plik

��SPOSOBY POMIARU POWIERZCHNI I ODLEGAOZCI NA MAPACH. RODZAJE GEOIKONOMETRII WEGAUG A.M BERLANTA 1. POMIAR POWIERZCHNI Pomiar�w p�l na mapach dokonuje si trzema metodami a) za pomoc bezpo[redniego zliczenia poletek, przy pomocy np. kalki milimetrowej - metoda ta polega na wyznaczeniu zasigu mierzonej powierzchni na kalce milimetrowej i zliczeniu tych p�l kalki, kt�re caBkowicie le| na mierzonej powierzchni - dla uBatwienia pracy zliczamy najpierw peBne cm , nastpnie ich wiartki, a wreszcie pojedyncze mm - zliczona w ten spos�b powierzchnia bdzie mniejsza od powierzchni faktycznej, nie bdzie bowiem obejmowa cz[ci milimetr�w, przez kt�re przechodzi obw�d mierzonej figury - poniewa| nie jeste[my w stanie oznaczy precyzyjnie szeregu cz[ci milimetr�w, przecinanych przez obw�d, przeto zadawalamy si tylko zliczeniem ich sumy, cyfr t dzielimy przez 2 i dodajemy do poprzednio zliczonych p�l b) za pomoc siatki geograficznej - znajduje ona zastosowanie przy pomiarze du|ych obszar�w, zwBaszcza gdy zale|y nam na szczeg�lnie dokBadnych wynikach - mierzc na mapie obszar pokryty dokBadn siatk poBudnik�w i r�wnole|nik�w, zliczamy najpierw wszystkie pola siatki geograficznej, le|ce caBkowicie w obrbie mierzonego obszaru, liczc je oddzielnie dla ka|dej strefy r�wnole|nikowej - ilo[ p�l mno|ymy przez zaczerpnity z tablic warto[ pola jedno- lub p�Bstopniowego a nawet jednostopniowego - pozostaBe do.wyznaczenia cz[ci p�l przecite granic obszaru mierzymy przy pomocy kalki milimetrowej albo planimetrem, a osobno cz[ci pozostajce poza ni c) za pomoc planimetru 2. POMIAR ODLEGAOZCI - pomiar odlegBo[ci na mapach nie jest zadaniem Batwym, gdy| ulegaj one przewa|nie znacznym znieksztaBceniom, zmieniajcym si od punktu do punktu a) pomiar na mapach o mniejszych skalach (atlasowych) - mo|na mierzy tylko kr�tkie odcinki - mierzymy przewa|nie odlegBo[ sferyczn tj. ortodrom, a rzadziej loksodrom - nitka, linijka, krzywomierz, kartka b) du|ych odlegBo[ci dw�ch punkt�w nie uzyskuje si drog pomiaru na mapie, lecz stosuje si obliczenia na podstawie wsp�Brzdnych geograficznych obu punkt�w - je[li oba punkty le| na r�wniku lub na jednym poradniku, to odlegBo[ci ich uzyskujemy przez obliczenie liczby stopni zawartych w mierzonym odcinku oraz znalezienie odpowiedniej dBugo[ci za pomoc tablic liczbowych - tak samo postpujemy, gdy punkty le| na jednym r�wnole|niku - gdy punkty le| na r�|nych r�wnole|nikach i na r�|nych poBudnikach, bierzemy pod uwag skal miejscow na danym odcinku mapy - zadanie upro[ci si znacznie, je|eli wezmiemy map w siatce wieraoktnej, poniewa| w tym wypadku skala nie zale|y od kierunku i zmienia si tylko przy przej[ciu od jednego punktu do drugiego - w granicach niewielkiego obszaru np. pola stopniowego, zmiany te bd niewielkie, tak |e w praktyce skal mo|na uwa|a za staB - je[li linia przechodzi przez kilka p�l stopniowych, trzeba wzi pod uwag osobne skale miejscowe dla ka|dego pola stopniowego - stosujc t metod mo|emy otrzyma dBugo[ odcinka mno|c uzyskany pomiar odcinka na mapie przez wsp�Bczynnik wyra|ajcy skal w danym kierunku - dokBadniejsz warto[ uzyskamy, gdy dany odcinek podzielimy na cz[ci i dBugo[ ka|dej cz[ci pomno|ymy przez wsp�Bczynnik wyra|ajcy skal danej strefy. RODZAJE GEOIKONOMETRII WG A.M. BERLANTA Geoikonometria system dyscyplin studiujcych og�ln teorie, metody i [rodki pomiar�w na podstawie geoprzedstawieD GEOIKONOMETRIA a) geoplanimetria - pomiary na podstawie pBaskich przedstawieD ( 2 - wymiarowych ) - kartometria - fotogrametria - morfometria - fotometria b) geosterometria - pomiary na podstawie przestrzennych geoprzedstawieD - stereokartometria - stereofotogrametria - stereomorfometria - stereokolorometria c) geochronometria - pomiary na podstawie trzy- i czterowymiarowych geoprzedstawieD kartometria - dynamiczna - fotogrametria - dynamiczna - morfometria - dynamiczna

Wyszukiwarka