117672

Rok akademicki 2010/2011 Semestr I, prof. dr hab. T. Famulska Przedmiot: Finanse publiczne (wykłady)

S Np. wzrost podatków od przyszłego roku, jest zwyczajny, a +1% od już, nadzwyczajny.

s Dominują w systemach budżetowych wpływy definitywne i zwyczajne.

3. Typowy budżet bazuje na wpływach: przymusowych, definitywnych, zwyczajnych. A spośród wpływów dominujący jest podatek.

4. Podatek - jako kategoria prawno-ekonomiczna jest definiowany przez nauki prawne i ekonomiczne

5. Definicja prawna:

• Podatek - świadczenie pieniężne o charakterze przymusowym, bezzwrotnym, ogólnym, nieodpłatnym, pobierane przez państwo, bądź inny związek o charakterze publiczno-prawnym, zgodnie z przepisami prawa określającymi wysokość, warunki i terminy tego świadczenia.

• Cechy podatku:

0 Charakter pieniężny - akcentuje się w definicji, ponieważ w przeszłości na rzecz władzy publicznej obok świadczeń pieniężnych były świadczenia niepieniężne (płody rolne, pańszczyzna, obowiązkowa służba wojskowa)

0 Przymusowość - przymus o charakterze uświadomionym o Bezzwrotność

o Ogólność (powszechność) - równość podmiotów względem regulacji podatkowych, regulacje podatkowe określają zakres przedmiotowy, oraz zakres podmiotowy podatku, - od czego jest podatek i jakich kategorii podmiotów on dotyczy. Jesteśmy równi wobec przepisów podatkowych.

0 Nieodpłatność - podatek jest świadczeniem o charakterze nieodpłatnym w sensie szczegółowym, czyli w zamian za wnoszone podatki podmiot nie otrzymuje żadnego konkretnego świadczenia ze strony władzy publicznej. Podmiot, który płaci podatek nie ma prawa do roszczeń z tego tytułu.

Podatki to świadczenia, z którymi wiąże się odpłatność ogólna, która polega na tym, że społeczeństwo w zamian za wnoszone podatki otrzymuje różne świadczenia, o Jednostronność

• Beneficjent:

o Państwo

0 (lub) inny związek publicznoprawny - Np. jednostki samorządu

terytorialnego, czyli określone podmioty o charakterze publicznoprawnym, w niektórych krajach kościoły.

• Uregulowania prawne - poza prawem nie ma podatków:

0 W Polsce konstytucja stanowi, że podatek może być nałożony wyłącznie drogą ustawy.

6. Definicja ekonomiczna podatku. - w ujęciu ekonomicznym podatek to świadczenie przymusowe, pobierane przez władzę publiczną w celu zasilenia kas publicznych przy uwzględnieniu zdolności podatkowej obywatela.

o Względem definicji prawnej wynika z definicji ekonomicznej, o Ostatecznym źródłem podatku są zasoby pieniężne prywatne (obywateli) o Podatek jest pobierany w celu finansowania władz publicznych:

• Strony podatku:

o Władza publiczna o Obywatele

• Funkcje podatku:

0 Fiskalne - zapewnienie dochodów, wpływów publicznych, podatek musi spełniać funkcję fiskalną o Pozafiskalne:

S Stymulacja - polega na wkomponowaniu do rozwiązań podatkowych różnego rodzaju ulg i zwolnień w odniesieniu do podmiotów, które zachowują się zgodnie z oczekiwaniami władzy publicznej. Np. ulgi dla