50587
Był antyarystotelesowski. Świat traktował jako nieskończony, pozbawiony środka, jednorodny. W warstwie esencjalnej byt jest jeden, wieczny, niepodzielny, doskonały. Wielość zmiennych rzeczy jest tylko przejściowym, zmiennym przejawem bytu. Materia jest pierwotna, boska, dynamiczna; zaś formy są wtórne, zewnętrzne i przejściowe.
Obecne są tutaj pierwiastki panteistyczne1 2 (Bóg nie jest transcendentny2 wobec świata, tylko immanentny).
Sytuacja zamętu społeczno - kulturowego wygenerowała wówczas dwa typy postaw. Jedną reprezentował Tomasz Morus, drugą Nicolo Machiavelli.
Tomasz Morus - XV-XVI wiek
Przedstawił koncepcję utopii; czyli miejsce, którego nie ma.
Każdy utopianin pracuje na roli lub w rzemiośle. Życie cechuje umiar - ani nędza, ani zbytek. Stroje i posiłki są ujednolicone. Posiłki są wspólne, ubrania chyba nie. Nie znają pieniędzy. Gwarancją trwałości ustroju jest surowa moralność. Państwo dba, aby złoto było w pogardzie. Istnieje surowa kontrola, a karą jest wykonywanie najcięższych prac. Do ich wykonywania utrzymuje się niewolników i wykorzystuje ascetów, którzy lubią się umartwiać. Dopuszcza się różne wierzenia religijne, ale rozmaitość kultów dozwolona jest tylko w sferze prywatności, w kościołach obowiązuje ujednolicona forma wiary.
To nie był pomysł, który Morus chciał urzeczywistnić; słowo „utopia" oznacza wszak miejsce, którego nie ma. Takie miejsce tworzy się dla egzystencjalnej regeneracji; taki konstrukt teoretyczny pomaga w zrozumieniu i ocenie rzeczywistości historycznej.
Nicolo Machiavelli - XV-XVI wiek
„ Nie należy wychodzić od abstrakcyjnych zasad moralności i sprawiedliwości, tylko od obserwacji tego co faktycznie ludzie robią, a następnie obserwacje te uogólnić indukcyjnie"
W świecie panuje ogólnie harmonia między dobrem, a złem, ale nierówno pierwiastki te rozprzestrzeniają się w poszczególnych krajach i epokach. Los ludzki (Fortuna) zależy w połowie od Fortuny, w połowie od starań, zabiegów, dzielności jednostki.
„Fortuna jest jak rwąca rzeka; mniej szkód czyni ludziom, którzy są na to przygotowani"
Fortuna ma naturę kobiecą, preferuje raczej zbyt zuchwałego zdobywcę, niż nieśmiałego wielbiciela. Jeśli ludziom brakuje dzielności, najchętniej zrzucają winę na los. W czasach nie zdemoralizowanych, gdy ludzie są obywatelsko świadomi, najlepszym ustrojem byłaby oparta na prawie republika, bo gwarantuje wolność i jest trwała; natomiast w czasach współczesnych Machiavellemu (zwłaszcza we Włoszech) potrzebny jest monarcha, władca, który powinien być lwem i lisem - a więc powinien stwarzać pozory, że jest uosobieniem wszelkich cnót, jeśli jednak zajdzie konieczność, nie powinien on mieć skrupułów przed popełnieniem skutecznej zbrodni. Cel jakim jest zjednoczenie podzielonych od wieków i ciemiężonych Włoch, usprawiedliwia takie środki.
Machiavelli wydaje się rozróżniać dwa wzajemnie do siebie niesprowadzalne typy moralności i dwa systemy wartości, które się za nim kryją:
• moralność pogańska: akcentuje cnoty obywatelskie, dzielność, przedsiębiorczość, skuteczność, pewność siebie.
• moralność chrześcijańska: czyli celem najwyższym zbawienie jednostki; kultywuje takie cnoty jak litość, skromność, miłosierdzie, poświęcenie dla innych.
Obu tych typów moralności i wartości nie da się bezsprzecznie pogodzić, a realizowanie celów związanych z pierwszym podważa możliwość realizowania celów związanych z drugim i na
I\m tei/m - pogląd głoszący, że Bogiem jest wszechświat pojęty jako całość; ubóstwienie (sił i praw) natury.
'franscendentny - istniejący na zewnątrz czegoś. Znajdujący się poza zasięgiem naszego doświadczenia i poznawalnego świata (Kant).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
4. RODZAJE WARTOŚCI Wartość - cecha środka technicznego traktowana jako potencjalna cena możliwa do
CCF20090701016 I - Pojęcie miary i pojęcie rzeczy 31 ale szczególny punkt w przestrzeni był traktow
str235 8 5. RÓWNANIE FALOWE 235 Przedstawione na rysunku 4.9 wykresy można traktować jako profile ni
imgp969k 4.5.4. Twofish Twofish był następnym finalistą AES. Można go traktować jako kompromis międz
Pozbawione ducha ciało jest pojmowane w sposób mechanistyczny, traktowane jako nie należące do
CCF20090701016 I - Pojęcie miary i pojęcie rzeczy 31 ale szczególny punkt w przestrzeni był traktow
skanuj0023 (194) każdy pacjent, który uległ podtopieniu w zimnej wodzie winien być traktowany jako w
hpqscan0002 Wskaźnik pewności może być traktowany jako pewnego rodzaju wskaźnika ryzyka. Niska jego
więcej podobnych podstron