plik


ÿþ WICZENIE VIII ROBACZYCA {OADKOWO- JELITOWA PRZE{UWACZY , INWAZJA TGORYJCÓW Rodzina Strongylidae -Chabertia ovina Oesophagostomum radiatum Oesophagostomum venulosum- Oesophagostomum columbianum Rodzina Trichostrongylidae - Ostertagia- ,Haemonchus -Trichostrongylus -Cooperia - Nematodirus Rodzina Ancylostomatidae -Bunostomum trigonocephalum -Bunostomum phlebotum- Ancylostoma duodenale -Ancylostoma caninum -Ancylostoma tubaeformae - Uncinaria stenocephala Rodzina Strongylidae " Rodzaj : Chabertia  Chabertia ovina (0WCE, KOZY, BYDAO) " Rodzaj : Oesophagostomum  Oesophagostomum radiatum (BYDAO) Oesophagostomum venulosum (OWCE, BYDAO) Oesophagostomum columbianum RODZAJ Oesophagostomum UMIEJSCOWIENIE GATUNEK {YWICIEL Oesophagostomum bydBo Jelito grube radiatum Oesophagostomum Owce i kozy Jelito grube columbianum Oesophagostomum Owce i kozy Jelito grube venulosum RODZAJ Oesophagostomum UMIEJSCOWIENIE GATUNEK {YWICIEL Oesophagostomum [winia domowa jelito grube dentatum i dzika Oesophagostomum dentatum " Samica 10-14 mm " Samiec 6.5-9mm " Forma inwazyjna L3 po 5-6 dniach " Zarazenie per os " Rozwój bez wdrówki somatycznej z FAZ HISTOTROPOW " Okres prepatentny 5-7 tygodni Rodzina Trichostrongylidae 1. MaBe ,wBosowatego ksztaBtu nicienie 2. SBabo wyksztaBcona torebka gbowa pozbawiona elementów tncych 3.Torebka kopulacyjna samców ma dobrze wyksztaBcone pBaty boczne i sBabo zaznaczony pBat grzbietowy 4. Obecno[c jajomiotu u samic 5. Jaja owalne z licznymi blastomerami 6.Cykl rozwojowy prosty ,bez wedrowek somatycznych z fenomenami Rodzina Trichostrongylidae " Schorzenie trawieDca Ostertagia /bydBo/,Haemonchus /owce/ " Schorzenie j. cienkiego Trichostrongylus Cooperia Nematodirus Rodzina Trichostrongylidae Trichostrongylus sp. " Rodzaj: Trichostrongylus Trichostrongylus axei (prze|uwacze, konie, [winie  trawieniec, |oBdek) " Rodzaj: Ostertagia Ostertagia ostertagi (bydBo - trawieniec) Rodzina Trichostrongylidae " Rodzaj: Cooperia Cooperia curticei (owce, kozy, jelito cienkie) " Rodzaj: Haemonchus Haemonchus contortus (owce, kozy, bydBo, trawieniec) " Rodzaj: Nematodirus Nematodirus filicollis (owce, kozy, bydBo, jelito cienkie) Biologia Trichostrongylidae " Okres prepatentny Ostertagia sp. 17-21 dni Haemonchus sp.2-3 tyg. Cooperia sp. 15-18 dni Trichostrongylus sp. 7-25 dni cykl |yciowy caBej rodziny jest podobny - geohelminty Trichostrongylidae inwazjologia " Inwazja pastwiskowa " Larwy wra|liwe na temp. i wysychanie " Najbardziej wra|liwe s zwierzta pierwszy raz wypasane Inwazjologiczne fenomeny trichostrongylidozy " Zahamowanie rozwoju larw (inhibition phenomenon) " Skok wiosenny (spring rise) " Samowyleczenie (self cure) Rodzina Ancylostomatidae Rodzaj Bunostomum Bunostomum trigonocephalum Bunostomum phlebotum Rodzaj Ancylostoma Ancylostoma duodenale Ancylostoma caninum Ancylostoma tubaeformae Rodzaj Uncinaria Uncinaria stenocephala Bunostomoza Bac. bunostomosis Tgoryjce rodzaj Bunostomum Du|a torebka gbowa 2 póBksi|ycowate listewki tnce, u wej[cia do torebki na jej dnie liczne zbki U samców dobrze rozwinita torebka kopulacyjna Bunostomum trigonocephalum samiec 11-17 mm samica 14-26 mm Bunostomum phlebotum samiec10-18 mm samica 16-25 mm Bunostomoza Bac. bunostomosis wystpowanie Paso|yty kosmopolityczne w Polsce czsto spotykane " Bunostomum trigonocephalum  owce, kozy " Bunostomum phlebotum - bydBo Bunostomoza Bac. bunostomosis biologia Drogi inwazji: 1. per cutis 2. per os 3. [ródmacicznie ? Okres prepatentny B.phlebotomum 57-79 dni B.trigonocephalum 49-53 6-8 dni dni Rozwój w [rodowisku zewntrznym Bunostomoza Bac. bunostomosis inwazjologia " Inwazyjne larwy Bunostomum wra|liwe na czynniki [rodowiska zewn. " Inwazja gBównie na pastwisku, równie| w pomieszczeniach dla zwierzt " Szczególna wra|liwo[ jagnit Bunostomoza Bac. bunostomosis patogeneza i objawy kliniczne DOJRZAAE NICIENIE LARWY hematofagi stany zapalne skóry i pBuc 1. niedokrwisto[ 2. utrata apetytu 3. wychudzenie Bunostomoza Bac. bunostomosis rozpoznawanie " Badanie [wie|ego kaBu met flotacji " KaB przetrzymywany w temp. pokojowej  brak mo|liwo[ci rozró|nienia od