Francji i zarazem jest łysy lub istnieje więcej niż jeden obecny król Francji, który jest łysy'’.
Strawson uznał to rozwiązanie za sztuczne twierdząc, że strukturę gramatyczną zdania należy traktować poważnie. Według niego prawdziwe lub fałszywe mogą być nie zdania, lecz oznajmienia dokonane za pomocą zdań. Oznajmić, że obecny król Francji jest łysy, prawdziwie lub fałszywie, można było w czasach, gdy Francja miała króla. W przeciwnym razie wypowiedzenie takiego zdania nie jest oznajmieniem (może być przykładem na coś, cytatem, kwestią teatralną, żartem itd. - które ze swej natiuy nie są ani prawdziwe, ani fałszywe). Wariuiek na to, by zdanie nadawało się do wypowiedzenia go w charakterze oznajmienia (prawdziwego lub fałszywego), nazywa się presupozycją tego zdania. Presupozycją zdania „Obecny król Francji jest łysy” (i jego negacji) jest więc zdanie „Istnieje ktoś, i tylko jeden, kto obecnie jest królem Francji”.
Van Fraassen wykorzystał pomysł Strawsona do sformułowania rachunku zdań, w którym prócz klasycznych spójników, V, A, -*, =, występuje jeszcze spójnik presuponowania >. Jest on zdefiniowany następująco: p> q wtedy i tylko wtedy, gdy jeżeli p jest prawdziwe, to q jest prawdziwe, zaś jeżeli p jest fałszywe, to q (też) jest prawdziwe. Zdanie q, które jest presupozycją zdania p, nie jest prawdziwe tylko (i zawsze) wtedy, gdy p nie jest ani prawdziwe, ani fałszywe (jest luką prawdziwościową). Paradoks kłamcy zasadniczo polega na tym, że gdy * jest zdaniem kłamcy, to jest * = (* jest fałszywe), to stąd i z tautologii
* jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy *
wynika logicznie
jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy * fałszywe
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
W tym przykładzie stworzysz przycisk, który będzie reagować na akcje myszki, jak najechanie nad jego
CCF20110107 004 248 Victor W. Turner i wszelkie dobro. „Biały” śmiech, na przykład, który w sposób w
na laurach ekonomicznego zwycięstwa, lecz muszą dążyć do szczytów możliwości. Podobnych przykładów
Sztuczki słonia 1 Sztuczki słonia Znałem raz pewnego zebrę robił w fakt to znany, , który . Słoń ów
to na myśl znamienne zdanie Gadamera, iż „bytem, który może być rozumiany, jest język”301 . Po trzec
Po co nam rynek instrumentów pochodnych? Po to samo, co na inne rynki... Inwestowanie Przykład: Któr
Po co nam rynek instrumentów pochodnych? Po to samo, co na inne rynki... Inwestowanie Przykład: Któr
img070 (12) lizować odmiennie, w zależności od przyjętego kryterium wspomnimie^tł rozróżniania. Na p
rosliny3 I odział I uropy na strefy o podobnych warunkach, który jest obecnie powszechnie akceptowa
w Reims („Zgon katedry w Reims to — żałoba powszechna”20), który pojmuje jednocześnie, że na przykła
Obraz16 (6) • Staropolska poezja ziemiańska • przychodzące od razu na myśl liczne podobne przykłady,
208 209 2 Chłopiec, który marzył jako dziecko na przykład 0 zawodzie lotnika — a w
więcej podobnych podstron