75635

Dr. Andrzej Czajkowski Statystyka

Wykład II - Cechy statystyczne

Cechy statystyczne można podzielić na ilościowe (mierzalne) i jakościowe (niemierzalne).

Cechą nazwiemy mierzalną jeżeli poszczególne wartości tej cechy dają się wyrazić za pomocą jednostek miary (za pomocą liczb), np. wiek, wzrost.

Cechy mierzalne można podzielić na ciągłe i skokowe. Cechą nazwiemy ciągłą, jeżeli może ona przyjmować dowolne wartości z pewnego określonego przedziału liczbowego. Cechą nazwiemy skokową, jeżeli przyjmuje ona tylko niektóre wartości z pewnego określonego przedziału liczbowego, np. liczba dzieci w rodzinie.

Cechą nazwiemy niemierzalną, jeżeli jej warianty wyrażane są słowami, np. stan cywilny, zawód, płeć.

Zebrany materiał statystyczny po dokładnej kontroli poddajemy grupowaniu, w wyniku czego otrzymujemy tzw. szeregi statystyczne, które stanowią podstawowe narządzie analizy statystycznej.

Wyróżniamy następujące rodzaje szeregów statystycznych:

• geograficzne (terytorialne), które przedstawiają rozmieszczenie wielkości statystycznych w przestrzeni

• czasowe (dynamiczne) podające wielkości zjawiska w kolejnych okresach czasu

• strukturalne, które przedstawiają strukturą zbiorowości, mogą to być szeregi z cechą mierzalną i niemierzalną

• rozdzielcze - złożone z dwóch kolumn (w jednej wyróżnia się warianty cechy, a w drugiej liczbą jednostek o danym wariancie).

Bardziej złożoną formą prezentacji tabelarycznej zebranego materiału stanowią tablice statystyczne. Są one zbiorem szeregów statystycznych i prezentują badaną zbiorowość z punktu widzenia dwóch cech jednocześnie.

Każda tablica składa się z następujących elementów:

• numeru porządkowego

• tytułu

• tablicy wstępnej

• źródła informacji przedstawionych w tablicy

Znaki umowne stosowane w tablicach statystycznych:

• - zjawisko nie istnieje

• , . *• brak informacji lub brak wiarygodnych informacji

• ,0" - zjawisko istnieje, jednak w ilościach mniejszych od tych liczb, które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicy znakami cyfrowymi

• „x"- znak ten umieszcza się w rubryce, która nie może być wypełniona ze wzglądu na układ tablicy

• - znak ten umieszcza się przy liczbach, które w danym wydawnictwie zostały zmienione w porównaniu z poprzednio opublikowanymi w wydawnictwach GUS

Wskaźniki struktury:

Wskaźnikiem struktury nazywamy iloraz liczebności części zbiorowości i liczebności całej zbiorowości, czyli:

.....

gdzie: Wi - wskaźnik struktury, m - liczebność części zbiorowości, Ni - liczebność całej zbiorowości

fis

w. = —1 x 100«*> N

Wskaźniki struktury są często wyrażane w procentach:

Wskaźniki natężenia:

Wskaźnikiem natężenia nazywamy iloraz liczebności dwóch zbiorowości powiązanych ze sobą w pewien logiczny sposób.

Miary tendencji centralnej (miary przeciętne).

Porównanie wskaźników struktury obliczonych dla tych samych grup klasyfikacyjnych daje jedynie odpowiedź na pytanie w której zbiorowości dana grupa jest stosunkowo liczniejsza.

Nie pozwala uzyskać ogólnej charakterystyki badanej zbiorowości statystycznej. Konieczne jest obliczanie parametrów.