jaj nicieni |oBdkowo- jelitowych Ancylostomoza i uncinarioza (syn. tgoryjczyca, Bac. ancylostomosis et uncinariosis) zwierzt miso|ernych Nicienie maBe, z dobrze wyksztaBcon torebk gbow, w której znajduj si zbki lub listewki tnce Ancylostoma caninum samiec 9-12 mm, samica 15-21 mm Ancylostoma tubaeformae samiec 7-12 mm samica 9-13 mm Uncinaria stenocephala samiec 5-11 mm samica 9-16 mm Ancylostomoza i uncinarioza wystpowanie Paso|yty kosmopolityczne. W Polsce pospolite {ywiciel ostateczny: " Ancylostoma caninum i Uncinaria stenocephala  pies " Ancylostoma tubaeformae i Uncinaria stenocephala - kot. Ancylostomoza Cykl rozwojowy Okres prepatentny pies- p.c. 15-18 dni laktogenna 12- 16 dni ,kot  18-23 dni RODZAJ UNCINARIA BIOLOGIA lokalizacja j.cienkie rozwój jaj w [rodowisku zewn. temp. 20-260C wilgotno[ 70-90 % ok. 24h Stadium inwazyjne po 5-10 dniach Ancylostomoza i uncinarioza Inwazjologia i drogi inwazji Ancylostoma caninum Uncinaria stenocephala " przez skór " drog pokarmow " drogam pokarmow " przez skór " laktogenn " [ródmacicznie Nie jest jasna rola |ywicieli paratenicznych Ancylostomoza i uncinarioza Objawy kliniczne 4 postacie intensywnej inwazji 1. nadostra u szczenit w wyniku zara|enia [ródmacicznego objawia si siln niedokrwisto[ci powodowana gBównie przez niedojrzaBe nicienie 2. ostra objawia si niedokrwisto[ci jest powodowana przez niedojrzaBe lub dojrzaBe nicienie 3. przewlekBa brak niedokrwisto[ci lub sBabo zaznaczona 4. wtórna jest rozwiniciem postaci przewlekBej objawy niedokrwisto[ci u zwierzt utrzymywanych w zBych warunkach, wyniszczonych Ancylostomoza i uncinarioza Objawy kliniczne Czste ( co kilkana[cie minut ) zmiany miejsca przyczepu nicieni powoduj rozlegBe obra|enia jelita ( uszkodzenia bBony [luzowej i wBosowatych naczyD krwiono[nych ). Wydzielane toksyny ( hemolityczne ) powoduj rozpad erytrocytów i spadek hemoglobiny, pogBbiajc obraz niedokrwisto[ci. Ancylostomoza i uncinarioza Objawy kliniczne niedokrwisto[ niedobór |elaza. utrat apetytu, wychudzenie, osBabienie, zmatowienie sier[ci oraz wyrazn blado[ bBon [luzowych Mo|e wystpowa biegunka, nawet z domieszk krwi Zmiany skórne WICZENIE IX ROBACZYCA PAUC PRZE{UWACZY, KONI, ZWIC, PTAKÓW Rodzina Dictyocaulidae Dictyocaulus viviparus -Dictyocaulus filaria -Dictyocaulus arnfieldi Rodzina Protostrongylidae Rodzaj Protostrongylus  Muellerius  Cystocaulus  Neostrongylus Rodzina Metastrongylidae Metastrongylus elongatus -Metastrongylus salmi-Metastrongylus pudendotectus Rodzina Syngamidae -Syngamus trachea Rodzina Dictyocaulidae Rodzaj Dictyocaulus Dictyocaulus viviparus Dictyocaulus filaria Dictyocaulus arnfieldi Rodzina Protostrongylidae Rodzaj Protostrongylus  Protostrongylus spp. Rodzaj Muellerius  Muellerius spp. Rodzaj Cystocaulus  Cystocaulus spp. Rodzaj Neostrongylus  Neostrongylus spp. Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) |ywiciele Dictyocaulus viviparus Dictyocaulus filaria BydBo Owce, kozy {ubr muflony Sarny Daniele Aosie Jelenie Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) Dictyocaulus viviparus Nicienie szaro biaBawe, dBugie, nitkowate Samiec 30-55 mm Samica 60-80 mm " Dobrze rozwinita " Otwór pBciowy w torebka kopulacyjna poBowie ciaBa " Szczecinki kopulacyjne: równe, krótkie gbczaste, ciemne Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) Dictyocaulus filaria Samiec 20  80 mm Samica 30-112 mm " Torebka kopulacyjna " Otwór pBciowy w krótka dobrze poBowie ciaBa wyksztaBcona " Szczecinki kopulacyjne: krótkie, gbczaste równe, |óBtawe Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) Morfologia jaj Dictyocaulus viviparus Dictyocaulus filaria 85 x 51 um 98-142 x 62-90 um wydalane przez samice zawieraj wyksztaBcon larw Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) wystpowanie Paso|yty kosmopolityczne W Polsce inwazja wystpuje regionalnie Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) cykl rozwojowy oskrzela Jaja p.pokarmowy L1 L1 L2 L3 Zrodowisko L3 p.pokarmowy L3 L4 ww. chBonne krezkowe L4 krwiobieg Okres prepatentny 21-56 dni pBuca Okres patentny 6 miesicy Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) inwazjologia " Inwazja gBównie pastwiskowa (tereny wilgotne) " Larwy: nie pobieraj pokarmu podatne na warunki pogodowe cz[ mo|e zimowa maBo ruchliwe " Rozprzestrzenianie z wod deszczow lub z pomoc grzybni philobolus spp. " Dwa szczyty choroby jesienny i wiosenny Patogeneza diktiokaulozy " 1.Faza przenikania larw i migracja do pBuc " ( 1 - 7 dni ) " 2. Faza prepatentna  rozwój larw w pBucach " ( 7 - 25 dni ) " 3. Faza patentna  dojrzaBo[ robaków i wydalanie jaj ( 25  55 dni ) " 4. Faza postpatentna  koDcowa, okres zdrowienia ( od 55 dnia po zara|eniu ) Diktiokauloza W przebiegu diktiokaulozy u bydBa du| rol odgrywa odporno[ [ródzakazna  u jednorocznych cielt rozwija si ona po 6 tygodniach, a u jaBowizny po 21 tygodniach. PeBn odporno[ci odznaczaj si zwierzta dopiero w wieku 2 lat. Nabyta odporno[ mo|e by jednak przeBamana masow inwazj. Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) objawy kliniczne BydBo " Ci|ki przebieg wBcznie ze [mierci zwierzt u cielaków. " Duszno[, kaszel, " WypByw z nosa " Wyniszczenie " Niedorozwój Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) Szczyt jesienny Od IX do XII, choroba przebiega z objawami klinicznymi, dotyczy mBodych cielt w 1 roku |ycia lub stykajcych si z paso|ytem po raz pierwszy. Szczyt wiosenny Od IV do V  w okresie wypdzania cielt po raz drugi na pastwisko, wystpuje intensywne wydalanie larw przez zwierzta, ale bez klinicznych objawów choroby. Diktiokauloza (Bac. dictyocaulosis) objawy kliniczne owce " Szczególnie wra|liwe pierwszy raz wypasane jagnita " Przebieg gBównie przewlekBy " Suchy kaszel (wzmagajcy si noc i przy przepdzaniu) " Utrudnione oddychanie " Niedokrwisto[ " Obrzki " Ogólne wyniszczenie " Wystpuje odporno[ na reinwazje Dictyocaulus arnfieldi NicieD pBucny koni i osBów " Wystpowanie  kosmopolitycznie " Samiec 2,6-4,3 cm dB., " Samica 3,8-8,5 cm dB. " Jaja 74-96x46-58 um zawieraj larw " L1 z charakterystycznym kolcem " Lokalizacja oskrzela i oskrzeliki " L1 wykluwaj si z jaj "  oskrzela "  jelita "  [rodowisko zewntrzne Dictyocaulus arnfieldi " OsBy bardziej wra|liwe ni| konie  s zródBem inwazji " Wra|liwe konie do 9 miesica i osBy do 2 lat " Zwierzta starsze po przechorowaniu nabywaj odporno[ci " Okres prepatentny pierwotnych inwazji 6-53 tygodni " U starszych koni inwazje impatentne  samice nie wydalaj jaj " Odporno[ zwierzt starszych mo|e by przeBamana masow inwazja lub zaBamaniem odporno[ci Dictyocaulus arnfieldi objawy " Bronchopneumonia " Kaszel , utrudnione oddychanie,wychudzenie " Rozpoznanie koproskopia - flotacja -jaja z larw " Inwazja szerzy si poprzez pastwiska, zwBaszcza u|ytkowane przez osBy i konie. Protostrongylidoza Bac. protostrongylidosis choroba wywoBywana przez rodzaje: Rodzaj Protostrongylus Rodzaj Muellerius Rodzaj Cystocaulus Rodzaj Neostrongylus Protostrongylidoza Bac. protostrongylidosis lokalizacja 1. Tchawica oskrzela 2. Zrednie i maBe oskrzeliki 3. Oskrzeliki i pcherzyki pBucne Protostrongylus biologia {ywiciel ostateczny owce i kozy {ywiciel po[redni [limaki ldowe i wodno-ldowe Protostrongylidoza Bac. Protostrongylidosis rozpoznawanie " Objawy kliniczne " Badanie kaBu  metody: VAJDY BAERMANNA " Badanie po[miertne Rodzina Metastrongylidae Rodzaj Metastrongylus Metastrongylus elongatus Metastrongylus salmi Metastrongylus pudendotectus METASTRONGYLOZA robaczyca pBuc, Bac. metastrongylosis Metastrongylus elongatus, Metastrongylus salmi, Metastrongylus pudendotectus " nicienie nitkowate " samice 23-50 mm " samce 11-23 mm " torebka pBciowa z dobrze rozwinitymi pBatami bocznymi i zredukowanym grzbietowym " szczecinki kopulacyjne dBugie (4.5 mm) charakterystycznie zakoDczone METASTRONGYLOZA jaja " Wymiary 40-57 x 32-42 um " Grube skorupki " PofaBdowana powierzchnie zewntrzna " W momencie wydalenia zawieraj larw METASTRONGYLOZA {ywiciel ostateczny: Umiejscowienie  Zwinia Oskrzeliki i oskrzela Dzik {ywiciel po[redni: d|d|ownice Syngamoza (Bac. syngamosis) " Syngamus trachea. S to nicienie barwy krwistoczerwonej, z dobrze rozwinitymi torebkami gbowymi, o zgrubiaBych brzegach. Samce znacznie mniejsze od samic, wystpuj zawsze