3784500561

Konspekty szkoleniowe Młodzieży Wszechpolskiej

Jakub Kalus

HISTORIA RUCHU NARODOWEGO (1918-1939)

1. Błękitna Armia

W 1917 r. z inicjatywy Romana Dmowskiego powstała Błękitna Armia. Nazwę zwyczajową przyjęła od koloru francuskich mundurów. Pierwszym dowódcą armii był Francuz gen. Louis Archinard. 4 października 1918 r. zastąpił go Józef Haller. Później formacja była zwana również Armią Hallera. Jej liczebność szacuje się na 70 tys.

W wyniku układu z 28 września 1918 r. Błękitna Armia została uznana za jedyną, samodzielną, sojuszniczą i współwalczącą armię polską. Składała się z dwóch korpusów, dwóch samodzielnych dywizji strzelców, pułku czołgów i oddziałów lotniczych. Wsparcie armii przesądziło o sukcesie Powstania Wielkopolskiego. Przyczyniła się również do obrony Galicji Wschodniej w walkach z Ukraińcami, a po wcieleniu do Wojska Polskiego do odparcia bolszewickiej ofensywy.

2. Wersal

Po wojnie głównym wyzwaniem spoczywającym na Ruchu Narodowym było przekonanie Ententy o współudziale polskich wojsk w zwycięstwie nad Niemcami. Pierwsze posiedzenie konferencji pokojowej odbyło się 18 stycznia 1919 r. w siedzibie francuskiego ministra spraw zagranicznych na Quaid'Orsay w Paryżu. Naród polski reprezentował Komitet Narodowy Polski. KNP wydelegował Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego oraz - jako zastępcę -Władysława Grabskiego. W Wersalu zapadła decyzja o odzyskaniu przez Polskę niepodległości, a wytyczone granice zapewniły dostęp do morza.

Dzięki zaangażowaniu Dmowskiego powiódł się plan uwzględnienia udziału Armii Polskiej (rozbitej po obu stronach barykady w czasie I wojny światowej) w końcowym sukcesie państw Ententy. Jego umiejętnościom dyplomatycznym zawdzięczamy realizację autorskiego programu terytorialnego w ok. 60 proc. Traktat wersalski podpisano 28 czerwca 1919 r. W imieniu Polski podpisy pod nim złożyli: Dmowski i Paderewski.

3. Pierwsze wybory parlamentarne

Zaraz po wojnie, pod szyldem Narodowego Komitetu Wyborczego Stronnictw Demokratycznych, endecja rozpoczęła przygotowania do wyborów