46185
Tomasz Morus - XV-XVI wiek
Przedstawił koncepcję utopii; czyli miejsce. którego nie ma.
Każdy utopianin pracuje na roli lub w rzemiośle. Życie cechuje umiar - ani nędza, ani zbytek. Stroje i posiłki są ujednolicone. Posiłki są wspólne, ubrania chyba nie. Nie znają pieniędzy. Gwarancję trwałości ustroju jest surowa moralność. Państwo dba. aby złoto było w pogardzie. Istnieje surowa kontrola, a karą jest wykonywanie najcięższych prac. Do ich wykonywania utrzymuje się niewolników i wykorzystuje ascetów, którzy lubią się umartwiać. Dopuszcza się różne wierzenia religijne, ale rozmaitość kiJtów dozwolona jest tylko w sferze prywatności, w kościołach obowiązuje ujednolicona forma wiary.
To me był pomysł, który Morus chciał urzeczywistnić: słowo „utopia" oznacza wszak miejsce, którego me ma. Takie miejsce tworzy się dla egzystencjalnej regeneracji; taki konstrukt teoretyczny pomaga w zrozumieniu i ocenie rzeczywistości historycznej.
Nicok) Machiavelll - XV-XVI wiek
„Me należy wychodzić od abstrakcyjnych zasad moralności i sprawiedliwości, tylko od obserwacji tego co faktycznie ludzie robią, a następnie obserwacje te uogólnić indukcyjnie'’
W świecie panuje ogólnie harmonia między dobrem, a złem. ale nierówno pierwiastki te rozprzestrzeniają się w poszczególnych krajach i epokach. Los ludzki (Fortuna) zalezy w połowie od Fortuny, w połowie od starań, zabiegów, dzielności jednostki.
„Fortuna jest jak rwąca rzeka; mniej szkód czym ludziom, którzy są na to przygotowam“
Fortuna ma naturę kobiecą, preferuje raczej zbyt zuchwałego zdobywcę, niz nieśmiałego wielbiciela. Jeśli ludziom brakuje dzielności, najchętniej zrzucają winę na los. W czasach nie zdemoralizowanych, gdy ludzie są obywatelsko świadomi, najlepszym ustrojem byłaby oparta na prawie republika, bo gwarantuje wolność i jest trwała; natomiast w czasach współczesnych Machiavellemu (zwłaszcza we Włoszech) potrzebny jest monarcha, władca, który powinien być lwem i lisem - a więc powinien stwarzać pozory, ze jest uosobieniem wszelkich cnót jeśli jednak zajdzie konieczność, me powinien on mieć skrupułów przed popełnieniem skutecznej zbrodni. Cel jakim jest zjednoczenie podzielonych od wieków i ciemiężonych Włoch, usprawiedliwia takie środki.
Machiavelli wydaje się rozróżniać dwa wzajemnie do siebie mesprowadzalne typy moralności i dwa systemy wartości, które się za nim kryją:
* moralność pogańska: akcentuje cnoty obywatelskie, dzielność, przedsiębiorczość, skuteczność, pewność siebie.
• moralność chrześcijańska: czyli celem najwyższym zbawienie jednostki; kultywuje takie cnoty jak litość, skromność, miłosierdzie, poświęcenie dla innych.
Obu tych typów moralności i wartości nie da się bezsprzecznie pogodzić, a realizowanie celów związanych z pierwszym podważa możliwość realizowania celów związanych z drugim i na odwrót. Machiavelli zapewne jako pierwszy podważył przeświadczenie o zasadniczej zgodności wszystkich rzeczywistych wartości. Podważył również założenie colncldentla oppositorum - założenie o niesprzeczności wartości: pokazał zatem ze mamy być może do czynienia z fundamentalną odrębnością różnych systemów wartości, które wchodzą ze sobą w kolizję i zawsze zatem za wybór i preferencje dla pewnych wartości musimy płacić pominięciem lub marginalizacją innych.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Periodyzacja dziejowa (okresy historyczne) a) renesans : XV - XVI wiek b)
RECEPCJA PRAWA RZYMSKIEGO • XV i XVI wiek • dwie strony
Odrodzenie - okres w historii kultury europejskiej, obejmujący przede wszystkim XV i XVI wiek,
26102007(001) Holistyczna koncepcja psychiki Psychika Jest świadomością. Nie ma miejsca na ładne pod
czynności prawne wykonują za nie przedstawiciele ustawowi; czynność prawna osoby, która nie ma zdoln
a10 CZY MOGĘ PRZEDSTAWIĆ CI CO$ STRASZNEGO? Biblia mówfc «Nie ma ani Jednego sprawiedliwego,* Rzymia
nauczycielka przedszkola Przyjrzyj się dokładnie budynkom. Ile pięter ma każdy z nich? 0_ &
Manikowska (32) Wszechnica krakowska 337. Uniwersytet Krakowski: gmach Collegium Maius, XIV (?), XV/
skanuj0031 (105) EPOKA PIŚMIENNADOBA STAROPOLSKA (od połowy XII do przełomu ^XV i XVI wieku) 7. NAJW
skanuj0045 (65) Fpoka piśmienna — doba staropolska 86 U schyłku doby staropolskiej
skanuj0058 (11) typ Ele wieki XV —XVi Typ Eld wieki XV — XVI Typ E2a wieki XV —XVI Typ Fla
więcej podobnych podstron