parami, poBczone tworz ksztaBt litery Y. Syngamoza (Bac. syngamosis) " Samiec dBugo[ci 2-6 mm, zaopatrzony jest w sBabo rozwinit torebk kopulacyjna któr jest przytwierdzony do okolicy otworu pBciowego samicy " Samica dBugo[ci 5-30 mm z otworem pBciowym poBo|onym w przedniej pitej cz[ci ciaBa. Syngamoza (Bac. syngamosis) " Jaja owalne, o wymiarach 70- 125x36 55 µm, zaopatrzone na ka|dym biegunie w guziczek, w momencie wydalenia zawieraj co najmniej 8 blastomerów. Syngamoza (Bac. syngamosis) " {ywiciel. Kury, ba|anty, kuropatwy, wrony, gawrony, szpaki i inne ptaki wolno |yjce. " Umiejscowienie. Tchawica. Syngamoza (Bac. syngamosis) Inwazjologia " Rezerwuarem ptaki wolno |yjce " oporno[ jaj na dziaBanie czynników [rodowiska (jaja z larwami mog przezimowa). " Larwy chronione tkankami |ywicieli paratenicznych. " W d|d|ownicach larwy mog prze|y ponad 4 lata.. Syngamoza (Bac. syngamosis) " Szczególny problem mo|e stanowi syngamoza w fermach ba|antów i kuropatw, bdc przyczyn du|ych upadków " Ostatnio czsto opisywane s przypadki syngamozy u strusi. Syngamoza (Bac. syngamosis) Patogeneza uszkodzenia mechaniczne [cian migracji larw przez naczyD krwiono[nych pBuca i pcherzyków naruszaj cigBo[ bBony [luzowej dojrzaBe nicienie tchawicy, która wykazuje oznaki zapalenia hematofagi powoduj anemi Syngamoza (Bac. syngamosis) Objawy kliniczne " Szczególnie wra|liwe s ptaki mBode " stwierdza si osowienie, nastroszenie piór, niech do ruchu i osBabienie apetytu. " wystpuje duszno[ [wiszczcy kaszel. " charakterystyczne ziewanie - ptaki wycigaj szyje i szeroko otwieraj dzioby " W jamie dzioba mo|e pojawi si krwisty [luz " Zmier nastpuje w wyniku uduszenia lub ogólnego wyniszczenia WICZENIE X WAOZNICA WAOSOGAÓWCZYCA KAPILARIOZA SETARIOZA Rodzina Trichinellidae Trichinella spiralis sensu stricto - Trichinella britovi - Trichinella nativa - Trichinella pseudospiralis Rodzina Trichuridae -Trichuris trichiura- Trichuris ovis -Trichuris suis -Trichuris vulpis Rodzina Capillaridae Rodzina Trichinellidae " Rodzaj Trichinella Trichinella spiralis Rodzina Trichuridae " Rodzaj Trichuris Trichuris trichiura Trichuris ovis Trichuris suis Trichuris vulpis Rodzaj Capillaria " Capillaria annulata, " C. contorta " Ptaki " C. caudinflata " C. bursata " C. obsignata " C. anatis " Ssaki " Capillaria bovis " C. longipes " C. putorii " C. aerophila " C. plica " C. hepatica Rodzina Setariidae " Rodzaj Setaria Setaria equina Setaria labiato-papillosa Poznane gatunki Trichinella Dotychczas wyodrbniono 9 typów genetycznych Trichinella (T1  T9 ) " - Trichinella spiralis sensu stricto ( w Polsce ! ) " - Trichinella britovi ( w Polsce ! ) " - Trichinella nativa ( Europa ) " - Trichinella pseudospiralis ( Europa ptaki ) " - Trichinella nelsoni " Trichinella murrelli " Trichinella papuae " Trichinella zimbabwensis T. spiralis jest paso|ytem poliksenicznym(wielodomowym) Lista |ywicieli obejmuje 149 ssaków nale|cych do 33 rodzin i 10 rzdów taksonomicznych ! WBosieD jest jednym z nielicznych robaków paso|ytniczych zdolnych do odbycia peBnego cyklu rozwojowego w ustroju tego samego |ywiciela. Cykl rozwojowy Trichinella spiralis Larwy uwalniaj si z torebek w jelicie cienkim po kilku godzinach od zara|enia. Dojrzewaj pBciowo ( L1  L4  dorosBe ) po 24  48  72 godzinach. Kopulacja form dojrzaBych nastpuje po 33  40 godzinach od chwili inwazji Samice rodz larwy po 4  5 dniach po kopulacji Jedna samica rodzi okoBo 1500 larw. Pierwsze larwy pojawiaj si we krwi czBowieka po 5 dniach od zara|enia. Larwy w mi[niach poprzecznie pr|kowanych czBowieka pojawiaj si ju| 7 dnia ( zakres 12  15 dni ) po zara|eniu. Pierwsze skrcajce si larwy w mi[niach czBowieka pojawiaj si 17  20 dni po zara|eniu. Torebka larwy zaczyna si ksztaBtowa ok. 4 tygodnia po zara|eniu, a ostatecznie formuje sipo 6  9 tygodniach po zara|eniu. Proces wapnienia torebek larw zaczyna si po 6 miesicach. Postacie rozwojowe Trichinella spiralis : 1. Samica  dBugo[ci 3  4,8 mm 2. Samiec  dBugo[ci 1,5  1,6 mm 3. Nowo urodzona larwa  dBugo[ci 100  120 µm i [rednicy 6 µm (!) 