3784498700

Formy dziennikarstwa między odpowiedzialnością a sensacją

Temat Święta Niepodległości okazał się w tygodniu z 11-ym listopada 2012 ważny głównie dla tytułów, które można określić mianem prasy konserwatywnej, związanej ze światopoglądem chrześcijańskim („Uważam Rze”, „Tygodnik Powszechny”, „Gazeta Polska” - łącznie 14 materiałów). Tygodniki liberalno-lewicujące unikały tematu święta -„Wprost” i „Przekrój” nie zamieściły ani jednego materiału nawiązującego do 11 Listopada, lub zajmowały się nim w sposób powściągliwy („Polityka”, „Newsweek”, „Gość Niedzielny”, „Przegląd” po 11 listopada zawarły po 1 materiale). Z analizy zawartości wynika więc, że dla części tygodników, temat Święta Niepodległości był mało istotny, nieatrakcyjny, a może po części zbyt kontrowersyjny, by go poruszać. Z punktu widzenia obywatela państwa, które po 1989 roku odkrywa tradycje niepodległościową, poznaje zawiłości historii i kulisy jej odzyskania w 1918, pluralizm głosów i interpretacji mógłby pobudzać do ożywczej dyskusji i budować społeczeństwo demokratyczne. Polacy uczą się świętować ten dzień, a przemilczenie tematu („Wprost”), czy publikacja pojedynczych artykułów koncentrujących się na sposobie obchodów tego dnia przez skrajne grupy prawicowe („Polityka”, „Newsweek”), decyduje o przyłączeniu redakcji do dyskusji prowadzonej w narracji emocjonalnej. Temat Święta Niepodległości sprowadza się jedynie do jego wymiaru konfliktowego, kojarzonego z używaniem przemocy młodych ludzi (świadczą o tym zdjęcia ludzi z ogolonymi głowami i zaciśniętymi pięściami w „Polityce”). W ten sposób poczytne tytuły oddają głos jednej stronie, debata toczy się niemal w „tabloidowym” tonie, koncentrującym się wokół zamieszek podczas spotkań w Warszawie.

2. Okładki tygodników.

Zabiegi redakcji tygodników o to, by przykuć uwagę czytelnika są szczególnie uderzające w przypadku tzw. wojny na okładki. Na 9 opiniotwórczych tytułów o zasięgu ogólnokrajowym ponad połowa redakcji zdecydowała się na wypuszczenie numerów z okładkami nawiązującymi do Święta Niepodległości. Były to: „Polityka”, „Uważam Rze”, „Gość Niedzielny” i „Tygodnik Powszechny”, które okładką „niepodległościową” zaznaczyły nadchodzące święto. „Gazeta Polska” zaś do kwestii niepodległościowych na okładce nawiązała w numerze wychodzącym po 11 listopada, a więc podsumowującym wydarzenia w Warszawie i innych miastach.

Jakimi elementami przyciągały czytelników wspominane okładki? Agresywny ton wybrała „Polityka” nawiązując do symboliki barw narodowych. Zaciśnięta w złości pięść, ozdobiona biało-czerwonymi pierścieniami z orzełkiem, nadaje jednoznacznie negatywną