4. Larwa wdrujca  dBugo[ci 800  1300 µm 5. Larwa otorbiona  wymiary torebki larwy 200 x 600 µm Patologia wBo[nicy : Faza I  jelitowa, trwa okoBo 2 tygodni po zara|eniu, wystpuje ostry stan zapalny bBony [luzowej jelita cienkiego, 10-12 dnia stan ostry przechodzi w podostry Faza II  migracji larw, pocztek fazy w koDcu 1 tygodnia inwazji Faza III  otorbiania larw, rozpoczyna si ok. 4 tygodnia inwazji  inaczej faza mi[niowa lub transformacji bazofilnej ( nursing cell  komórki piastunki) Objawy zara|enia si ludzi larwami wBo[nia krtego : Objawy zaczynaj si od 7 dnia po spo|yciu zara|onego misa i trwaj 5 tygodni. Wystpuje  sztywno[ mi[ni, zmczenie, wyczerpanie, 11  22 dnia po zara|eniu wystpuj u czBowieka  obrzki twarzy i powiek, podwy|szona temperatura, zmiany we krwi ( eozynofilia Objawy: 1. ZESPÓA BIEGUNKOWY  zwizany z paso|ytowaniem dorosBych nicieni w jelicie cienkim: bóle brzucha, nudno[ci, wymioty, biegunka, gorczka. 2. OBJAWY ZWIZANE Z PENETRACJ NACZYC LIMFATYCZNYCH I {YLNYCH: " charakterystyczne obrzki twarzy i powiek na tle alergicznym; " linijne wybroczyny pod paznokciowe, " objawy zapalenia pBuc, opBucnej, zapalenia opon mózgowych, uszkodzenie nerek i mi[nia sercowego. Badanie mi[ni w celu wykrycia larw wBo[ni w Polsce na dzieD dzisiejszy obowizkowemu badaniu na wBo[nice podlega miso: [wiD, dzików, koni, nutrii i niedzwiedzi wBosogBówki " Charakterystyczna budowa " Samce - jedna szczecinka nicieni oraz ich jaj kopulacyjna " Przednia cz[ ok. 4/5 " Samice - szpara sromowa dBugo[ci wBosowata zawiera na granicy przedniej cz[ci gardziel ciaBa i tylnej, pojedynczy " Dymorfizm pBciowy sBabo narzd rozrodczy zaznaczony Trichuris trichiura czlowiek i naczelne Trichuris suis [winia domowa i dzika Trichuris vulpis pies i canide (sporadycznie u czBowieka) Trichuris ovis, T.globullosa T. scriabini prze|uwacze maBe ,du|e, domowe, dzikie Trichuris leporis ,T. sylvilagi zajce,króliki Trichiris felis, T.serrata, T.campanulla koty i kotowate (rzadko[) Najczstsze wBosogBówki gatunek samiec samica jajo Trichuris 30-48 mm 35-52 mm 49-65x20-29 um trichiura Trichuris suis 35-48 mm 33-46 mm 55-63x26-32 um Trichuris 50-80 mm 41-70 mm 70-79x30-37 ovis um Trichuris 45-60 mm 60-75 mm 88-93x37-49 vulpis um Wystpowanie gatunek |ywiciel umiejscowienie w Polsce wystpuje Trichuris czBowiek j. grube trichiura pospolite Trichuris Zwinia dzik j. grube suis spotykane Trichuris MaBe j. grube ovis prze|uwacze Czsto Trichuris Pies lis j.grube spotykane vulpis Gatunek Okres prepatentny ok. Trichuris 46 dni (6 tyg.) trichiura Trichuris suis 42 - 49 dni Trichuris ovis 46 - 55 dni (6-7 tyg.) Trichuris vulpis 77  105 dni (11-15 tyg.) Okres patentny okoBo 16 miesicy T. vulpis 4-5 miesicy T. suis WBosogBówka  objawy kliniczne INWAZJA CZSTO DOTYCZY ZWIERZT STARSZYCH ! " Biegunka " Utrata apetytu " Niedokrwisto[ " Zahamowanie rozwoju KAPILARIOZY " Paso|yty wielu gatunków ptaków i ssaków DBugie wBosowate nicienie / 7-80 mm/ " Samce z jedn dBug szczecink kopulacyjn " Jaja |óBtawe z wskimi, pBaskimi czopkami na biegunach " Rozwój prosty lub zBo|ony w zale|no[ci od gatunku paso|yta Kapilariozy ptaków gatunek |ywiciel Umiejscowienie Wystpowanie w Polsce zara|enie Capillaria ptaki grzebice i przeByk spotykane annulata, wodne przez d|d|ownice C. contorta wodne i grzebice przeByk spotykane bezpo[rednio C. caudinflata grzebice i wodne j. cienkie spotykane przez d|d|ownice C. bursata grzebice i wodne j.cienkie spotykane przez d|d|ownice C. obsignata Grzebice i wodne j. cienkie spotykane bezpo[rednio C. anatis Wodne i grzebice J [lepe i cienkie spotykane bezpo[rednio Kapilariozy ssaków gatunek |ywiciel Umiejscowienie zara|enie Wystpowanie Capillaria bovis BydBo i maBe j.cienkie kosmopolicznie prze|uwacze bezpo[rednio C. longipes owce j.cienkie kosmopolicznie bezpo[rednio C. putorii Kot, szop pracz j. cienkie , |oBdek kosmopolicznie przez d|d|ownice i bezpo[rednio C. aerophila Lisy .psy ,koty, tchawica ,oskrzela kosmopolicznie je|e , wyjtkowio przez d|d|ownice czlowiek i bezpo[rednio C. plica Lisy ,psy ,koty pcherz moczowy kosmopolicznie Przez d|d|ownice C. hepatica gryzonie rzadko wtroba kosmopolicznie inne ssaki/koD, bezpo[rednio pies,kot, czlowiek KAPILARIOZY - rozwój " Forma inwazyjna " Rozwój prosty Jajo z L1 ( inkubacja 1-2 tygodnie ) " Rozwój zBo|ony D|d|ownica z L1 (2-4 tygodnie) " Zara|enie per os " Rozwój bez wdrówek (wyjtek C. plica, C. hepatica C. aerophila ) " Okres prepatentny2-6 tygodni " Okres patentny ? KAPILARIOZY patogeneza " Intensywny stan zapalny bBony [luzowej w miejscu lokalizacji paso|yta \ " Objawy : Biegunki , zwracanie tre[ci |oBdka i wola, utrata apetytu, wychudzenie C. plica - zapalenie pcherza moczowego C. hepatica - zwyrodnienie wtroby C. aerophila - zapalenie oskrzeli KAPILARIOZY rozpoznanie " Koproskopia -Flotacja - jaja z pBaskimi czopkami " C. plica  badanie moczu " C. hepatica - sekcja " C. aerophila  [luz dróg oddechowych " Leczenie trudne - podwy|szone dawki leków SETARIOZY " DBugie cienkie nicienie " Otwór gbowy z czterema wargami " Ogon samca spiralnie skrcony " Samice larworodne " Larwy  mikrofilarie -we krwi " {ywiciele po[redni  owady krwiopijne -komary SETARIOZY gatunek samiec samica mikrofilarie Setaria 50-80 mm 70-120 mm 240-260 um equina Setaria 48-52 mm 70-100 mm 300-315 um labiato- papillosa SETARIOZY Wystpowanie gatunek |ywiciel umiejscowienie Kosmopolitycznie jama brzuszna, piersiowa, koniowate Setaria powierzchna wtroby, W Polsce wystpuje equina przestrzeD nadoponowa, osierdzie , przednia komora oka Rzadko moszna Kosmopolitycznie na powierzchni trzewi, jama bydBo i Setaria brzuszna W Polsce wystpuje dzikie labiato- prze|uwacze papillosa CYKL ROZWOJOWY " Okres prepatentny 8-10 miesicy " Okres patentny miesice lub lata WICZENIEXI WGORKI , AMIDOSTOMUM, NICIENIE EGZOTYCZNE, KOLCOGAOWY Rodzina Strongyloididae Strongyloides stercoralis Strongyloides ransomi - Strongyloides papillosus -Strongyloides westeri Rodzina Trichostrongylidae Amidostomum anseris - Dioctophyma renale-Dirofilaria immitis- Wuchereria bancrofti-Onchocerkozy-Loa loa- Dracunculus medinensis Typ Acanthocephala Macracanthorhynchus spp. - Filicollis anatis -Polymorphus spp. Rodzina Strongyloididae Rodzaj Strongyloides Strongyloides stercoralis Strongyloides ransomi Strongyloides papillosus Strongyloides westeri Rodzina Trichostrongylidae Rodzaj Amidostomum Amidostomum anseris NICIENIE EGZOTYCZNE Dioctophyma renale Dirofilaria immitis Wuchereria bancrofti Onchocerkozy Loa loa Dracunculus medinensis Typ Acanthocephala Macracanthorhynchus spp. Filicollis anatis Polymorphus spp. Rodzaj Strongyloides - wgorki " ZBo|ony cykl rozwojowy " Wystpuj dwa pokolenia: partenogenetyczne paso|ytnicze samice Gardziel filarioidalna larwa L3 i dorosBe osobniki wolno |yjce rozdzielnopBciowe " Gardziel rabditoidalna larwy L1, L2 oraz formy wolno|yjce Rodzaj Strongyloides - wgorki larwa larwa rabditoidalna filarioidalna Rodzaj Strongyloides - wgorki gatunek DBugo[ samicy Jajo/larwa Strongyloides Do 2.2 mm Larwy 220  380 um stercoralis Strongyloides 3  5 mm 46-57 x 30-32 um ransomi Strongyloides 3  8 mm 40-60 x 24-36 um papillosus Strongyloides 8  9 mm 40-52 x 32-40 um westeri Rodzaj Strongyloides - wgorki gatunek |ywiciel umiejscowienie wystpowanie Strongyloides miso|erne Jelito cienkie Europa stercoralis sporadycznie czBowiek Strongyloides [winia Jelito cienkie Kosmopolityczny, ransomi w Polsce czsto Zluz na bBonie [luzowej Strongyloides Prze|uwacze Jelito cienkie W Polsce papillosus króliki szczury najcz[ciej u owiec Zluz na bBonie [luzowej Strongyloides koD Jelito cienkie Kosmopolityczny, westeri w Polsce czsto Zluz na bBonie [luzowej Rodzaj Strongyloides  wgorki cykl rozwojowy Rodzaj Strongyloides  wgorki mo|liwe drogi inwazji 1. Per cutis  najczstsza droga 2. Per os  larwy wnikaj w bBon [luzow wdrówka jak w inwazji p.c. 3. Inwazja laktogenna  notowana u S.papillosus , S. ransomi, S. westeri 4. Zródmaciczna - mo|liwa u S.papillosus Rodzaj Strongyloides  wgorki patogeneza " Wdrujce larwy uszkodzenie -skóry, -mi[ni - tkanki pBucnej " DorosBe osobniki bBona [luzowa jelita cienkiego Rodzaj Strongyloides  wgorki objawy kliniczne " Lokalne zmiany skórne " Kaszel, duszno[ " Biegunka czasem z domieszk krwi, zmniejszony apetyt, wychudzenie Rodzaj Strongyloides  wgorki rozpoznawanie " Wywiad i objawy kliniczne " Badanie kaBu: S. stercoralis  poszukiwanie larw w kale S. ransomi, papillosus, westeri  jaja " Badanie [luzu z jelita cienkiego, zmiany anatomopatologiczne wybroczyny bBony [luzowej, zmiany zapalne w pBucach Amidostomum anseris " Budowa : " samica dBugo[ci 13  24 mm, samiec 9  15 mm, " smukBej budowy, barwy |óBtawej lub czerwonawej, " na dnie torebki gbowej 3 zby. " Hematofag  jeden nicieD spo|ywa w cigu doby 375  444 mg krwi (!) " {ywiciel ostateczny : g[ domowa (kaczki i inne) Amidostomum anseris " Umiejscowienie : pod bBon rogow |óBdka mi[niowego oraz na pograniczu |óBdka gruczoBowego i mi[niowego. " Rozwój :Forma inwazyjna L 3, po opuszczeniu jaj s bardzo ruchliwe ( wpeBzaj na wierzchoBki traw lub swobodnie pBywaj " Zara|enie : per os i per cutis. " Okres prepatentny wynosi 15  18 dni. Dioctophyma renale nerkowiec olbrzymi Samica dBugo[ci od 20 cm do ponad 1 metra, samiec od 14 do 45 cm. " Nicienie ciemnokrwistej barwy. " {ywiciel ostateczny  pies, kot, lis, koD, [winia, szczur, czBowiek. " Umiejscowienie  gBównie w prawej miedniczce nerkowej i jamie brzusznej " ( czasami w innych narzdach ). nerkowiec olbrzymi " Rozwój nerkowca olbrzymiego Rozwój zBo|ony II |ywiciele po[redni. I- skposzczety, II ryby ( mog by tylko |ywicielem paratenicznym ). " Paso|yt zanim dostanie si do miedniczki nerkowej przebywa przez pewien czas w wtrobie i jamie brzusznej. " Pierwsze jaja w moczu pojawiaj si po 198 dniach od zara|enia. Dirofilaria immitis robak sercowy Nicienie wBosowate 1mm gr. -dBugo[ do18 cm samiec do 30 cm samica Mikrofilarie 220-340 um dBugo[ci Dirofilaria immitis " {ywiciel ostateczny  pies, kot, lis i inne. " {ywiciel po[redni - komary " Umiejscowienie  prawa komora serca i ttnica pBucna, niekiedy jama piersiowa, oskrzela i inne narzdy. " Dirofilarioza -objawy " DorosBe paso|yty wywoBuj zapalenie wsierdzia i ttnicy pBucnej. " Psy staj si osowiaBe, szybko si mcz ( zwBaszcza po biegu ), wystpuj objawy duszno[ci. Dalej : wodobrzusze, rzucawka i [mier na skutek zatoru. Wuchereria bancrofti (Filaria nocturna) " Nicienie wBosowate 4-10 cm dBugo[ci " Lokalizacja - naczynia i wzBy chBonne " Formy larwalne mikrofilarie w naczyniach chBonnych i krwiono[nych czBowieka Wuchereria bancrofti " {ywiciel ostateczny  czBowiek. " {ywiciel po[redni owady krwiopijne Wuszererioza " Nazw t obejmujemy schorzenie wieloobjawowe, czsto o niewyja[nionej etiologii. " Dotyczy to szczególnie sBoniowato[ci ( elephantiasis ), polegajcej na zgrubieniu skóry i tkanki Bcznej podskórnej najcz[ciej koDczyn dolnych, moszny, prcia, sromu, piersi itd. Onchocerkozy " Parazytozy wywoBywane przez nicienie z rodzaju Onchocerca. " {ywiciele ostateczni  czBowiek, koD, osioB, muB, bydBo. " {ywiciele po[redni- owady dwuskrzydBe, kBujco-ssce. " Umiejscowienie  wizadBa szyjne i karkowe, [cigna dolnej cz[ci koDczyn, tkanka Bczna w wizadle stawu kolanowego Onchocerkozy " ostre surowiczo-wysikowe procesy zapalne " ogniska martwicy " bujanie tkanki ziarninowej " zbliznowacenia " stwardnienia " przetoki, w których wida fragmenty skBbionych dojrzaBych paso|ytów. Loa loa {ywiciel ostateczny  czBowiek. Umiejscowienie  w tkance podskórnej, pod spojówk oka. Rozwój u czBowieka trwa 2  3 lata. Loaza " Paso|yty odznaczaj si du| ruchliwo[ci, " wdruj pod skór z jednego miejsca do drugiego " powoduj przej[ciowe obrzki ( pod skór policzków, piersi, pleców, koDczyn, napletka, powieki itp. ) Loa loa - rozwój {ywiciel po[redni, agresywne muchówki z rodzaju Chrysops  [lepaki. " Samice nicienia rodz mikrofilarie (wielko[ci okoBo 300 µm) " mikrofilarie migruj do naczyD krwiono[nych  pojawiaj si we krwi obwodowej w dzieD. Zwizane jest to z aktywno[ci |ywiciela po[redniego. Dracunculus medinensis  robak z Medyny " Paso|yt tkanki podskórnej czBowieka, maBp, psów, koni i innych zwierzt. " Samice osigaj dBugo[ ciaBa do 120 cm i s najdBu|szymi nicieniami paso|ytujcymi u czBowieka. " Samce, dBugo[ci 10  40 mm, posiadaj zagity tylny koniec ciaBa; gin po kopulacji. Dracunculus medinensis " {ywiciel ostateczny : czBowiek, pies, koD, bydBo i inne. " Umiejscowienie : w tkance podskórnej. " Rozwój : przedni koniec ciaBa ci|arnej samicy, po przedostaniu si do tkanki podskórnej koDczyn i innych cz[ci ciaBa |ywiciela wysuwa si na zewntrz przez powstaBy wrzód. " Nastpnie oskórek paso|yta pka, a przez utworzon szczelin wypukla si macica. Dracunculus medinensis Zcianka macicy w zetkniciu si z wod pka, a wypeBniajce j larwy opuszczaj macic, dostajc si do wody. Dracunculus medinensis " {ywicielem po[rednim s oczliki. " CzBowiek i zwierzta zara|aj si przez picie wody z zara|onymi oczlikami. " W ciele |ywiciela ostatecznego larwa migruje, osigajc tkank podskórn ju| jako samica ci|arna, " Okres prepatentny - jeden rok KOLCOGAOWY Acanthocephala - kolcogBowy " Paso|yty przewodu pokarmowego krgowców " ObBy ksztaBt wielko[ od kilku mm do 50 cm. " Ryjek ksztaBtu walcowatego lub kuli, odgrywa rol narzdu czepnego, pokryty rzdami haków " szyja " tuBów Acanthocephala - kolcogBowy Acanthocephala  kolcogBowy pokrycie ciaBa " Wór skórno-mi[niowy: " Oskórek , zewntrzna cz[ ciaBapoprzecznie pomarszczona " Gruba warstwa hypodermalna " Dwie warstwy mi[ni " Lemniski  ta[mowate wyrostki hypodermy po bokach ciaBa Acanthocephala  kolcogBowy jama ciaBa " Ma charakter pierwotnej jamy ciaBa Acanthocephala  kolcogBowy przewód pokarmowy " caBkowicie uwsteczniony, od|ywianie na drodze osmozy Acanthocephala  kolcogBowy ukBad wydalniczy Dwie krzaczasto rozgaBzione cewki, zakoDczone komórkami pBomykowymi Acanthocephala  kolcogBowy ukBad nerwowy " WzeB mózgowy w pochwie ryjka " GaBzki unerwiajce ryjek " Biegnce po bokach ciaBa pnie nerwowe Acanthocephala  kolcogBowy cewka wizadBowa " Jedno lub dwa pasma wizadeB " przedni koniec przyczepione do pochewki ryjka, tylny do dzwonu macicy, lub torebki kopulacyjnej " UkBad rozrodczy zawieszony na wizadBach " Zwierzta rozdzielnopBciowe " Dymorfizm pBciowy Acanthocephala  kolcogBowy 1. Dwa jdra 2. Dwa nasieniowody 3. Przewód wytryskowy 4. Sto|kowate prcie 5. Torebka kopulacyjna 6. GruczoBy cementowe Acanthocephala  kolcogBowy Acanthocephala  kolcogBowy rozwój {ywiciel ostateczny: krgowce Jajo z larw acanthor {ywiciel po[redni: Skorupiaki, owady Acanthella  otorbiona larwa z rozwinitymi narzdami W cyklu rozwojowym wystpowa mo|e wicej ni| jeden |ywiciel po[redni akantella mo|e przechodzi do poszczególnych stadiów rozwojowych owada Inwazja kolcogBowów makrakantorynchoza " KolcogBów olbrzymi  Macracanthorhynchus hirudinaceus " Samce 5-15 cm " Samice do 45 cm " BrudnobiaBe z ryjkiem " pier[cieniowate przew|enia oskórka Inwazja kolcogBowów makrakantorynchoza umiejscowienie {ywiciel {ywiciel wystpowanie gatunek ostateczny po[redni [winia j. cienkie M.hirudinac dzik rzadziej chrzszcze obecnie eus i ich larwy rzadko pies j. grube naczelne |oBdek Inwazja kolcogBowów makrakantorynchoza cykl rozwojowy 1. {ywiciel ostateczny 2. Jajo z larw akantor 3. {ywiciel po[redni 4. Stadium inwazyjne akantella " Okres prepatentny 2-3 miesice " Okres patentny ok. 10 m. Inwazja kolcogBowów makrakantorynchoza Inwazjologia Inwazja systemów hodowli z nieutwardzonym wybiegiem Oporne na czynniki zewntrzne jaja  |ywotno[ w glebie do 3 lat Samica 200 000 jaj / dob Acanthocephala  kolcogBowy patogeneza Wnikanie w [cian ryjka powoduje powstanie " guzów " stanów zapalnych " perforacji [ciany jelita Inwazja kolcogBowów makrakantorynchoza objawy kliniczne " Zwykle brak objawów " Intensywna inwazja biegunka, zahamowanie wzrostu Inwazja kolcogBowów makrakantorynchoza rozpoznawanie " Przy|yciowo  stwierdzenie du|ych jaj o grubej skorupce z larw w [rodku " Sekcyjnie  wykrycie du|ych paso|ytów w jelicie wbitych w bBon [luzow ryjkiem, widoczne od strony otrzewnej Inwazje innych gatunków kolcogBowów Filicollis anatis Polymorphus minutus Inwazje innych gatunków kolcogBowów Neoechinorhynchus rutili Acanthocephalus anguillae

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PJU zagadnienia III WLS 10 11
Wybrane przepisy IAAF 10 11
1954 10 11 Ad Caeli Reginam
STOMATOLOGIA DZIECIĘCA, ĆWICZENIE 9, 10 05 2013
nicienie cwiczenia 5 4 6 (3)
10 10 11
Ćwiczenie 10 Własności dynamiczne 2015
FiRs ?nkowość 10 11

więcej podobnych podstron